Short Shetland – zapomniana brytyjska łódź latająca

Pod koniec II wojny światowej opracowano łódź latającą Short Shetland, mającą być następcą udanych samolotów typu Short Sunderland. Zakończenie wojny sprawiło, że zbudowano tylko dwa prototypy, które po krótkiej eksploatacji zezłomowano.

Short Sunderland był podstawową łodzią latającą wykorzystywaną przez RAF podczas II wojny światowej. Maszyny te były całkiem udane, ale przedstawiciele RAF zdawali sobie sprawę z potrzeby opracowania jej następcy. Już w 1939 roku pojawiła się pierwsza specyfikacja dla nowej, ciężkiej łodzi latającej dalekiego zasięgu, która docelowo miała być następcą Sunderlanda.

W 1940 roku specyfikację wycofano i zastąpiono nową – R.14/40. Firmy Short i Saunders-Roe opracowały projekty maszyn odpowiadających specyfikacji, ale dowództwo RAF uznało, że najlepszym rozwiązaniem będzie połączenie obu projektów w jeden. Rozwiązanie to nie tylko miało doprowadzić do powstania bardziej dopracowanej konstrukcji, ale również ułatwić produkcję seryjną w obu fabrykach jednocześnie.

Szczegółowe projekty opracowano na podstawie planów łodzi latającej Saunders-Roe S.41, natomiast ogólne plany kształtu kadłuba i skrzydeł pochodziły z projektu Shorta. Efektem końcowym było powstanie samolotu nazwanego Short Shetland.

Maszyna miała 33,5 m długości i 45,8 m rozpiętości skrzydeł, a maksymalna masa startowa wynosiła 56 818 kg. Napęd stanowiły cztery osiemnastocylindrowe silniki gwiazdowe Bristol Centaurus VII o mocy 2500 KM każdy. Zapewniały one prędkość maksymalną 423 km/h i przelotową 295 km/h, oraz zasięg 6440 km. Planowane uzbrojenie składało się z trzech wieżyczek – na nosie, grzbiecie i ogonie, z dwoma karabinami maszynowymi kalibru 12,7 mm w każdej, oraz dwóch karabinów maszynowych umieszczonych bo bokach kadłuba i strzelających do przodu. Dodatkowo samoloty miały zabierać do 1800 kg ładunku bomb i bomb głębinowych.

Oblot prototypu miał miejsce 14 grudnia 1944 roku, a za sterami zasiadł John Lankester Parker i Geoffrey Tyson. Próby wykazały, że samolot ogólnie spisuje się całkiem nieźle, ale wymaga poprawek zwiększających stabilność lotu. Ze względu na sytuację na froncie, samolot testowano w konfiguracji transportowej, a nie bojowej. Wraz z zakończeniem II wojny światowej, maszynę przekazano na próby do Marine Aircraft Experimental Establishment, jednak zanim dokończono wszystkie testy, samolot uległ zniszczeniu podczas pożaru, 28 stycznia 1946 roku.

Drugi prototyp nie został dokończony jako maszyna wojskowa. Zamiast tego przerobiono ją na samolot pasażerski, który w docelowej konfiguracji miał zabierać na pokład 70 pasażerów. W praktyce na czas prób ograniczono się jednak do 40 miejsc siedzących. Oblot maszyny miał miejsce 17 września 1947 roku. Mimo prób, nie udało się znaleźć chętnych na zakup samolotu, w związku z czym nie podjęto produkcji seryjnej. Po kilku lotach samolot odstawiono, a w 1951 roku zezłomowano.

Gdyby Short Shetland powstał nieco wcześniej, prawdopodobnie wszedłby do ograniczonej produkcji i eksploatacji w RAF. Zakończenie wojny sprawiło jednak, że zapotrzebowanie na maszynę tego typu zmalało, a po wojnie, wraz z pojawieniem się nowych samolotów bazujących na lądzie i dysponujących dużym zasięgiem, łodzie latające szybko straciły rację bytu.