Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego

Amerykanie mają bardzo głęboko zakorzenione dążenie do gwałtownego rozwoju i zdobywania coraz to nowych osiągnięć. Nie inaczej było z podbojem kosmosu w latach 60. ubiegłego wieku. Historyczne już Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego funkcjonując do dziś i nadal prężnie rozwija się technologicznie i osiąga kolejne sukcesy. Najważniejsza jest jego historia oraz to co można zobaczyć będąc tam na miejscu.

Historia Kennedy Space Center

Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego znajduje się na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych. Konkretnie na Merritt Island, które znajduje się na wschodnim krańcu hrabstwa Brevard, na półwyspie pomiędzy Oceanem Atlantyckim a rzeką Indian River. Merritt Island jest oddzielone od stałego lądu przez Indian River i Banana River, co tworzy naturalne bariery dla ochrony infrastruktury kosmicznej. Położenie centrum na wybrzeżu Atlantyku umożliwia łatwiejsze wykorzystanie korzystnych trajektorii startowych dla misji kosmicznych, zwłaszcza w przypadku startów na orbitę geostacjonarną i w kierunku Księżyca.

Całe Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego zajmuje obszar około 567 km² i obejmuje różnorodne obiekty, takie jak platformy startowe, budynki montażowe rakiet, centra kontroli misji, sale wystawowe, ośrodki szkoleniowe dla astronautów oraz inną infrastrukturę niezbędną do przygotowania i realizacji załogowych i bezzałogowych misji kosmicznych. Centrum cieszy się korzystnym klimatem Florydy, który umożliwia praktyczność i niezawodność startów kosmicznych przez większą część roku. To strategiczne położenie geograficzne sprawia, że Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego jest jednym z najważniejszych ośrodków kosmicznych na świecie i odgrywa kluczową rolę w amerykańskim programie kosmicznym.

Początki historii Centrum Kosmicznego Johna F. Kennedy’ego sięgają lat 50. XX wieku, kiedy to NASA rozpoczęła poszukiwania odpowiedniego miejsca dla swojego nowego ośrodka kosmicznego. Głównym celem było znalezienie miejsca, które spełniałoby warunki do prowadzenia startów rakietowych na dużą skalę. W 1959 roku NASA zdecydowała, że Floryda będzie idealnym miejscem dla swojego przyszłego ośrodka kosmicznego ze względu na korzystne warunki atmosferyczne, dostęp do dużych niezamieszkanych obszarów i bliskość istniejącej infrastruktury. NASA wybrała więc Merritt Island jako lokalizację dla nowego centrum.

W styczniu 1962 roku prezydent John F. Kennedy nadał ośrodkowi nazwę Centrum Lotów Kosmicznych imienia George’a C. Marshalla (Marshall Space Flight Center) i przydzielił mu rolę zarządzania programem kosmicznym. W lipcu 1962 roku Centrum Lotów Kosmicznych zostało podzielone, a jednostka odpowiedzialna za obszar startów rakietowych i operacji została wyodrębniona jako odrębne centrum. Zmieniono nazwę na Launch Operations Center (LOC) podlegało bezpośrednio centrali NASA w Waszyngtonie. Dr Kurt H. Debus został pierwszym dyrektorem centrum.

Aby upamiętnić zamordowanego prezydenta, 29 listopada 1963 roku kosmodrom został przemianowany na Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego (ang. John F. Kennedy Space Center, w skrócie KSC).

Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego odegrało kluczową rolę w historii lotów kosmicznych, będąc miejscem startu wielu znaczących misji.

• Apollo 4 (1967): Apollo 4 był pierwszą misją testową programu Apollo, mającą na celu przetestowanie rakiety nośnej Saturn V oraz modułu dowodzenia Apollo. Start odbył się 9 listopada 1967 roku z Wyrzutni 39A w KSC. Był to pierwszy załogowy lot z centrum i jednocześnie pierwszy lot rakiety Saturn V.
• Apollo 8 (1968): Apollo 8 był pierwszą misją programu Apollo, która wyniosła ludzi na orbitę Księżyca. Astronauci Frank Borman, James Lovell i William Anders wystartowali 21 grudnia 1968 roku z Wyrzutni 39A w KSC. Podczas tej misji załoga Apollo 8 wykonała orbitę wokół Księżyca, wykonując niezwykłe zdjęcia Ziemi.
• Apollo 11 (1969): Apollo 11 jest najbardziej znaną misją rozpoczętą w Centrum Kosmiczne Johna F. Kennedy’ego i jednym z najważniejszych osiągnięć w historii lotów kosmicznych. To właśnie z Wyrzutni 39A w KSC wystartowała rakieta Saturn V z załogą Apollo 11 – Neilem Armstrongiem, Buzzem Aldrinem i Michaelem Collinsem. 16 lipca 1969 roku Apollo 11 rozpoczęło swoją podróż na Księżyc, a Neil Armstrong stawał się pierwszym człowiekiem, który postawił stopę na powierzchni Księżyca.
• Space Shuttle Columbia (1981): Centrum Kosmiczne Kennedy’ego było miejscem startu dla pierwszego lotu promu kosmicznego w historii – Columbia. 12 kwietnia 1981 roku prom kosmiczny Columbia wystartował z Wyrzutni 39A, oznaczając początek ery promów kosmicznych. Misja STS-1, pilotowana przez Johna Younga i Roberta Crippena, trwała 2 dni, 6 godzin, 20 minut i 53 sekundy.

Wszystkie powyższe wydarzenia mają swoje odzwierciedlenie w Kennedy Space Center Visitor Complex (KSCVC) – miejscu, które jest dostępne dla odwiedzających, ogromnym kompleksie, obejmującym swoimi wystawami wszystkie najważniejsze wydarzenia związane z centrum.

Kennedy Space Center Visitor Complex

Odwiedzając Kennedy Space Center Visitor Complex w pierwszej kolejności można zobaczyć Park Rakiet, gdzie prezentowane są niektóre kluczowe konstrukcje rakiet nośnych jakie wykorzystywała NASA podczas swoich misji kosmicznych. Niektóre z rakiet jakie znajdują się w parku to:

• Saturn IB rakieta nośna używana w programie Apollo. Była mniejsza od swojego potężniejszego odpowiednika, Saturna V, ale nadal imponująca. W Parku Rakiet można zobaczyć Saturna IB wraz z modułem dowodzenia Apollo, który był częścią misji testowej Apollo 7.
• Rakieta Mercury-Redstone była używana w pierwszych załogowych misjach programu Mercury. Najbardziej znana misja, w której użyto tej rakiety, to lot Alana Sheparda, który był pierwszym Amerykaninem w kosmosie. W Parku Rakiet można zobaczyć replikę rakiety Mercury-Redstone.
• Rakieta Atlas-Agena była wykorzystywana w programie Ranger, mającym na celu badanie Księżyca. Misje Ranger miały zbadać powierzchnię Księżyca i przesłać dane i zdjęcia. W Parku Rakiet znajduje się oryginalna rakieta Atlas-Agena.
• Juno I była rakietą nośną używaną w programie Explorer, mającym na celu badanie przestrzeni kosmicznej. Pierwszy amerykański satelita, Explorer 1, został wyniesiony na orbitę przez rakietę Juno I.
• Titan II był rakieta balistyczną międzykontynentalną, ale był również wykorzystywany jako rakieta nośna w programie Gemini. Misje Gemini miały na celu przygotowanie astronautów do lotów Apollo. W Parku Rakiet można zobaczyć replikę rakiety Titan II wraz z kapsułą Gemini.

Kolejnym punktem KSCVC jest tak zwana Hala Gateway. W jej ogromnej przestrzeni mieszczą się liczne historyczne eksponaty, jak i prototypy nowych statków i kapsuł oraz interaktywne sale.

Z najważniejszych eksponatów jakie możemy tam zobaczyć to podwieszona pod sufitem hali rakieta nośna wyprodukowana przez SpaceX Falcon 9, replika modułów mieszkalnych stacji kosmicznej ISS. Interaktywne symulatory cumowania do stacji orbitalnej oraz sale kinowe edukujące o badaniu przestrzeni kosmicznej. Należy mieć na uwadze, że te ekspozycje są na bieżąco aktualizowane i modyfikowane przez KSC i w przyszłości eksponaty mogą ulec zmianie.

Apollo/Saturn V Center

Jednym z najważniejszych miejsc w KSC jest Apollo/Saturn V Center do którego można dostać się autobusem z głównego kompleksu do zwiedzania. Najważniejszy, ponieważ to właśnie w nim jest szczegółowo pokazana historia oraz kluczowe miejsca dla tychże programów kosmicznych. Podróż do tej części wystawy trwa dosłownie kilkanaście minut i obejmuje ona również wyjaśnienia i ciekawostki związane z tym miejscem. Częściowo są one opowiadane przez kierowcę, natomiast pozostałe są wyświetlane w formie filmu na ekranach w autokarze. Najistotniejszą z nich jest historia związana z Vehicle Assembly Building (VAB).

VAB jest jednym z najbardziej charakterystycznych budynków w Centrum Kosmicznym Johna F. Kennedy’ego i odgrywa kluczową rolę w montażu rakiet nośnych i statków kosmicznych. Budynek ten jest jednym z największych na świecie pod względem objętości. Ma około 160 m wysokości, 218 m szerokości i 158 m długości. Służy do montażu rakiet nośnych i statków kosmicznych, w tym rakiet Saturn V używanych w programie Apollo oraz promów kosmicznych z programu Space Shuttle. Budynek VAB został zaprojektowany tak, aby wytrzymać ekstremalne warunki atmosferyczne, w tym huragany. Jego ściany zewnętrzne mają ponad 13 cm grubości i są wykonane z paneli aluminiowych, które chronią go przed wiatrem i deszczem.

Wnętrze VAB jest ogromne i ma kilka poziomów. Znajdują się tam specjalne podesty i windy, które umożliwiają dostęp do różnych części rakiet i statków kosmicznych podczas montażu i testów. Wewnątrz można również zobaczyć wiele urządzeń i infrastrukturę potrzebną do przygotowania misji kosmicznych. Można zobaczyć go zarówno z zewnątrz, podziwiając jego imponującą architekturę, jak i wejść do środka, aby zobaczyć ogromną przestrzeń, gdzie składane są rakiety i statki kosmiczne. Na budynku VAB znajduje się największa flaga USA w dodatku jest ona ręcznie namalowana na ścianie budynku. Ta charakterystyczna flaga ma długość 65 m i szerokość 33 m, co czyni ją jedną z największych flagą na świecie. Co kilka lat malowanie jest odświeżane, dzięki czemu mimo upływu lat kolory wciąż nie są wyblakłe.

W centrum znajduje się ogromna replika rakiety Saturn V, która była używana podczas programu Apollo. Ma ona imponujące 110 metrów wysokości i jest najwyższą rakietą, jaką kiedykolwiek wystrzelono. Zwiedzający mogą podziwiać jej imponujące rozmiary i poznać szczegóły dotyczące konstrukcji i misji, które wykorzystywały tę rakietę.

Touch Rock

W KSC jest możliwość dotknięcia kawałka skały z księżyca pozyskanej przez amerykańskich astronautów. Kawałek skały z Księżyca, który można dotknąć, został pozyskany podczas misji Apollo 17. Była to ostatnia misja programu Apollo i odbyła się w grudniu 1972 roku. Astronauci Eugene Cernan i Harrison Schmitt byli  członkami jej załogi i spędzili prawie trzy dni na Księżycu, zbierając próbki geologiczne, w tym kawałki skał. Jeden z tych kawałków, nazwany „Touch Rock” (pol. Skała Dotyku), został później umieszczony na specjalnej wystawie w KSC, umożliwiając odwiedzającym dotknięcie fragmentu Księżyca.

Pozostałe wystawy

Lunar Theater to miejsce, gdzie odbywają się prezentacje multimedialne i filmy dokumentalne przedstawiające historię programu Apollo oraz misje na Księżyc. Zwiedzający mogą poznać fascynujące fakty i historie związane z astronautyką i eksploracją kosmosu.

W Apollo Treasures Gallery można zobaczyć unikalne artefakty i relikty związane z programem Apollo. Wśród eksponatów są oryginalne elementy wyposażenia astronautów, takie jak kombinezony kosmiczne, narzędzia i inne przedmioty, które były używane podczas misji na Księżyc.

W Apollo/Saturn V Center znajduje się także replika powierzchni Księżyca, na której można zobaczyć, jak wyglądało lądowanie misji Apollo i eksploracja księżycowej powierzchni przez astronautów.

Mercury Mission Control Center było centrum operacji, gdzie odbywał się nadzór i kontrola lotów załogowych misji programu Mercury. To tutaj inżynierowie i personel zarządzający monitorowali i komunikowali się z astronautami podczas ich lotów kosmicznych. To tutaj podejmowano decyzje o rozpoczęciu startu i monitorowano wszystkie aspekty misji startowej.

Apollo Mission Control Center to ikoniczne miejsce, gdzie prowadzono nadzór i kontrolę misji Apollo podczas lotów kosmicznych. W tej sali inżynierowie i personel zarządzający monitorowali wszystkie aspekty lotów, komunikowali się z astronautami i podejmowali decyzje na bieżąco.

W Centrum Kosmicznym Johna F. Kennedy’ego można znaleźć replikę statku Gemini 9A, który był częścią programu Gemini prowadzonego przez NASA w latach 1961-1966. Replika ta została stworzona jako część wystawy, która ma na celu upamiętnienie i przedstawienie historii eksploracji kosmicznej. Jest ona dokładnym modelem oryginalnego statku kosmicznego, który był wykorzystywany w rzeczywistej misji Gemini 9A. Misja ta miała miejsce w czerwcu 1966 roku i była ósmą załogową misją programu Gemini.

Wśród sal jakie można zwiedzić znajduje się bardzo smutna ekspozycja upamiętniającą tragiczną misję Apollo 1. Misja ta miała miejsce w 1967 roku i zakończyła się śmiercią trzech astronautów: Gustava Grissoma, Edwarda White’a i Rogera Chaffee. Sala Apollo 1 jest miejscem pamięci i hołdu dla tych astronautów, które upamiętniają ich wkład w program kosmiczny. Sala Apollo 1 zawiera różne elementy, takie jak eksponaty, fotografie, filmy dokumentalne, artefakty i opisy misji Apollo 1. Wystawa zawiera również informacje na temat przyczyn tragedii, postępów w zakresie bezpieczeństwa i zmian wprowadzonych po tym incydencie, które przyczyniły się do poprawy protokołów i procedur bezpieczeństwa w programie kosmicznym.

Celem sali jest przypomnienie o tragicznych wydarzeniach, które miały miejsce w historii programu Apollo, a także uhonorowanie pamięci astronautów, którzy zginęli w wyniku pożaru na pokładzie statku kosmicznego Apollo 1. Wizyta w tej sali ma na celu przypomnienie o ryzykach związanych z eksploracją kosmosu i konieczności ciągłego doskonalenia bezpieczeństwa w takich misjach.

Po zwiedzeniu Hal Apollo/Saturn V wraca się autokarem do głównego kompleksu, gdzie kolejnym punktem zwiedzania jest Hala Atlatis. Hala Atlantis to jedno z głównych miejsc w Centrum Kosmicznym Johna F. Kennedy’ego, gdzie znajduje się prawdziwy prom kosmiczny Atlantis. Jest to specjalnie zaprojektowane miejsce wystawowe, które zostało stworzone w celu uhonorowania i eksponowania ostatniego promu kosmicznego programu Space Shuttle.

W hali można zobaczyć oryginalny prom kosmiczny Atlantis wraz z towarzyszącymi mu interaktywnymi wystawami i eksponatami. Prom został poddany starannej konserwacji i jest prezentowany na platformie, która daje odwiedzającym możliwość obserwacji z bliska i z różnych perspektyw.

Wnętrze hali jest zaprojektowane w taki sposób, aby umożliwić odwiedzającym poznanie historii programu Space Shuttle i odkrycie różnych aspektów związanych z misjami promu kosmicznego. Wystawy interaktywne, multimedialne prezentacje i rekwizyty kosmiczne dostarczają cennych informacji na temat załogowych lotów kosmicznych, roli promu kosmicznego w badaniach naukowych oraz zaangażowania NASA w eksplorację kosmosu.

Hala Atlantis oferuje również możliwość obejrzenia emocjonującego widowiska multimedialnego, które ukazuje spektakularne chwile związane z misjami promu kosmicznego. To jest wyjątkowe doświadczenie, które pozwala odwiedzającym na wczucie się w atmosferę kosmicznych podróży i lepsze zrozumienie skomplikowanych procesów związanych z eksploracją kosmosu.

Podsumowanie

Na sam koniec należy wspomnieć, że we wszystkich salach z eksponatami zadbano o szczegółowe opisy, oraz o oprawę audiowizualną. Zwłaszcza uwagę przykuwa dobranie patetycznej muzyki, która jeszcze bardziej podkreśla ważność miejsca jakie się zwiedza i pozwala odczuć bijącą dumę Amerykanów z osiągnięć NASA. Wizyta w Centrum Kosmicznym Johna F. Kennedy’ego będzie interesująca zarówno dla osób fascynujących się kosmologią, ale również dla tych, którzy dopiero zostaną zainspirowani do pogłębiania wiedzy o eksploracji przestrzeni, która bez wyjątku otacza każdego człowieka – kosmosu. Miejsce obowiązkowe do odwiedzenia, jeśli jest się na Florydzie.

Kiedy w bezchmurną noc człowiek wpatruje się w niebo i widzi tysiące gwiazd, może wyobrażać sobie, że ludzkość za wiele, wiele lat będzie w posiadaniu technologii pozwalającej na wykonywanie lotów załogowych do odległych galaktyk. Kto wie?