SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    • Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought
    • Hanriot H.110 – wielki myśliwiec i wielka porażka
    • Czołg ciężki KW-1 – zapomniana legenda frontu wschodniego
    • Star Jet – roller coaster zabrany przez morze
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

      24 stycznia 2023

      Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      27 stycznia 2023

      Wschodnia Brama Belgradu

      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

      22 grudnia 2022

      Zimowa przerwa od jazdy motocyklem. 5 pomysłów, czym warto się zająć między sezonami

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » Konstytucja 3 maja – pierwsza polska konstytucja
    Konstytucja 3 maja - pierwsza polska konstytucja
    Konstytucja 3 maja - pierwsza polska konstytucja
    Artykuły

    Konstytucja 3 maja – pierwsza polska konstytucja

    Michał BanachBy Michał Banach3 maja 2022Updated:3 maja 2022Brak komentarzy4 Mins Read
    Uchwalona 3 maja 1791 roku Konstytucja 3 maja, a właściwie Ustawa Rządowa z dnia 3 maja, była pierwszą w Polsce i Europie, oraz drugą na świecie konstytucją. Akt ten znacząco zmieniał system polityczny w Polsce i był początkiem niedokończonych reform politycznych, które miały całkowicie zmienić polski ustrój.

    Polska w połowie XVIII wieku była państwem bardzo słabym, podzielonym i podatnym na wpływy z zagranicy, zwłaszcza Rosji. W 1772 roku doszło do I rozbioru Polski, którego powodem była niezdolność władz centralnych do sprawowania władzy nad krajem w silny i zdecydowany sposób. Polskie prawo było chaotyczne i pełne utrudniających podejmowanie decyzji przepisów, które dawały m.in. szlachcie prawo do stopowania reform. Tym samym Polska była w praktyce protektoratem Rosji, a nie w pełni suwerennym państwem.

    blank
    Uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 roku (fot. Kazimierz Wojniakowski)

    Wielu polityków, właścicieli ziemskich, wojskowych i uczonych zdawało sobie z tego sprawę i szukało sposobu na wzmocnienie władzy. Okazja ku temu narodziła się pod koniec lat 80. XVIII wieku. Rosja zaangażowała się w wojnę z Imperium Osmańskim, a obradujący w latach 1788-1792 Sejm Czteroletni podjął kilka decyzji dających podstawę do rozpoczęcia prac nad zmianami ustrojowymi w Polsce. Ignacy Potocki stworzył w 1790 roku dokument zawierający najważniejsze założenia reformy polskiej polityki. Jego propozycje spotkały się z niechęcią króla Stanisława Augusta, ale po kilku miesiącach rozmów, zmienił on zdanie i dołączył do prac nad reformami, których podstawą miała być konstytucja.

    Król przedstawił swoje założenia do projektu konstytucji. Następnie w toku rozmów z Ignacym Potockim zostały one dopracowane wspólnie z Stanisławem Małachowskim i Hugonem Kołłątajem. W pracach nad ostatecznym wyglądem konstytucji uczestniczył również sekretarz króla, Scipione Piattoli. W swojej finalnej wersji dokument zawierał zapisy będące kompromisem między oczekiwaniami przedstawicieli szlachty i króla.

    Uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 roku (fot. Jan Matejko)
    Uchwalenie Konstytucji 3 maja 1791 roku (fot. Jan Matejko)

    Według założeń, konstytucja, nazywana Ustawą Rządową miała być uchwalona przez sejm (a dokładnie jego część popierającą reformy) 5 maja 1971 roku, ale groźba konfliktu z zwolennikami Rosji sprawiła, że przyśpieszono obrady na 3 maja. Wybór daty podyktowany był faktem, iż nie wszyscy członkowie sejmu wrócili do Warszawy po przerwie wielkanocnej. Zwolennicy reformy zostali natomiast imiennie poinformowani o planowanych obradach, więc przybyli na miejsce zapewniając sobie większość sejmową. Obradujący nad przyjęciem Ustawy Rządowej sejm ochraniany był przez Gwardię Królewską i oddziały wojskowe dowodzone przez księcia Józefa Poniatowskiego. W głosowaniu nad ustawą wzięło udział 182 z około 500 posłów i senatorów. Co istotne, 72 z nich było przeciwnych reformie, ale mimo to została ona przyjęta.

    Konstytucja 3 maja miała 11 artykułów, w znacznej mierze opierała się na zapisach amerykańskiej konstytucji, ale dostosowanych do polskich potrzeb i specyfiki sytuacji politycznej. Wprowadzała ona trójpodział władzy (władza ustawodawcza – dwuizbowy parlament, wykonawcza – król i sądownicza), monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiła liberum veto. Co dwa lata miał być zwoływany sejm, a co 25 lat sejm nadzwyczajny, którego celem miały być obrady nad ewentualnymi zmianami w konstytucji. Konstytucja z jednej strony dawała władzę narodowi, ale równocześnie ograniczała części społeczeństwa prawo do wpływania na politykę. Tym samym nie był to w pełni demokratyczny dokument. Konstytucja zniosła Unię Polską-Litewską, zwiększała wielkość armii z 20 tys. do 100 tys żołnierzy. Dodatkowo wprowadzała swobodę wyznania przy równoczesnym zaznaczeniu, że religią dominującą jest katolicyzm. Wprowadzała również stałe podatki – 10% dla szlachty, 20% dla duchowieństwa.

    Konstytucja 3 maja
    Konstytucja 3 maja

    W kolejnych miesiącach i latach sejm miał uszczegółowić zapisy Ustawy Rządowej za sprawą dodatkowych ustaw. Niestety reformy zostały przerwane po 14 miesiącach obowiązywania konstytucji, 24 lipca 1792 roku. W kolejnych miesiącach nastąpiła dalsza degradacja prawa w Polsce i kolejne rozbiory kraju, które doprowadziły do utraty przez Polskę niepodległości. Mimo iż Konstytucja 3 maja nie uratowała Polski, miała znaczący wpływ na budowę tożsamości narodowej, kultury politycznej i ogólnie historii Polski.

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleNowozelandzki kołowo-gąsienicowy czołg lekki Schofield
    Next Article Podpis elektroniczny – rozwiązanie, w które warto zainwestować
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    D-1 Cykacz – pierwszy projekt Jerzego Dąbrowskiego

    16 stycznia 20232 Mins Read

    Bartel BM-6 – polski samolot szkolno-myśliwski

    31 grudnia 20223 Mins Read

    Mirosław Hermaszewski – pierwszy i jedyny Polak w kosmosie

    14 grudnia 20223 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    27 stycznia 2023

    Wschodnia Brama Belgradu

    26 stycznia 2023

    Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

    25 stycznia 2023

    Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

    24 stycznia 2023

    Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    25 kwietnia 20180

    Hasselblad 500EL (EDC) – księżycowe aparaty

    Przygotowując się do lądowania na księżycu, NASA musiało wybrać odpowiednie aparaty fotograficzne dla astronautów, dzięki…

    Lifestyle
    29 kwietnia 20180

    Na co zwracać uwagę kupując olejki CBD?

    Olejki CBD to produkt, który wciąż zyskuje na popularności. Polacy kupują ten suplement diety z…

    Lifestyle
    1 września 20170

    Beskidy Zachodnie – tu warto przyjechać przez cały rok

    Szukasz idealnego miejsca na urlop? Znajdziesz je nie tylko tysiące kilometrów od Polski. Atrakcje dla…

    Kobieta
    1 lipca 20220

    Niezastąpiona bielizna bezszwowa – dlaczego warto mieć ją w swojej szafie?

    Doskonale dobrana stylizacja, nieskazitelny makijaż i fryzura – dobry wygląd może zepsuć nie tylko niesprzyjająca…

    Artykuły
    8 stycznia 20230

    Scala Contarini del Bovolo – ukryta wenecka atrakcja

    Krążąc weneckimi uliczkami można czasami natrafić na wyjątkowe miejsca, ukryte przed tłumami turystów. Jednym z…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.