Zanim powstały pierwsze lotniskowce, ich miejsce zajmowały transportowce wodnosamolotów. Za pierwszą tego typu jednostkę uważa się francuski okręt Foudre. Zbudowano go początkowo jako transportowiec torpedowców w 1896 roku, jednak kilka lat później przebudowano go na transportowiec wodnosamolotów.

W latach 90. XIX wieku we Francji zrodził się pomysł budowy specjalnych okrętów wojennych, których zadaniem miał być transport torpedowców. Francuscy wojskowi byli zafascynowani nową bronią, jaką były torpedy, ponieważ przy swoich relatywnie niewielkich kosztach pozwalały one na zwalczanie nawet najcięższych okrętów wojennych.

Foudre jako transportowiec torpedowców
Foudre jako transportowiec torpedowców

Wadą pierwszych torpedowców (jak nazywano okręty, których podstawowym uzbrojeniem były torpedy) był jednak niewielki zasięg i mała dzielność morska, uniemożliwiające prowadzenie działań z dala od baz na otwartym morzu. Jedynym rozwiązaniem było więc zbudowanie okrętów, które mogłyby dostarczyć torpedowce rejon działania, oraz następnie przetransportować je z powrotem do bazy.

9 czerwca 1892 roku w stoczni Chantiers de la Gironde położono stępkę pod okręt Foudre, który miał być przystosowany właśnie do roli transportowca torpedowców. Okręt zwodowano 20 października 1895 roku, a do służby wcielono go w 1896 roku. W praktyce jednostka miała konstrukcję zbliżoną do krążownika pancernopokładowego. Okręt miał 118,8 m długości i wyporność 6100 ton. Napęd stanowiły silniki parowe o mocy 12 000 KM, zapewniające prędkość maksymalną około 19 węzłów. Mimo pomocniczej roli, okręt otrzymał silne uzbrojenie w postaci 8 dział kalibru 100 mm, 4 kalibru 65 mm oraz dwóch wyrzutni torped.

Foudre jako transportowiec wodnosamolotów
Foudre jako transportowiec wodnosamolotów

Na pokładzie przygotowano specjalne stanowiska, na których przewożono osiem niewielkich torpedowców – po cztery przed i za kominami. Spuszczano je na wodę przy pomocy specjalnej suwnicy. Po przejściu prób okręt wszedł do służby, jednak już w 1907 roku podjęto decyzję o rezygnacji z tak małych torpedowców. Foudre został wówczas przebudowany na okręt naprawczy, a w 1910 roku na stawiacz min.

W 1911 roku po raz kolejny podjęto decyzję o zmianie roli okrętu. Tym razem uznano, że nadaje się on do przebudowy na transportowiec wodnosamolotów, które zaczęły wówczas wchodzić do uzbrojenia francuskiej armii. W listopadzie Foudre trafił do stoczni marynarki wojennej w Tulonie, gdzie dokonano jego przebudowy. Za kominami umieszczono hangar, w którym mieściły się cztery samoloty, oraz dźwig do ich podejmowania z wody.

Do 1913 roku okręt brał udział w intensywnych próbach oraz szkoleniu pierwszych francuskich pilotów wodnosamolotów. W listopadzie tego roku podjęto również decyzję o wykorzystaniu Foudre do testów specjalnej platformy startowej dla wodnosamolotów. Pierwszy udany start z niej miał miejsce 8 maja 1914 roku. Dalsze próby zostały jednak przerwane przez wybuch wojny.

Foudre jako transportowiec wodnosamolotów
Foudre jako transportowiec wodnosamolotów

W trakcie I wojny światowej role okrętu zmieniały się w zależności od potrzeb. Pod koniec wojny wykorzystywano go jako bazę dla okrętów podwodnych oraz okręt dowodzenia. Po zakończeniu wojny wyeksploatowany okręt został wycofany z służby 1 grudnia 1921 roku i zezłomowany.

Warto dodać, że Foudre rywalizował o miano pierwszego transportowca wodnosamolotów z brytyjskim HMS Hermes, który w 1913 roku był przez krótki czas używany również do testów wodnosamolotów. Po przeprowadzeniu kilku testów okręt został jednak wycofany z służby, w związku z czym uznaje się go bardziej za jednostkę eksperymentalną, niż prawdziwy transportowiec wodnosamolotów.

Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.