Krótka historia hot doga

Wymieniając kulinarne symbole USA nie sposób pominąć hot doga. Bułka z kiełbaską – frankfurterką lub czasem parówką jest wręcz symbolem amerykańskiej kultury. Sprzedawana z ulicznych wózków i małych budek, albo podawana z licznymi dodatkami w restauracjach jest jednym z najważniejszych amerykańskich dań. Historia tego amerykańskiego dania jest jednak dosyć skomplikowana.

Geneza

Historia hot doga zaczęła się na długo przed powstaniem Stanów Zjednoczonych w Europie. Za jej początek można uznać pojawienie się pierwszych kiełbas. Dokładna historia powstania kiełbas nie jest do końca udokumentowana. Przeszły one też długą drogę do znanej nam współcześnie formy. Punktem zwrotnym było jednak pojawienie się w średniowiecznym Frankfurcie w Niemczech kiełbas, które otrzymały nazwę frankfurterka (niem. Frankfurter Würstchen).

Charakterystyczne kiełbasy o lekko zagiętym kształcie zyskały popularność w różnych częściach Europy, a wraz z niemieckimi imigrantami przybyły do USA w XIX wieku. W krótkim czasie zyskały popularność w różnych częściach Stanów Zjednoczonych. Oferowano je na gorąco z małych budek przy plażach oraz w pobliżu stadionów. Ze względu na to, że były podawane na gorąco, podobno często oferowano klientom możliwość wypożyczenia rękawic, dzięki którym klienci mogli chwycić gorącą frankfurterkę. Problemem tej metody było jednak to, że klienci często nie oddawali rękawic.

Narodziny hot doga

Istnieje kilka teorii na temat powstania hot dogów. Ciężko powiedzieć, która z nich jest prawdziwa, ale najczęściej podaje się historię Charlesa Feltmana. Feltman urodził się w 1841 roku w Niemczech i wraz z rodzicami wyemigrował do USA w 1856 roku. W 1867 roku mając 26 lat zaczął sprzedawać świeże ciasta z wózka na plaży Coney Island.

Interes nie szedł najlepiej, ponieważ był bardzo czasochłonny, a zyski były niewielkie. Z czasem za namową klientów poszerzył swoją ofertę najpierw o kanapki, a później o frankfurterki na gorąco. Według jednej z wersji podobnie jak inni oferował rękawice, które nie wracały do niego, więc szukając sposobu na rozwiązanie problemu, zaczął po prostu podawać frankfurterki w bułce. Według drugiej wersji, od początku wpadł na pomysł podawania gorących frankfurterek w bułce, z kiszoną kapustą i musztardą. Początkowo cena wynosiła 3 centy za sztukę, lub 5 centów za dwie sztuki.

Nowy produkt okazał się strzałem w dziesiątkę. Biznes zaczął się kręcić, więc w 1871 roku Feltman otworzył lokal przy Coney Island, gdzie zaczął oferować swoje bułki z frankfurterkami za 5 centów od sztuki. Decyzja o otworzeniu restauracji okazała się idealnym rozwiązaniem, dzięki czemu Feltman otworzył kolejne restauracje i stworzył cały kompleks na Coney Island. W 1913 roku zatrudnił Nathana Handwerke’a, któremu płacił 11 dolarów tygodniowo. Równocześnie korzystając z dobrej sprzedaży, podniósł cenę swoich kanapek do 10 centów za sztukę.

Nie spodobało się to pracownikom, zwłaszcza Handwerkerowi, który za namową innych pracowników odszedł z pracy i w 1916 roku założył własna restaurację oferującą takie same kanapki, ale w starej cenie 5 centów za sztukę. Jego restauracja szybko zyskała popularność i z czasem, wraz z kolejnymi otwieranymi lokalami zdominowała rynek. Zainspirowani działaniami Feltmana przedsiębiorcy z innych części Stanów Zjednoczonych również zaczęli oferować swoje frankfurterki w bułkach. W szczególności upodobali je sobie kibice oraz mieszkańcy dużych miast.

Nazwa hot dog

Historia nazwy frankfurterek w bułce to zupełnie inna historia. Praktycznie do początku XX wieku frankfurterki w bułkach nie miały własnej nazwy Najczęściej określano je w USA jako „wieners”, „wiener wurst” (warto dodać, że określenie to dotyczy bardziej parówek, niż frankfurterek) lub „red hot” albo „dachshund sausages” (pol. kiełbaski jamnikowe).

To właśnie z tą ostatnią nazwą wiąże się historia nazwy hot dog. Według popularnej historii, na przełomie XIX i XX wieku amerykański rysownik i karykaturzysta Tad Dorgan z Nowego Jorku podczas jednego z meczów usłyszał jak sprzedawca reklamował swoje kanapki z kiełbaskami właśnie przy użyciu określenia hot dachshund sausages. Zainspirowany nazwą rysownik stworzył obrazek przedstawiający psa, jamnika w bułce, ale nie wiedzą jak napisać dachshund, wpisał po prostu hot dog. Nazwa szybko się przyjęła i zyskała popularność.

Problem w tym, że nigdy nie odnaleziono tego słynnego rysunku. Nie ma po nim śladu w żadnych zbiorach ani archiwach, chociaż Tad Dorgan zostawił po sobie olbrzymi dorobek. Niestety nie ma też innych historii tej nazwy. Prawdopodobnie powstała ona naturalnie jako skrót stosowanych nazw.

Podsumowanie

Hot dogi są jednymi z najpopularniejszych amerykańskich fast foodów zaraz obok hamburgerów, frytek i pizzy. Rocznie Amerykanie zjadają dziesiątki milionów hot dogów. Na przestrzeni lat hot dogi dotarły do wszystkich zakątków świata i zyskały sporą popularność i tym samym wiele nowych form podania. Oprócz standardowej frankfurterki lub parówki w bułce z ketchupem albo musztardą podawane są m.in. z cebulką, zupełnie innymi sosami lub z wieloma innymi dodatkami.

Znacznie zmieniły się też ceny hot dogów. Obecnie kosztują one około 6-7 dolarów. Wyjątkiem są hot dogi oferowane w sklepach Costco. Firma sprzedaje je za 1,5 dolara niezmiennie od 1984 roku, mimo inflacji i zmian na rynku. Zarząd firmy broni tej ceny, chociaż obecnie oznacza ona, że hot dogi są sprzedawane poniżej kosztów. Co ciekawe, według Księgi Rekordów Guinnessa, najdroższy hot dog kosztował 145,49 dolara.

Hot dogi dalej oferowane są małych barach, ulicznych budkach i wózkach oraz w restauracjach i na stadionach. Szczególnie popularne stały się hot dogi oferowane na stacjach benzynowych. Swoją popularność zawdzięczają one wygodzie jedzenia i możliwości zjedzenia ich dosłownie w drodze.

Warto dodać, że nie brakuje również konkursów na najszybsze jedzenie hot dogów. Najnowszy rekord ustanowiono 2 września 2024 roku i wyniósł on 83 kanapki zjedzone w 10 minut. Zdobył go Joey Chestnut. Dla kobiet rekord ten wynosi 48,5 hot doga w 10 minut, a uzyskała go Miki Sudo.

Źródło zdjęć: Depositphotos.com