Na początku XIX wieku wraz z rozwojem techniki kolejni konstruktorzy próbowali stworzyć nowe środki transportu wykorzystujące silniki parowe. Chociaż twórcą pierwszej lokomotywy był Richard Trevithick (swój parowóz zaprezentował 21 lutego 1804 roku), najbardziej znanym parowozem z tego okresu jest Rocket zaprojektowany w 1829 roku przez George’a i Roberta Stephensonów.
George Stephenson rozpoczął eksperymenty z parowozami już w 1814 roku tworząc lokomotywą Blücher, a w 1825 roku Locomotion No. 1. Pojazdy te miały sporo wad i wymagały dopracowania, ale pozwoliły na zdobycie wiedzy potrzebnej do zaprojektowania o wiele lepszej lokomotywy. Równocześnie, brytyjskie władze z zainteresowaniem przyglądały się poczynaniom innych konstruktorów tworzących napędzane parą pojazdy szynowe i w październiku 1829 roku ogłosiły konkurs mający wyłonić parowóz do obsługi linii kolejowej Liverpool – Manchester.
Parowóz Rocket współcześnie w Sciene Museum w Londynie (fot. aboutmanchester.co.uk)
W Rainhill Trials jak nazwano konkurs, wzięło udział 5 z 10 zgłoszonych lokomotyw. Były to Cycloped Thomasa Brandretha, Novelty Johna Ericssona i Johna Braithwaite’a, Perseverance Timothy’ego Burstalla, Sans Pareil Timothy’ego Hackwortha oraz Rocket George’a Stephensona i jego syna Roberta. Pierwsze jazdy rozpoczęto 6 października 1829 roku.
Po serii prób, to właśnie Rocket okazał się najlepszym i najwytrzymalszym z parowozów, ponieważ jako jedyny nie uległ awarii. W związku z tym Stephensonowie otrzymali kontrakt na zbudowanie łącznie 5 pojazdów tego typu oraz 500 funtów nagrody (współcześnie około 41 820 funtów), dzięki czemu udało im się rozkręcić prężnie działający biznes.
Parowóz Rocket w 1929 roku w Sciene Museum w Londynie
Rocket (pol. Rakieta) stał się pierwszym sprawdzonym parowozem w historii, który zapoczątkował erę kolei. Chociaż nie był to pierwszy parowóz w historii, zastosowane w nim rozwiązania techniczne, m.in. wielorurkowy kocioł oraz wyprowadzenie strumienia zużytej pary do dymnicy stały się podstawą do zaprojektowania kolejnych, coraz lepszych parowozów. Rocket miał układ 0-2-2 i ważył 4 tony, a jego masa służbowa wynosiła 20 ton. Dwucylindrowy silnik parowy o mocy około 13 KM zapewniał prędkość 48 km/h i możliwość ciągnięcia składów o masie do 60 ton.
Oficjalnie Rocket wszedł do eksploatacji 15 września 1830 roku, ale ceremonia nie była do końca udana, ponieważ doszło do wypadku, w wyniku którego zginął William Huskisson, uderzony przez parowóz. W ciągu kolejnych kilku lat parowóz i jego seryjne egzemplarze były intensywnie wykorzystywane przez Liverpool & Manchester Railway. W trakcie eksploatacji wielokrotnie je modyfikowano, wprowadzając rozwiązania opracowywane podczas eksploatacji.
Replika parowozu Rocket współcześnie (fot. Wikimedia Commons)
W 1836 roku parowóz został sprzedany do Brampton Railway, gdzie kontynuował służbę aż do 1862 roku, kiedy to był całkowicie przestarzały. Następnie słynna lokomotywa trafiła do Patent Office Museum w Londynie (współcześnie Science Museum), gdzie znajduje się do dnia dzisiejszego (chociaż ze względu na wprowadzone modyfikacje, nie przypomina wersji z 1829 roku). Już w XX wieku zbudowano kilka replik parowozu, różniących się zastosowanym rozwiązaniami technicznymi i podobieństwem do pierwszej wersji Rakiety z 1829 roku.
Replika parowozu Rocket współcześnie (fot. american-rails.com)
