Percy Shaw i jego „kocie oczy”

W 1934 roku Brytyjczyk, Percy Shaw nieco przez przypadek stworzył niepozorny wynalazek, który z czasem stał się standardem na drogach na całym świecie. Mowa o „kocich oczach”, czyli niewielkich odblaskach, które wyznaczają pasy na drogach.

Geneza

W latach 30. nastąpił gwałtowny rozwój transportu samochodowego i rozbudowa sieci dróg międzymiastowych. Wraz z rosnącą liczbą samochodów pojawił się jednak problem zapewnienia bezpieczeństwa kierowcom, zwłaszcza w nocy przy ograniczonej widoczności. Ówczesne samochody nie miały bowiem zbyt mocnych świateł, przez co kierowcy musieli wpatrywać się w drogę aby nie wypaść z niej.

Nikt nie miał jednak pomysłu jak rozwiązać ten problem, ponieważ instalacja świateł, zwłaszcza poza miastami była zbyt droga i skomplikowana. Pewną alternatywą były bariery ochronne wzdłuż dróg, ale również i one był drogie i nie zawsze dało się je umieścić.

W 1934 roku problemem zainteresował się brytyjski przedsiębiorca, Percy Shaw, którego firma zajmowała się budową oraz konserwacją dróg. Shaw urodził się 15 kwietnia 1890 roku, a podczas I wojny światowej pracował w należącej do jego ojca firmie, zajmującej się naprawą maszyn wykorzystywanych do produkcji amunicji. Po śmierci ojca, w 1929 roku założył własna firmę, która zajmowała się budową oraz naprawą dróg.

Kocie oczy

Można spotkać się z kilkoma wersjami historii powstania „kocich oczu”. Co istotne, Percy Shaw nigdy nie wskazał, która z nich jest właściwa, ponieważ sam wielokrotnie zmieniał prezentowane wersje. Według najpopularniejszej z nich, Shaw regularnie jeździł Queensbury Road w Clayton. Ze względu na jej położenie, z jednej strony była przepaść, przez co jazdą to drogą była dosyć niebezpieczna. Pewnego dnia Shaw miał zobaczyć odbicie świateł swojego samochodu w oczach kota siedzącego na płocie. Zainspirowany silnym odbiciem światła wpadł na pomysł umieszczenia odblasków wzdłuż pasów, aby wytyczyć ich bieg.

Istnieje jeszcze inna wersja, która mówi, że Shaw zobaczył w nocy odbicie świateł swojego samochodu od torów tramwajowych biegnących wzdłuż drogi. Uznał wówczas, że dzięki zastosowaniu odblasków można łatwiej wytyczyć pasy na drogach.

Mimo tych nieścisłości, faktem jest, że Shaw postanowił zaprojektować odblaskowe znaczniki, które miały wytyczać pasy na drogach. W pierwszej wersji jego wynalazku były to cztery szklane paciorki (po dwa umieszczone w każdym kierunku jazdy) umieszczone w gumowej kopułce, którą umieszczono w żeliwnej obudowie zatopionej w drodze. Po najechaniu na nią, gumowa kopułka chowała się w obudowie, dzięki czemu nie dochodziło do jej uszkodzenia.

Percy Shaw złożył pierwszy wniosek patentowy na „Blocks for Road Surface Marking”, jak nazwał swój wynalazek 3 kwietnia 1934 roku. Patent o numerze 436,190 nadano 3 października 1935 roku. Jeszcze zanim wynalazek został opatentowany, Shaw założył 15 marca 1935 roku firmę Reflecting Roadstuds Ltd, która miała zająć się produkcją jego wynalazku. Po dalszych testach w praktyce, Shaw zmodyfikował swoje odblaski, dodając do nich system czyszczenia paciorków. Składał się on zbiorniczka, w którym gromadziła się woda. Po najechaniu na odblask, woda była wyciskana na odblaski, zmywając z nich bród.

Droga do sukcesu

Początkowo „kocie oczy” jak potocznie nazywano wynalazek Shawa nie zyskały popularności. Sytuacja uległa zmianie podczas II wojny światowej. Z powodu zaciemnienia, ograniczono w nocy oświetlenie dróg, a samochody często jeździły z przyciemnionymi światłami. W tej sytuacji odblaski umieszczone wzdłuż dróg okazały się bardzo pomocne w utrzymaniu samochodu w pasie.

Z czasem brytyjskie ministerstwo transportu oficjalnie zaaprobowało „kocie oczy” jako standardowe oznaczenie przy wielu drogach. Dzięki temu należąca do Shawa firma otrzymała wiele zamówień i szybko się rozrosła. Po wojnie w innych krajach również zaczęto adaptować „kocie oczy” Shawa, nieznacznie je modyfikując i zwiększając ich skuteczność w odbijaniu światła. Wraz z kolejnymi modyfikacjami zastąpiono małe paciorki większymi elementami odblaskowymi wykonanymi z tworzywa sztucznego.

Duży wkład w dalszy rozwój „kocich oczu” miał Amerykanin, Sidney A. Heenan, który 23 października 1964 roku złożył wniosek patentowy na odblaski w formie bardzo zbliżonej do znanej nam współcześnie. Patent nadano mu 25 lipca 1967 roku. Od tego czasu nowe, mniejsze i bardziej skuteczne odblaski zaczęto montować na całym świecie, zwłaszcza przy ruchliwych drogach. Z czasem zaczęto dodawać do nich nowe elementy, takie jak specjalne nakładki, które po najechaniu przez samochód wydają bardzo głośny dźwięk, dzięki czemu kierowca słyszy, kiedy przypadkowo najedzie na znacznik. Czasami dodaje się do odblasków diody zasilane z baterii słonecznych.

Podsumowanie

Mimo popularności „kocich oczu” Shawa, nie zdobył on na swoim wynalazku wielkiej fortuny. Pod koniec życia Percy Shaw stał się bardzo ekscentryczną postacią. Ze swojego domu usunął dywany, zasłony i większość mebli. Zachował jednak 4 telewizory, które był cały czas włączone na różnych kanałach – BBC1, BBC2, ITV i BBC2 w kolorze. Jego najcenniejszym elementem majątku był Rolls-Royce Phantom.

Percy Shaw zmarł w wieku 86 lat 1 września 1976 roku z powodu raka i problemów z sercem. Nigdy się nie ożenił, a jego majątek w grudniu 1976 roku wyceniono na 193 500 funtów (współcześnie około 1,76 mln funtów). Co ciekawe, do końca życia zajmował się swoimi firmami produkującymi „kocie oczy” oraz zajmującymi się budową i remontami dróg.

Źródło zdjęć: Depositphotos.com