LB&SCR E2 class – niepozorny parowóz i Thomas the Tank Engine

Postać charakterystycznego niebieskiego parowozu z bajek Tomek i przyjaciele jest dobrze znana nie tylko fanom kolei. Często można nawet zobaczyć stylizowane na bajkową postać lokomotywy na licznych zlotach fanów tej bajki. Parowozem, na bazie którego powstał był LB&SCR E2 class. Niestety żaden egzemplarz lokomotywy tego typu nie przetrwał do naszych czasów.

Tomek, a właściwie Thomas the Tank Engine to postać z bajki, która powstała w 1946 roku i od tego czas jest cały czas obecna zarówno w opowiadaniach jak i książkach, komiksach czy też serialach telewizyjnych. Twórcami bajek byli Wilbert Awdry wraz z synem Christopherem Awdry. Wizerunek Tomka przygotował ilustrator Reginald Payne. Jako bazę dla wizerunku parowozu wybrany został prawdziwy parowóz, który był eksploatowany w Wielkiej Brytanii. Wybór padł na mało znaną lokomotywę LB&SCR E2 class. Wybrano ją ponieważ, Awdry po prostu dysponował zdjęciami takiego parowozu. Co istotne, nie ukrywano faktu, że Tomek powstał w oparciu o prawdziwy parowóz.

Historia LB&SCR E2 class zaczęła się około 1910 roku. W tym czasie London, Brighton and South Coast Railway użytkowała parowozy Stroudley 0-6-0T E1 class, jednak z powodu swojego wieku, były one już mocno zużyte i wymagały albo dużych remontów, albo wymiany. W pierwszej kolejności postanowiono dokonać ich modernizacji, ale po zbudowaniu jednego egzemplarza, pomysł zarzucono, gdy konstruktor parowozów Douglas E. Marsh odszedł z pracy. Jego miejsce zajął Lawson B. Billington, który postanowił zaprojektować całkowicie nowy parowóz.

Produkcję zlecono zakładom Brighton works, które w październiku 1912 roku rozpoczęły budowę pierwszych 5 nowych parowozów, które otrzymały oznaczenie LB&SCR E2 class. Były to niewielkie, mierzące 10 m długości parowozy w układzie 0-6-0T (tendrzak) o masie 53 ton.Budowa jednego egzemplarza zajmowała około 2 miesięcy i kosztowała 2010 funtów (współcześnie około 251,4 tys. funtów). Wybuch I wojny światowej spowolnił dalszą produkcję, przez co kolejne 5 parowozów w nieco zmienionej konfiguracji z większymi zbiornikami na wodę dostarczono dopiero między czerwcem 1915 roku a październikiem 1916 roku. Ich koszt wyniósł 2217 funtów za sztukę (współcześnie około 224,4 tys. funtów).

Początkowo parowozy LB&SCR E2 class wykorzystywano głównie jako lokomotywy manewrowe oraz ciągnące puste składy. Wraz z wzrostem ruchu na stacjach w Londynie, zaczęto je jednak wykorzystywać również do ciągnięcia pociągów pasażerskich. Kariera parowozów nie była zbyt spektakularna. Wraz z elektryfikacją kolei na linii Brighton w 1936 roku, wszystkie LB&SCR E2 class przydzielono do zadań manewrowych w Herne Hill, Victoria station oraz Dover, a podczas II wojny światowej również w Hither Green.

W latach 50. część parowozów przetransportowano do Southampton, gdzie dalej wykorzystywano je w roli lokomotyw manewrowych. Ostatecznie w okresie od lutego 1961 roku do kwietnia 1963 roku wycofywano je jednak z eksploatacji i zastępowano lokomotywami z silnikami diesla. Mimo iż już w 1946 roku powstała pierwsza książka o przygodach parowozu Thomas, nikt nie podjął próby zachowania chociaż jednego egzemplarza LB&SCR E2 class. Wszystkie zezłomowano, kończąc ich historię definitywnie. Co ciekawe, na licznych imprezach, których pojawiają się parowozy stylizowane na Tomka, są to przerobione inne parowozy lub pojazdy niesprawne.