Autor: Michał Banach

Zbudowane tuż przed wybuchem II wojny światowej pancerniki Scharnhorst i Gneisenau były pierwszymi, dużymi okrętami liniowymi Kriegsmarine, zaprojektowanymi i zbudowanymi po I wojnie światowej. Chociaż słabiej uzbrojone niż typowe pancerniki, okręty te wzięły udział w większej liczbie operacji niż znacznie potężniejsze pancerniki typu Bismarck.

Produkowany w latach 1987-1988 Nissan Be-1 był pierwszym z serii tzw. Pike car, czyli niewielkich samochodów w stylu retro, produkowanych w Japonii w latach 80. i 90. Zbudowano 10 000 egzemplarzy.

Wprowadzony do służby w 1896 roku pancernik Brennus był pierwszym francuskim pre-dreadnoughtem. Budowa okrętu trwała aż 8 lat, przez co po wodowaniu okręt… poddano modernizacji zanim wszedł do służby. Brennus zapoczątkował serię kilku francuskich pancerników cechujących się bardzo rozbudowanymi nadbudówkami.

Oblatany w 1939 roku Curtiss SO3C Seamew miał zastąpić stare dwupłatowe samoloty rozpoznawcze Curtiss SOC Seagull i zapewnić nowe możliwości prowadzenia działań rozpoznawczych. Błędy konstrukcyjne sprawiły, że Seamew okazał się całkowicie nieudaną konstrukcją.

Wprowadzony do służby w 1991 roku lotniskowiec Admirał Kuzniecow (a właściwie Admirał Fłota Sowietskogo Sojuza Kuzniecow) był ostatnim radzieckim lotniskowcem, a obecnie jedynym rosyjskim lotniskowcem. Od początku kariera okrętu była jednak pełna problemów, które cały czas uniemożliwiają jego efektywne wykorzystanie.

W 1850 roku niemiecki wynalazca Wilhelm Bauer zbudował okręt podwodny Brandtaucher. Jednostka ta była jednym z pierwszych okrętów podwodnych w Europie, oraz najstarszym, jaki zachowano w oryginalnej formie.

W 1984 roku NASA wspólnie z FAA (Federal Aviation Administration) przeprowadziła eksperyment podczas którego w sposób kontrolowany rozbito czterosilnikowy samolot pasażerski Boeing 720. Głównym celem było przetestowanie nowego, mniej palnego paliwa lotniczego oraz zebranie informacji o skutkach uderzenia maszyny o ziemię.

Zbudowany w 1901 roku niszczyciel Tejo był pierwszą jednostką tej klasy w portugalskiej flocie. Okręt początkowo projektowano jako kanonierkę, torpedowiec i niszczyciel. Wielozadaniowy projekt okazał się problematyczny, w związku z czym Tejo przeszedł przebudowę, dzięki której pozostał w służbie do 1929 roku.

Zbudowany w 1918 roku okręt podwodny HMS L55 był jednym z 27 brytyjskich okrętów podwodnych typu L. Jego historia byłaby zapewne krótka i mało ciekawa, gdyby nie fakt, że zatonął w 1919 roku, a w 1928 roku został wydobyty i ponownie wcielony do służby w… radzieckiej flocie. Zezłomowano go dopiero w latach 60.

Historie statków widmo zawsze wzbudzają dużo emocji i rozbudzają wyobraźnię. Nie inaczej jest w przypadku szkunera Carroll A. Deering, który został odnaleziony na mieliźnie 31 stycznia 1921 roku bez załogi, dokumentów i jakichkolwiek informacji o tym co się z nią stało.

Zbudowany w 1860 roku francuski okręt pancerny Gloire był pierwszym pełnomorskim okrętem chronionym przez pancerz z płyt żelaznych. Nowatorski projekt zapoczątkował intensywny wyścig zbrojeń i rozwój budownictwa okrętowego, ale sam okręt stał się ofiarą własnego sukcesu.

Zbudowany w 1905 roku RMS Victorian byłby jednym z wielu transatlantyków jakie obsługiwały trasy między Ameryką i Wielką Brytanią, gdyby nie fakt, że był pierwszy liniowcem, który otrzymał napęd w postaci turbin parowych Parsonsa.

Podczas wojny secesyjnej zarówno flota Unii jak i Konfederacka używały bardzo wielu okrętów pancernych różnych typów. Ich kariery były często krótkie i monotonne, ale niektóre miały o wiele bardziej nietypową historię. Jedną z takich jednostek był okręt pancerny CSS Atlanta.

Pod koniec lat 70. w Zakładzie Transportu Energetyki w Radomiu rozpoczęto prace nad nietypowym pojazdem terenowym noszącym nazwę Wszędołaz. Prototyp zbudowano w 1980 roku i poddano testom. Z powodu problemów technicznych nie rozpoczęto produkcji seryjnej.

Podczas II wojny światowej w Wielkiej Brytanii funkcjonował podział na czołgi piechoty i czołgi szybkie. Te pierwsze były z natury duże, dobrze opancerzone i powolne, aby dotrzymać kroku piechocie. Czołgi szybkie były natomiast lżejsze i szybsze, dzięki czemu mogły prowadzić działania manewrowe, ale kosztem pancerza. To właśnie z tych pojazdów wywodzą się współczesne czołgi podstawowe. Zanim jednak powstał pierwszy brytyjski MBT, zbudowano czołg A34 Comet.

W połowie lat 30. w USA zaprojektowano wiele nowoczesnych myśliwców, które miały zastąpić przestarzałe dwupłatowce. Jedną z takich maszyn był Brewster F2A Buffalo. Wygrał on w przetargu na myśliwiec dla US Navy z Grummanem F4F Wildcat, ale z powodu małej produkcji ostatecznie ustąpił mu miejsca. Największą rolę odegrał jednak w obronie Finlandii w trakcie walk z ZSRR i później również z Niemcami.

Zaprojektowana w 1976 roku armatohaubica samobieżna 2S5 Hiacynt produkowana była do początku lat 90. ale szybko trafiła do rezerwy i została zastąpiona nowszymi konstrukcjami. W 2022 roku pojazdy te przeżyły drugie życie, gdy Rosja podjęła decyzję o przywróceniu ich do służby w związku z inwazją na Ukrainę.

Często się mówi, że kiedyś tworzono solidniejsze konstrukcje, że stare samochody, samoloty, statki lub inne pojazdy i maszyny są lepsze. Ciężko powiedzieć czy to prawda, ale okręt Kommuna może być dowodem na słuszność tej tezy. Jest to bowiem najstarszy aktywnie wykorzystywany okręt wojenny na świecie. Ma ponad 100 lat!

Zbudowany w 1907 roku brytyjski liniowiec RMS Mauretania, należący do Cunard Line był w swoim czasie największym statkiem na świecie oraz najszybszym liniowcem, który dzierżył Błękitną Wstęgę Atlantyku przez 20 lat. Statek pozostawał w eksploatacji do 1934 roku.

Ukraińska flota obecnie praktycznie nie istnieje, chociaż jeśli się zastanowić nigdy nie była ona w jakimś dobrym stanie. Okręty były albo bardzo stare i zużyte, albo po prostu trafiły się Ukrainie jako niedokończone jednostki – tak jak np. krążownik Ukraina.

Oglądając film Terminal z Tomem Hanksem wiele osób nie zdaje sobie sprawy z faktu, że inspiracją do stworzenia jego postaci była prawdziwa historia. Irańczyk, Merhan Karimi Nasseri przez 18 lat mieszkał w terminalu nr. 1 Portu lotniczego Paryż-Roissy-Charles de Gaulle. Sir, Alfred jak go nazywano, urodził się w 1942 roku i zmarł 12 listopada 2022 roku.

T-55 chociaż był rozwinięciem czołgu T-54, w praktyce odmienił radzieckie wojska pancerne. Produkowano go od 1958 do 1979 roku w ZSRR, Polsce i Czechosłowacji, a zmodyfikowane wersje powstawały w Rumunii i ChRL. Według różnych szacunków powstało około 20 000 – 30 000 czołgów T-55 w różnych wersjach i kilkadziesiąt tysięcy czołgów będących pochodnymi T-55, które produkowano w Chinach. Niektóre źródła mówią o wyprodukowaniu albo 60 albo nawet 100 tysięcy czołgów rodziny T-54/T-55, pojazdów pochodnych i pojazdów wykorzystujących podwozie T-55. Tym samym jest to najliczniej produkowany czołg w historii.

W centrum Zagrzebia znajduje się jedna z najkrótszych na świecie i najkrótsza w Europie kolej linowo-terenowa – Zagrebačka uspinjača. Zbudowano ją w 1890 roku i z przerwą spowodowaną zniszczeniami z czasów II wojny światowej, wykorzystywana jest do dnia dzisiejszego.

Wprowadzony do służby na początku 1917 roku Royal Aircraft Factory S.E.5 stał się obok Sopwith Camela najważniejszym brytyjskim myśliwcem końca I wojny światowej. Niepozorny z wyglądu, był jednym z najszybszych seryjnych myśliwców tego konfliktu, wyróżniającym się nie tylko osiągami ale również łatwością pilotażu.

W listopadzie 1918 roku podczas walk między polskimi oddziałami a Ukraińcami we Lwowie zbudowano improwizowany samochód pancerny, który otrzymał nazwę Tank Piłsudskiego. Pojazd wziął ograniczony udział w walkach w mieście, a jego dalsze losy pozostają nieznane.

Wirusy i robaki komputerowe na stałe wpisały się w świat komputerów i internetu. Trzeba na nie uważać, ponieważ mogą nie tylko wymazać nasze dane, ale i zniszczyć sprzęt jak i doprowadzić do dużych strat finansowych. Co ciekawe, pierwsze wirusy powstały jeszcze przed erą internetu, a co istotne, nie miały być szkodliwe.

W 1953 roku Amerykanie wprowadzili do uzbrojenia pierwsze działo atomowe kalibru 280 mm. Chociaż pomysł ten nie zyskał na dłuższą metę popularności, Rosjanie postanowili wprowadzić do uzbrojenia podobne konstrukcje. Tak powstały dwa niecodzienne działa samobieżne Obiekt 271 „Kondensator” i Obiekt 273 „Oka”.

Mimo upływu lat niektóre okręty wojenne pozostają w eksploatacji wyjątkowo długo. Przykładem takiej jednostki jest brazylijski monitor rzeczny Parnaíba, zbudowany w 1938 roku. Okręt cały czas pozostaje w eksploatacji.