Gdyby nie problemy finansowe, za pierwszy nowoczesny pancernik uznawano by japońskie okręty typu Satsuma. Ostatecznie to HMS Dreadnought zapoczątkował nowy morski wyścig zbrojeń i doprowadził do powstania nowej klasy pancerników – tzw. dreadnoughtów. Japonia dopiero w 1909 roku rozpoczęła budowę pierwszych takich jednostek, którymi były…
Przeglądasz: Statki i okręty
Zbudowany w 1935 roku prom MV Kalakala był wyjątkową jednostką. Zbudowany w oparciu o wypalony kadłub promu Peralta z 1926 roku, był jedną z pierwszych komercyjnych jednostek pływających z opływową wykonaną ze spawanych płyt stalowych nadbudówką. Przez lata był dumą Seattle, jednak z czasem stał…
Francuska flota na przełomie XIX i XX wieku była zbieraniną dziwacznych okrętów wojennych, które mimo budowy seriami, znacząco się od siebie różniły. Przykładem takich jednostek były okręty wywodzące się z zbudowanego w 1897 roku pancernika Charles Martel. Jednym z nich był Carnot.
Podczas I wojny światowej Central Park był nie tylko najważniejszym parkiem miejskim w Nowym Jorku, ale również miejscem organizacji licznych bardzo oryginalnych wystaw o charakterze propagandowym i wojskowym. W 1917 roku na terenie parku zaprezentowano… u-boota SM UC-5 zdobytego przez Brytyjczyków.
Zatonięcie tankowca Amoco Cadiz było jedną z największych katastrof tego typu w historii. Mimo podejmowania przez załogę i holownik Pacific prób uratowania jednostki, ostatecznie jej kadłub przełamał się i doszło do olbrzymiego wycieku ropy. Sam wrak został ostatecznie zniszczony przez bomby głębinowe aby nie zagrażał…
Zbudowany w 1962 roku okręt wsparcia YFU-79 został w 1986 roku przebudowany na pływającą platformę szkoleniową dla śmigłowców i otrzymał oznaczenie IX-514 Baylander. Chociaż formalnie był jednostką szkolną i wsparcia, często określano go jako „najmniejszy lotniskowiec na świecie”. Obecnie, po wycofani uz eksploatacji w 2011…
Zbudowany w 1959 roku transatlantyk SS Rotterdam był ostatnim holenderskim statkiem tego typu. Już na etapie budowy zaprojektowano go z myślą o ewentualnej przebudowie na wycieczkowiec, której dokonano ostatecznie w 1969 roku. Po długiej służbie, dawny transatlantyk w 2010 roku został przekształcony w hotel i…
RP Flip (Research Platform Floating Instrument Platform) to jedna z najbardziej nietypowych jednostek pływających jaką kiedykolwiek zbudowano. Często opisywano go jako statek, chociaż w praktyce była to pozbawiona napędu platforma badawcza zbudowana w 1962 roku w USA. Eksploatowano ją do 2017 roku, a w 2023…
Rozwój okrętów podwodnych, uzbrojenia rakietowego i znaczenie lotnictwa morskiego sprawiły, że po II wojnie światowej znacząco zmieniły się role okrętów wojennych. Jedną z klas jednostek, które przeszły znaczącą przemianę i ostatecznie praktycznie likwidację były krążowniki. Ostatnim okrętem tej klasy we Włoskiej Marynarce Wojennej był krążownik…
W latach 60. nastąpił gwałtowny rozwój okrętów podwodnych, głównie z powodu budowy coraz lepszych i potężniejszych atomowych okrętów podwodnych. W związku z tym w ZSRR rozpoczęto wówczas prace nad podwodnymi pociskami RPK-6 Wodospad, przystosowanymi do zwalczania okrętów podwodnych. W celu ich przetestowania przebudowano dwa okręty…
Rozwój poduszkowców w latach 70. oraz uruchomienie regularnego połączenia między Wielką Brytanią a Francją obsługiwanego przez potężne brytyjskie poduszkowce SR.N4 typu Mountbatten we Francji również zrodził się pomysł budowy tego typu pojazdów. W rezultacie powstały dwa olbrzymie poduszkowce SEDAM N.500 Naviplane, których kariera od początku…
W toku prowadzonych w ZSRR badań nad ekranoplanami, w latach 80. zrodził się pomysł zaprojektowania i zbudowania pierwszego całkowicie bojowego ekranoplanu. Pojazd nazwany MD-160 należał do jednostek projektu 903 Łuń, które miały być serią nawet kilkunastu ekranoplanów bojowych. Ostatecznie zbudowano tylko jeden egzemplarz, a drugi,…
Na wyspie Boa Vista będącej częścią archipelagu Wysp Zawietrznych, będących częścią Wysp Zielonego Przylądka znajdują się pozostałości wraku hiszpańskiego statku MV Cabo Santa Maria, który uderzył o przybrzeżne skały w 1968 roku.
W wielu krajach istnieją rządowe floty samolotów oraz jednostek pływających. O ile samoloty nie są czymś wyjątkowym, tak rządowe jachty to już bardziej nietypowe i rzadsze jednostki. Ciekawym przykładem jest Turcja, która posiada duży jacht motorowy, wykorzystywany oficjalnie jako jednostka prezydencka – MV Savarona.
Związek Radziecki był największym użytkownikiem ekranoplanów na świecie. Maszyny tego typu projektowano tam z myślą o wykonywaniu zarówno zadań transportowych jak i pasażerskich, wojskowych oraz specjalistycznych. Jednym z najważniejszych ekranoplanów, który miał duży wpływ na rozwój maszyn tego typu był opracowany w 1964 roku Ekranoplan…
W 1917 roku w parku Union Square na Manhattanie w Nowym Jorku zbudowano bardzo nietypowy obiekt. Był nim mierzący 61 m długości i 12 m szerokości drewniany „pancernik” USS Recruit. Okręt, a raczej makieta pancernika służył jako centrum rekrutacyjne US Navy oraz szkoleniowe dla marynarzy.…
Podczas II wojny światowej Niemcy przejęli dwa brytyjskie okręty podwodne wraz z załogami – HMS Seal i HMS Shark. Tylko ten pierwszy ostatecznie dotarł do portu, ponieważ HMS Shark został zatopiony przez własną załogę. Dowodzący HMS Seal komandor podporucznik Rupert Lonsdale był jedynym brytyjskim dowódcą…
Na zachodnim wybrzeżu Islandii, niedaleko miejscowości Patreksfjörður, przy drodze prowadzącej do Látrabjarg, najdalej wysuniętego na zachód punktu Islandii znaleźć można nietypowy wrak dosłownie zatopiony w ziemi niedaleko brzegu. Jest to dawny statek wielorybniczy Garðar BA 64, będący najstarszym stalowym statkiem na Islandii.
Okręty podwodne wykorzystywane podczas I wojny światowej były często bardziej traktowane jak okręty nawodne z możliwością zanurzenia niż jako jednostki działające pod wodą. W związku z tym pod koniec wojny zaczął rodzić się pomysł budowy tzw. podwodnych krążowników, czyli okrętów podwodnych uzbrojonych w działa dużego…
W latach 1978-1980 Libia kupiła w ZSRR 6 okrętów podwodnych projektu 641 (NATO: Foxtrot), które weszły do służby w latach 80. ale ich kariera była krótka i bardzo słabo udokumentowana. Najciekawszy był los okrętu podwodnego Al-Badr o numerze S311, który na początku lat 90. trafił…
W cieśninie Tirańskiej między Półwyspem Synaj a Półwyspem Arabskim na jednej z mielizn znaleźć można nietypowy wrak frachtowca MV Loullia. Jednostka wpadła na mieliznę w 1981 roku i mimo prób, nie udało się jej uwolnić.
Znajdujący się na północy Niemiec między miejscowością Brunsbüttel a dzielnicą Holtenau w Kilonii Kanał Kiloński to jedna z najważniejszych dróg morskich w Europie. Pozwala on na skrócenie podróży między Bałtykiem i Morzem Północnym o około 290 mil morskich (460 km). Sam kanał powstał pod koniec…
Wyścig zbrojeń morskich na początku XX wieku miał wiele, często nietypowych skutków. Często dopiero co wprowadzone do służby okręty okazywały się przestarzałe, przez co ich kariery były krótkie. Z drugiej strony wiele mniejszych flot szukało sposobu na zwiększenie swoich możliwości poprzez wprowadzanie do służby nietypowych…
Podczas II wojny światowej w bazie Muroc Army Air Base na słonym jeziorze Rogers zbudowano olbrzymią drewnianą makietę okrętu wojennego. Służyła ona do szkolenia pilotów bombowców zanim wyruszyli do swoich jednostek operujących na lotniskowcach bądź w bazach morskich.
Hobart to stolica Tasmanii i jedno z najważniejszych miast na wyspie. Przebiega przez nie rzeka Derwent, nad którą od lat biegnie most Tasman Bridge. Wyjątkowo ważna przeprawa łączy dwie części miasta i znacząco ułatwia komunikację oraz codzienne funkcjonowanie mieszkańców. W 1975 roku doszło jednak do…
Doświadczenia z prac nad pancernikiem Redoutable sprawiły, że francuska flota zamówiła w 1875 roku dwa kolejne okręty będące jego powiększoną wersją. Jednostki te należały do typu Dévastation i eksploatowane były tak samo jak poprzednik do 1909 roku, zapisując się w historii jako największe pancerniki z…
Chociaż na całym świecie istnieje wiele statków-muzeów, niewiele jest jednostek zbudowanych w XIX wieku lub wcześniej. Na tym tle wyróżnia się żaglowiec Star of India zachowany w Maritime Museum of San Diego w Kalifornii w USA, który zbudowano w 1863 roku i mimo swojego wieku,…
Japońska flota handlowa poniosła podczas II wojny światowej straty znacznie bardziej dotkliwe niż inne duże floty państwa biorących udział w konflikcie. Z kilkudziesięciu statków pasażerskich i towarowo-pasażerskich pływających przed wojną pod japońska banderą, wojnę przetrwały tylko dwa. Jednym z nich był liniowiec Hikawa Maru, który…
Kariery okrętów pancernych budowanych w drugiej połowie XIX wieku zwykle były krótkie, ponieważ już po kilku latach okręty stawały się przestarzałe. Były jednak wyjątki, a ich najlepszym przykładem był pancernik kazamatowy Redoutable, którego budowę rozpoczęto w 1872 roku i eksploatowano do 1909 roku.
Okręt podwodny ORP Orzeł o numerze burtowym 291, projektu 877E Pałtus (NATO: Kilo) to ostatni okręt podwodny zamówiony i odebrany przez Polską Marynarkę Wojenną w czasach PRL-u. Po latach długiej służby, pozostaje obecnie jedynym sprawnym i eksploatowanym okrętem podwodnym polskiej floty, chociaż lata swojej świetności…
