Koncepcja budowy i eksploatacji w siłach zbrojnych wodnosamolotów i łodzi latających o napędzie odrzutowym zrodziła się w ZSRR już pod koniec lat 40. W 1956 roku oblatany został bombowiec patrolowy Berijew Be-10. Szybko okazało się jednak, że maszyna ma wiele wad i ustępuję tradycyjnym konstrukcjom.
Przeglądasz: wodnosamolot
Na początku lat 20. dowództwo US Navy zauważyło potrzebę pozyskania nowych wodnosamolotów torpedowych, przystosowanych do operowania z okrętów wojennych i zdolnych do atakowania wrogich okrętów. W 1921 roku przeprowadzono próby kilku maszyn różnych typów z całego świata, z których wybrano kilka, które weszły do służby.…
W 1924 roku niemiecki konstruktor lotniczy Claude Dornier rozpoczął prace nad olbrzymią łodzią latającą Dornier Do X. Budowę samolotu zakończono w 1929 roku tworząc tym samym największy i najcięższy samolot okresu międzywojennego.
W 1929 roku w zakładach Piaggio opracowano bardzo oryginalny samolot wyścigowy Piaggio P.7. Maszyna była połączeniem wodolotu i samolotu, dzięki czemu miała uzyskiwać bardzo wysokie prędkości. Niestety nigdy nie wzbiła się w powietrze.
Pod koniec lat 30. we Francji rozpoczęto prace nad dużymi pasażerskimi łodziami latającymi do obsługi połączeń przez północy Atlantyk. Zbudowano kilka maszyn, ale wybuch II wojny światowej przerwał ich rozwój. Jedną z tych maszyn był Potez-CAMS 161.
Oblatany w 1939 roku Curtiss SO3C Seamew miał zastąpić stare dwupłatowe samoloty rozpoznawcze Curtiss SOC Seagull i zapewnić nowe możliwości prowadzenia działań rozpoznawczych. Błędy konstrukcyjne sprawiły, że Seamew okazał się całkowicie nieudaną konstrukcją.
W połowie lat 30. w zakładach CANT opracowano nowoczesny, trzysilnikowy wodnosamolot pasażerski CANT Z.506. Maszyna szybko zainteresowała wojskowych i weszła do produkcji seryjnej i uzbrojenia Regia Aeronautica. Maszyny te uznawane były za jedne z najlepszych wodnosamolotów wyprodukowanych we Włoszech.
Mało kto wie, że Hiszpania obok Wielkiej Brytanii i Francji była trzecim państwem w Europie posiadającym lotniskowce. Niestety cięcia budżetowe sprawiły, że całkiem nowoczesny okręt Principe de Asturias został w 2015 roku posłany na żyletki.
W drugiej połowie lat 30. w ZSRR rozpoczęto prace nad nowymi łodziami latającymi mającymi zastąpić dotychczas eksploatowane konstrukcje. Z powodu problemów z projektami Tupolewa I Berijewa, do produkcji trafił samolot Czetwierikow MDR-6, będący jedynym produkowanym seryjnie samolotem z biura konstrukcyjnego OKB Czetwierikow.
W latach 80. w ZSRR rozpoczęto prace nad nowym typem łodzi latających napędzanych silnikami odrzutowymi. Samoloty te miały pełnić rolę maszyn rozpoznawczych, ratowniczych oraz bombowców i samolotów zwalczania okrętów podwodnych (ZOP). Zbudowano jeden prototyp Berijew Be-42 (A-40 Albatros), po czym program zamknięto.
Chociaż potocznie określenie wodnosamolot i łódź latająca stosowane są często zamiennie, w praktyce oznaczają dwa totalnie inne rodzaje samolotów, które łączy jedynie fakt, że operują z wody. Zaprojektowany w 1940 roku Blackburn B-20 łączył jednak cechu oby typów samolotów. Jego kariera była jednak bardzo krótka.
Wybuch II wojny światowej z jednej strony doprowadził do znacznego rozwoju lotnictwa, ale równocześnie doprowadził do przerwania wielu obiecujących projektów. Jedną z takich maszyn był wodnosamolot pasażerski CANT Z.511. Jedyny ukończony prototyp poddano testom podczas wojny, ale nigdy nie wszedł do służby operacyjnej.
Pod koniec lat 40. w ZSRR opracowano samolot-amfibię Berijew Be-6. Po blisko 20 latach eksploatacji do służby wprowadzono kolejną tego typu maszynę – Berijew Be-12, która cały czas pozostaje w eksploatacji w Rosji.
Podczas I wojny światowej powstało wiele małoseryjnych samolotów bojowych. Jedną z takich konstrukcji był wodnosamolot Lübeck-Travemünde F4. Łącznie powstały 34 samoloty tego typu, z których jeden trafił po wojnie do Polskich Sił Powietrznych. Kariera samolotu nie była jednak zbyt udana.
Do 1960 roku ZSRR i ChRL współpracowały ze sobą w zakresie rozwoju uzbrojenia. W ramach tej współpracy, Rosjanie przekazali Chińczykom dokumentację dotyczącą nigdy nie zrealizowanego projektu wodnosamolotu opartego na konstrukcji samolotu transportowego An-12. Po trwających wiele lat próbach, maszyna trafiła do eksploatacji pod oznaczeniem Harbin…
Na przełomie lat 40. i 50. rozpoczęła się nowa era w lotnictwie – era samolotów odrzutowych. Wraz z pojawieniem się pierwszych samolotów zdolnych do pokonania bariery dźwięku, dowództwo US Navy postanowiło wprowadzić do służby naddźwiękowy myśliwiec przechwytujący. Ze względu na ograniczenia technologiczne, zamiast myśliwca pokładowego…
Pod koniec lat 40. zakłady Convair rozpoczęły prace nad nowym typowej łodzi latającej dla US Navy, wyposażonej w silniki turbośmigłowe. Zbudowano ostatecznie 13 maszyn oznaczonych jako Convair XP5Y-1 i R3Y Tradewind, które po zaledwie dwóch latach eksploatacji wycofano i zezłomowano z powodu problemów z napędem.
Pod koniec II wojny światowej opracowano łódź latającą Short Shetland, mającą być następcą udanych samolotów typu Short Sunderland. Zakończenie wojny sprawiło, że zbudowano tylko dwa prototypy, które po krótkiej eksploatacji zezłomowano.
Pod koniec lat 30. jedynym sposobem na spokojne pokonanie Atlantyku drogą lotniczą było wykorzystanie wodnosamolotu. W związku z tym linie lotnicze Luft Hansa zamówiły w zakładach Blohm & Voss projekt nowej, dużej łodzi latającej. Maszyna otrzymała nazwę Blohm & Voss BV 222, ale została oblatana…
W połowie lat 30. opracowano w ZSRR nietypową łódź latającą Tupolew MK-1 (ANT-22). Według założeń miał to być ciężki morski samolot szturmowy zdolny do samodzielnego wykonywania operacji ofensywnych jak i zadań rozpoznawczych. Zbudowano jednak tylko jeden prototyp, który wykorzystywano do 1937 roku.
Operująca podczas II wojny światowej na rozległych wodach Pacyfiku japońska flota intensywnie korzystała z różnego rodzaju wodnosamolotów, wypełniających szeroki wachlarz zadań, od koordynowania ognia, przez prowadzenie działań rozpoznawczych po funkcje łącznikowe. W 1939 roku rozpoczęto prace nad nietypowym, szybkim wodnosamolotem dla japońskich krążowników – Kawanishi…
W latach 30. w Szwecji zbudowano nietypowy lekki krążownik HSwMS Gotland. Okręt ten był połączeniem krążownika, transportowca wodnosamolotów oraz stawiacza min. Połączenie tak wielu ról w jednym okręcie sprawiło, że Gotland budził spore zainteresowanie przedstawicieli flot, ale jego możliwości bojowe nie były największe.
Zanim powstały pierwsze lotniskowce, ich miejsce zajmowały transportowce wodnosamolotów. Za pierwszą tego typu jednostkę uważa się francuski okręt Foudre. Zbudowano go początkowo jako transportowiec torpedowców w 1896 roku, jednak kilka lat później przebudowano go na transportowiec wodnosamolotów.
Po zakończeniu II wojny światowej Rosjanie rozpoczęli zakrojone na szeroką skalę prace rozwojowe nad nowymi typami samolotów o napędzie odrzutowym. Jedną z opracowanych w tym okresie maszyn był wodnosamolot Beriew R-1, będący pierwszym radzieckim wodnosamolotem o napędzie odrzutowym.
W 1943 roku Royal Navy zainteresowała się pozyskaniem specjalnych wodnosamolotów, które mogłyby zapewniać osłonę myśliwską okrętom działającym w rejonach pozbawionych wsparcia lotniczego. W odpowiedzi firma Saunders-Roe zaprezentowała samolot Saunders-Roe SR.A/1, myśliwski wodnosamolot o napędzie odrzutowym.
W 1933 roku firma Seversky Aircraft zaprezentowała swój pierwszy samolot – Seversky SEV-3. Był to trzyosobowy, całkowicie metalowy wodnosamolot. Chociaż wyprodukowano tylko kilka egzemplarzy, doświadczenie zdobyte przy pracach nad SEV-3 pomogło w budowie późniejszych myśliwców P-35 i P-47.
Niemiecka flota nigdy nie wprowadziła do eksploatacji lotniskowców a niedokończony Graf Zeppelin został przejęty przez sowietów w 1945 roku. Kriegsmarine wykorzystywała jednak kilka transportowców wodnosamolotów. Jednymi z nich były okręty Bussard i Falke zwodowane w 1940 roku i ukończone w 1942 roku.
W latach 30. jedynym sposobem pokonania Atlantyku drogą powietrzną było wykorzystanie łodzi latających. Ze względu na długość trasy, jedynie wykorzystanie największych łodzi latających było opłacalne. W 1935 roku Francuzi wprowadzili do eksploatacji eksperymentalną olbrzymią (jak na swoje lata) łódź latającą Latécoère 521.
W 1930 roku w Wojsko Polskie rozpoczęło kolejny program modernizacji lotnictwa. Wśród różnych projektów jakie wówczas rozpoczęto, jednym z ciekawszych był projekt wodnosamolotu Lublin R-XX. Samolot ten miał być wodnosamolotem torpedowo-rozpoznawczym dla powstającego Morskiego Dywizjonu Lotniczego. Niestety, ostatecznie zbudowano tylko jeden prototyp.
