Keep Calm and Carry On – zapomniany plakat

Przeglądając wszelkiej maści memy internetowe chyba każdy prędzej czy później trafił na obrazek z koroną i napisem Keep Calm and Carry On. Ten sam tekst pojawia się na wielu gadżetach, produktach, koszulkach itp. Nie każdy jednak wie, że jest to slogan z plakatu propagandowego z czasów II wojny światowej, który przez ponad 60 lat był całkowicie zapomniany.

Historia tego sloganu zaczęła się w 1939 roku w Wielkiej Brytanii. Rosnące napięcia międzynarodowe zwiastowały wybuch kolejnej wojny światowej. W związku z tym brytyjskie Ministerstwo Informacji postanowiło przygotować serię plakatów propagandowych, które zamierzano rozwiesić w brytyjskich miastach po rozpoczęciu działań wojennych. Doświadczenie zwłaszcza z czasów I wojny światowej sugerowało, że plakaty mogą znacząco wpłynąć na nastroje społeczne i polepszyć morale cywilów.

Specjalny zespół działający w Ministerstwie Informacji, w skład którego weszli A. P. Waterfield, John Hilton, William Surrey Dane, Gervas Huxley, William Codling, W. G. V. Vaughan, H. V. Rhodes, Ivison Macadam i Ernest Wallcousins. W dniach 26-27 czerwca wziął udział w rozmowach z przedstawicielami Ministerstwa Informacji, Skarbu i  HMSO (His Majesty’s Stationery Office), w trakcie których przygotowano założenia dla przyszłych plakatów. Od 27 czerwca do 6 lipca 1939 roku zespół opracował 3 wzory plakatów, które miały zostać wyprodukowane w dużych ilościach i przygotowane do dystrybucji w razie wojny. Według założeń, plakaty miały uspokajać społeczeństwo i zachęcać do kontynuowania normalnego życia mimo wojennych zagrożeń – zwłaszcza spodziewanych nalotów oraz po prostu zachęcać do walki.  Na plakatach znalazły się trzy różne slogany:

• Your Courage, Your Cheerfulness, Your Resolution Will Bring Us Victory (pol. Twoja/Wasza odwaga, twoja/wasza pogoda ducha i twoje/wasze postanowienie przyniosą nam zwycięstwo)
• Freedom Is in Peril Defend It With All Your Might (pol. Wolność jest w niebezpieczeństwie Broń go ze wszystkich sił)
• Keep Calm and Carry On (pol. Zachowaj spokój i kontynuuj)

W okresie od 23 sierpnia do 3 września 1939 roku wydrukowano 3 700 000 plakatów wszystkich wzorów (odpowiednio 800 000, 400 000 i 2 500 000 egzemplarzy) w różnych kolorach i rozmiarach (od małych po nawet kilkumetrowe), które rozesłano do magazynów z dokładną instrukcją kiedy mają być dystrybuowane. Gdy Wielka Brytania przystąpiła do II wojny światowej, do dystrybucji trafiły plakaty Your Courage i Freedom, które spotkały się z bardzo negatywnym przyjęciem. Działania brytyjskich władz, zwłaszcza prowadzona tzw. Dziwna wojna sprawiły, że plakatu Keep Calm nie przekazano do dystrybucji. W październiku 1939 roku zamknięto cały projekt rozwoju i dystrybucji wspomnianych plakatów.

Zmagazynowane plakaty Keep Calm przechowywano do kwietnia 1940 roku, po czym większość przetworzono do ponownego wykorzystania. Tylko kilka przetrwało, a nawet pojedyncze zostały rozwieszone na brytyjskich ulicach. Niektóre zachowane fotografie z czasów wojny sugerują, że przynajmniej w 1944 roku pewna liczba plakatów została rozwieszona. Mimo to o plakatach zapomniano aż do 2000 roku, kiedy to właściciele księgarni Barter Books, Stuart Manley wraz z swoją żoną Mary odnaleźli oryginalną kopię plakatu Keep Calm w jedne z zakupionych z drugiej ręki książek.

Oprawili plakat i zawiesili w swojej księgarni koło kasy. Wraz z rosnącym zainteresowaniem, księgarnia zaczęła sprzedawać jego reprodukcje . Z czasem podczas przeszukiwania dokumentów natrafiono na materiały źródłowe, dzięki którym w 2012 roku odtworzono dokładną historię plakatu a kolejne osoby zaczęły szukać egzemplarzy, które przetrwały wojnę. Ostatecznie odnaleziono kilka sztuk, a w 2012 roku na aukcję trafia kolekcja aż 15 oryginalnych plakatów w różnych rozmiarach i kolorach.

Popularność sloganu sprawiła, że wiele firm zaczęło produkować gadżety, zwłaszcza kubki, koszulki i plakaty z tym hasłem, a w internecie popularnością cieszyły się memy, często zawierające przerobioną wersję tekstu. Doprowadziło to do perturbacji prawnych, ponieważ brytyjska firma Keep Calm and Carry On Ltd zarejestrowała hasło jako znak towarowy i zaczęła ścigać firmy sprzedające produkty z tekstem Keep Calm and Carry On. Ostatecznie rejestracja i ochrona znaku zostały cofnięte, ponieważ zgodnie z prawem, był on używany bardzo popularnie przed rejestracją w 2011 roku, a po drugie z racji swojej historii i prostoty nie było podstaw do jego rejestracji. Obecnie hasło i plakat są w domenie publicznej.