Zbudowany w 1902 roku szkuner Thomas W. Lawson był jedynym w historii siedmiomasztowym żaglowcem, największym kiedykolwiek zbudowanym szkunerem i jednym z największych żaglowców w historii pod względem tonażu. Niestety jego kariera była krótka i zakończyła się tragicznie w 1907 roku.
Siedmiomasztowy szkuner
Początek XX wieku był już zdecydowanie zmierzchem żaglowców w roli statków towarowych. Mimo to, niektórzy armatorzy próbowali wprowadzić do eksploatacji olbrzymie, wykonane ze stali statki tego typu, które miały być tańszą alternatywą dla parowców. W 1901 roku John G. Crowley pracujący w Coastwise Transportation Company z Bostonu złożył w stoczni Fore River Ship & Engine Building Co. zamówienie na bardzo nietypowy żaglowiec.
Miał to być wykonany ze stali siedmiomasztowy szkuner, nie posiadający napędu pomocniczego. Projekt jednostki przygotował Bowdoin B. Crowninshield, specjalizujący się w budowie jachtów. Oficjalnie zamówienie na statek wpłynęło 25 czerwca 1901 roku, a stępkę pod niego położono w listopadzie. Wodowanie miało miejsce 10 lipca 1902 roku. Żaglowiec otrzymał wówczas nazwę Thomas W. Lawson na cześć milionera i przemysłowca z Bostonu, Thomasa W. Lawsona. Prace wykończeniowe trwały do sierpnia 1902 roku, a w swój pierwszy rejs jednostka wyszła we wrześniu.
Thomas W. Lawson miał 145 m długości i tonaż 5218 GRT. Zaprojektowano go z myślą o przewożeniu ponad 11 100 ton ładunku, ale z powodu zbyt dużego zanurzenia ładowność ograniczono do około 7500 ton. Chociaż żaglowiec nie posiadał napędu, wyposażono go w silnik parowy do obsługi wyciągarek i pomp. Załoga liczyła 16 oficerów i marynarzy (później 18). Jego najbardziej charakterystyczną cechą było siedem równych masztów z łącznie 25 żaglami o powierzchni 4000 m². Prędkość maksymalna wynosiła około 16 węzłów. Ze względu na przyjęty układ konstrukcyjny i ożaglowanie, Thomas W. Lawson był dosyć ociężałym statkiem i małej zwrotności, który wymagał stosunkowo silnego wiatru, aby uzyskać odpowiednią prędkość rejsową. Koszt budowy żaglowca wyniósł 258 000 dolarów (współcześnie około 9,4 mln dolarów).
Dalszy los
Początkowo żaglowiec miał pływać na szlakach handlowych na Pacyfiku, ale szybko przerzucono go na wschodnie wybrzeże USA, gdzie wykorzystywano go do transportu węgla. Już w 1903 roku rejsy te uznano za nieekonomiczne i statek wycofano z tej trasy. Usunięto z niego znaczną część ożaglowania i wyposażenia, przerabiają go na barkę oceaniczną, wykorzystywaną do transportu ropy. W tej roli używano go do 1906 roku, kiedy to ponownie dokonano jego modernizacji i przywrócono mu ożaglowanie.
Po przebudowie, przystosowano go do roli zbiornikowca, mogącego pomieścić około 60 000 baryłek. W niektórych opracowaniach pojawiają się informacje, że był to jeden z pierwszych żaglowców-zbiornikowców. W 1907 roku Thomas W. Lawson został wyczarterowany firmie Anglo-American Oil Company, która wykorzystywała go do transportu ropy.
Ostatni rejs
19 listopada 1907 roku żaglowiec wypłynął z Marcus Hook Refinery w pobliżu Filadelfii z ładunkiem 58 000 baryłek nafty. Jego dowódcą był George Washington Dow, jednak załoga była mieszana i składała się z 11 doświadczonych marynarzy i 6 nowicjuszy, których zatrudniono tuż przed rejsem. Część z nich nie znała języka angielskiego i miała problemy z współpracą z resztą załogi.
20 listopada statek minął ujście rzeki Delawere i obrał kurs na Wielką Brytanię. Chociaż początkowo warunki na morzu były sprzyjające, wkrótce sytuacja pogorszyła się, a żaglowiec przez 20 dni płynął w sztormie,niezauważony przez inne jednostki. 13 grudnia Thomas W. Lawson wpłynął go Kanału La Manche w bardzo złym stanie. Utracono większość żagli oraz dwie z trzech szalup. Przecieki sprawiły, że pompy musiały pracować na najwyższych obrotach, zasysając z dna ładowni pył węglowy, który tam zalegał. Doprowadziło to do ich zapchania i ograniczyło skuteczność.
Warunki w kanale był złe, w związku z czym kapitan podjął decyzję o zacumowaniu żaglowca między mielizną Nundeeps a Gunner’s Rock, na północny-zachód od wyspy Annet. W tym czasie dopłynęły do niego łodzie z okolicznych jednostek straży przybrzeżnej. Ich załogi próbowały zabrać na pokład załogę żaglowca, ale kapitan odmówił opuszczenia pokładu, wierząc, że przeczekają złą pogodę na morzu. W międzyczasie na pokład wszedł pilot Billy Hicks z Trinity House, który miał pomóc w dalszym rejsie. Zła pogoda sprawiła, że pozostałe łodzie odpłynęły w celu ściągnięcia pomocy w postaci holownika, jednak stan morza uniemożliwił mu wyjście z portu.
14 grudnia około 1:15 zerwała się pierwsza z dwóch kotwic. Pół godziny jej los podzielił łańcuch drugiej kotwicy. Targany falami żaglowiec został zepchnięty na skały. Kapitan zapewne nakazał załodze wejść na maszty, ale te nie wytrzymały naporu wiatru i zaczęły się łamać. Kadłub żaglowca przełamał się na dwie części zaczął nabierać wody. Przewożona nafta rozlała się, przez co wpadający do wody członkowie załogi nie mogli dopłynąć do brzegu i tonęli.
Ostatecznie zginęło 16 członków załogi i pilot, który wszedł na pokład. Przeżył kapitan George W. Dow i mechanik Edward L. Rowe, których fale wyrzuciły na skały, skąd zabrała ich łódź Slippen, dowodzona przez syna pilota. W kolejnych tygodniach fale wyrzucały na brzeg ciała zabitych, często posiadające bardzo duże obrażenia.
Podsumowanie
Wrak żaglowca przez lata leżał w płytkich wodach wokół wyspy Annet, jednak w 1969 roku przeciągnięto go na głębsze wody, aby nie utrudniał żeglugi. Ciała ofiar złożono podobno w wspólnym grobie na cmentarzu St. Agnes.
Żaglowiec Thomas W. Lawson był wyjątkową jednostką. Był to jeden z największych żaglowców w historii i jedyny siedmiomasztowiec. Był to też największy szkuner jaki kiedykolwiek zbudowano. Niestety gdy powstawał, był już reliktem minionej epoki. W związku z tym nie miał szans odnieść sukcesu komercyjnego. Dodatkowo miał zbyt duże zanurzenie, aby zawijać do niektórych portów, przez co zmniejszono jego ładowność, a to jeszcze bardziej zmniejszyło możliwość zarabiania na kolejnych rejsach. W roli zbiornikowca Thomas W. Lawson również nie spisywał się idealnie, ponieważ był za wolny i trudny w sterowaniu.
Discover more from SmartAge.pl
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
