HMS Bristol (D23) był prototypem niszczycieli projektu Type 82. Według pierwotnych założeń, niszczyciele tego typu miały być wykorzystywane jako eskorta dla lotniskowców CVA-01, których nigdy nie zbudowano. W związku z tym HMS Bristol pozostał jedynym zbudowanym okrętem tego typu. Po długiej służbie, okręt spędził lata…
Przeglądasz: Statki i okręty
Znajdujący się obecnie w Petersburgu lodołamacz Krasin wygląda jak wiele podobnych jednostek tego typu wykorzystywanych w ZSRR po II wojnie światowej. Historia tego statku jest jednak znacznie dłuższa i zaczęła się w 1916 roku, a zbudowano go w Wielkiej Brytanii.
W połowie XIX wieku, w cieniu nadchodzącej rewolucji w budownictwie okrętowym francuska flota pozyskała swój największy żaglowy okręt liniowy – Valmy. Zwodowano go w 1847 roku, zaledwie rok przed rozpoczęciem budowy Napoleona, pierwszego francuskiego okrętu liniowego o napędzie parowym. Kariera Valmy okazała się jednak krótka,…
Zbudowana w 1845 roku portugalska fregata Dom Fernando II e Glória była ostatnim żaglowcem zbudowanym dla portugalskiej marynarki wojennej i ostatnim okrętem, który obsługiwał tzw. Carreira da Índia, czyli regularne połączenie między Portugalią a jej koloniami w Indiach. Po latach służby okręt w 1963 roku…
Zbudowany tuż przed wybuchem II wojny światowej SS Pasteur miał długą i ogólnie udaną karierę. Chociaż zbudowano go we Francji, nigdy nie pływał jako francuski liniowiec. Zamiast tego był transportowcem wojska pływającym pod różnymi banderami, a wiele lat po wojnie został sprzedany niemieckiemu armatorowi, który…
Zbudowany w 1887 roku francuski krążownik pancernopokładowy Sfax był pierwszą tego typu jednostką we francuskiej flocie. Zbudowano go jako rozwinięcie wcześniejszych konstrukcji, ale zakres zmian był tak duży, że powstała całkowicie nowa klasa okrętów. Mimo rewolucyjnej koncepcji, kariera okrętu była bardzo spokojna i zakończyła się…
Podczas I wojny światowej w USA zaprojektowano serię statków zbudowanych z betonu – tzw. betonowce. Miały one być alternatywą dla wykonanych ze stali statków. Jednym z nich był SS Sapona, ale zbudowano go już po wojnie. Po krótkiej karierze został wpadła na mieliznę i resztę…
Niemiecki żaglowiec Rickmer Rickmers większą część swojej kariery spędził pod banderą Portugalii, zanim po długiej służbie trafił do Hamburga, gdzie przekształcono go w statek-muzeum. Jest to jeden z ostatnich żaglowców jakie budowano w Niemczech w czasach, gdy napęd parowy stawał się coraz popularniejszy.
Wiele historycznych statków i okrętów mimo bogatej przeszłości nie zostało zachowanych. Niektóre nie miały jednak specjalnie ekscytującej kariery, ale miały na tyle dużo szczęścia, że zostały zachowane i przetrwały do naszych czasów. Jedną z takich jednostek jest amerykański holownik Hercules z 1907 oku.
W zatoce Firth of Clyde w Szkocji, pomiędzy miastami Helensburgh i Greenock znajduje się wystający niewiele ponad powierzchnię wody wrak statku MV Captayannis, który zatonął w 1974 roku. Był to grecki frachtowiec zbudowany w 1946 roku wykorzystywany głównie do transportu cukru, w związku z czym…
Zbudowany w 1905 roku węglowiec SS River Clyde zapewne byłby jednym z wielu zwyczajnych statków towarowych, które po latach niezbyt ciekawej służby trafiłyby do stoczni złomowej. Historia tego statku w znacznej części taka właśnie była, ale statek ten wykorzystano podczas bitwy o Gallipoli jako okręt…
W większości flot w okresie międzywojennym i podczas II wojny światowej miniaturowe okręty podwodne wykorzystywane były do zadań specjalnych i atakowania ważnych celów w bazach przeciwnika. Włosi poszli nieco inną drogą, projektując serię miniaturowych okrętów podwodnych typu CA i CB, które miały służyć do ochrony…
Dwa wynalazki zrewolucjonizowały transport morski. Pierwszych z nich był napęd parowy, który umożliwił statkom pływanie bez uzależnienia od wiatru, a drugim była śruba napędowa, która była znacznie praktyczniejsza niż stosowany w pierwszych parowcach napęd bocznokołowy. Zanim jednak śruba napędowa na stałe weszła do powszechnego użytku,…
Przygotowując listy największych statków lub okrętów wojennych często trafia się na mało znane i nietypowe jednostki. Inaczej wygląda kwestia listy największych pancerników w historii. Listy te zawsze zawierają te same okręty, ale ich rozmieszczenie mocno zależy od przyjętych kryteriów.
Zbudowane w połowie lat 70. XIX wieku parowce SS City of Peking i SS City of Tokio były w momencie wejścia do służby największymi statkami zbudowanymi w USA i jednymi z największych na świecie. Zwłaszcza pierwszy z nich miał długą i udaną karierę, chociaż niewiele…
Zbudowany w 1840 roku żaglowiec Success przetrwał około 100 lat, pełniąc rolę statku towarowego, hulku więziennego oraz muzeum. Chociaż przez większość swojej kariery pełnił rolę muzealnego statku skazańców, nigdy nim nie był, a jego historia często była błędnie łączona z fregatą HMS Success, zbudowaną w…
W Georgii Południowej znajdują się ruiny dawnej stacji wielorybniczej Grytviken. Utworzono ją w 1904 roku i wykorzystywano do 1964 roku. Oprócz pozostałości bo niegdyś jednej z większych stacji wielorybniczych w tym rejonie, znajduje się tu kilka wraków statków. Wszystko to stanowi obecnie część skansenu i…
Flota ZSRR do czasów Zimnej Wojny nie należała do najsilniejszych. Brakowało jej w szczególności okrętów liniowych i lotniskowców. Dopiero w latach 70. zaczęto prace nad pierwszymi radzieckimi lotniskowcami, ale dekadę wcześniej opracowano krążowniki śmigłowcowe typu Moskwa, które posłużyły do zdobywania doświadczenia w wykorzystaniu okrętów lotniczych…
Zbudowane na początku XX wieku pancerniki typu Habsburg były pierwszymi nowoczesnymi, pełnomorskimi pre-dreadnoughtami należącymi do floty Austro-Węgier (niem. k.u.k. Kriegsmarine). Mimo przemyślanej i dobrze zaplanowanej konstrukcji, okręty te nie miały zbyt aktywnej kariery i nie brały udziału w większych operacjach podczas I wojny światowej.
Pływający obecnie pod rosyjską banderą żaglowiec STS Siedow jest największym żaglowcem szkolnym na świecie. Przez długi czas był również największym żaglowcem pozostającym w eksploatacji. Zbudowano go w 1921 roku w Niemczech i początkowo nosił nazwę Magdalene Vinnen II. Przekazano go ZSRR w ramach reparacji wojennych.
Chociaż najsłynniejszymi amerykańskimi liniowcami były SS America i SS United States, w USA zbudowano jeszcze kilka statków, które miały obsługiwać regularne połączenia między różnymi portami. Jednymi z nich były SS Independence i SS Constitution. Statki te po dosyć długiej karierze w latach 90. zostały wycofane…
Zbudowany w 1879 roku czteromasztowy żaglowiec Falls of Clyde jest jeszcze ostatnim zachowanym żaglowcem tego typu z żelaznym kadłubem oraz jedynym żaglowym zbiornikowcem. Po latach służby przekształcono go w statek-muzeum, ale lata zaniedbań sprawiły, że podjęto decyzję o jego zezłomowaniu.
Zbudowane w połowie lat 20. XX wieku „francuzy”, czyli pięć statków handlowych – SS Wilno, SS Kraków, SS Katowice, SS Poznań i SS Toruń były małymi, ale bardzo ważnymi statkami w historii polskiej floty handlowej. Oprócz swojego znaczenia gospodarczego zapisały się w historii kilkoma ważnymi…
Podczas II wojny światowej ciężar walk na Pacyfiku spadł na zespoły lotniskowców. W związku z tym amerykańska flota potrzebowała wiele nowych okrętów tego typu i tysiące pilotów. Aby ułatwić proces szkolenia nowych pilotów i zmniejszyć ryzyko utraty cennych lotniskowców, do celów szkoleniowych przebudowano dwa bocznokołowe…
W rejonie wyspy Nansen na Antarktydzie w jednej z zatoczek z wody wystaje zardzewiały dziób statku, który przyciąga turystów wybierających się w rejsy po okolicznych wodach. Jest to wrak statku-przetwórni Gouvernøren, który został zatopiony w tym miejscu w 1915 roku po tym jak na jego…
Zbudowany w 1902 roku szkuner Thomas W. Lawson był jedynym w historii siedmiomasztowym żaglowcem, największym kiedykolwiek zbudowanym szkunerem i jednym z największych żaglowców w historii pod względem tonażu. Niestety jego kariera była krótka i zakończyła się tragicznie w 1907 roku.
Z wielu bitew morskich stoczonych w XIX wieku jedna zapisała się w historii szczególnie. W dniach 8-9 marca 1862 roku na wodach zatoki Hampton Roads miała miejsce pierwsza w historii bitwa okrętów pancernych. Chociaż starcie nie zostało rozstrzygnięte na korzyść żadnej ze stron, wytyczyło kierunek…
Zbudowany w 1986 roku masowiec MS Berge Stahl przez wiele lat był jednym z najszerszych statków na świecie, a ze względu na swoje zanurzenie mógł zawijać tylko do dwóch portów na świecie. Do 2011 roku był również uważany za najdłuższy i największy masowiec na świecie.…
W latach 50. za sprawą rozwoju transportu lotniczego rozpoczął się zmierzch ery transatlantyckich liniowców. Mimo to, do służby weszły wówczas ostatnie wielkie, luksusowe i wyjątkowo szybkie liniowce. Jednym z nich był amerykański SS United States, który zapisał się w historii jako najszybszy transatlantyk. Po stosunkowo…
Napęd parowy zrewolucjonizował transport morski. Turbina parowa była kolejnym rewolucyjnym rozwiązaniem, ale równolegle z nią, a wręcz w jej cieniu pojawił się napęd, który ostatecznie pokonał parę. Był to silnik diesla. Za pierwszy oceaniczny statek napędzany silnikami diesla uznawany jest duński motorowiec MS Selandia. Chociaż…