Junkers J 1 – pierwszy samolot o całkowicie metalowej konstrukcji

Hugo Junkers zapisał się w historii jako jeden z ważniejszych konstruktorów lotniczych. Jego projekty były często nowatorskie i wyprzedzały swoje czasy. Jedną z takich maszyn był opracowany pod koniec 1915 roku samolot Junkers J 1, będący pierwszym w historii samolotem o całkowicie metalowej konstrukcji. Zapoczątkował on serię kilku maszyn o podobnej konstrukcji, które opracowano jeszcze podczas I wojny światowej.

Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej niemiecki konstruktor Hugo Junkers interesował się lotnictwem i tworzył projekty samolotów. Działania te nie doprowadziły jednak do powstania żadnej konkretnej maszyny, mającej większe znacznie dla rozwoju lotnictwa. Sytuacja uległa zmianie w w 1910 roku, kiedy dzięki finansowaniu, Junkers rozpoczął prace nad tunelem aerodynamicznym. Dzięki niemu możliwe było rozpoczęcie zakrojonych na większą skalę badań nad aerodynamiką, które pozwoliły na stworzenie podstaw do budowy samolotu o metalowej konstrukcji, znacznie cięższego, ale zarazem bardziej wytrzymałego od maszyn o drewnianej konstrukcji krytej płótnem, które wówczas dominowały na świecie.

Latem 1915 roku, już po wybuchu wojny, Hugo Junkers przystąpił do prac nad maszyną wykorzystującą wyniki badań w tunelu aerodynamicznym. Samolot miał mieć metalową konstrukcję, a poszycie wykonano z blachy elektrotechnicznej. Junkers rozważał wykorzystanie blachy duraluminiowej, ale był to relatywnie nowy materiał, do którego nie miał zaufania.

Samolot oznaczony jako Junkers J 1 został ukończony pod koniec roku, ale zanim przystąpiono do prac nad nim, niemieckie władze zażądały przeprowadzenia intensywnych prób obciążeniowych na ziemi. Po ich zakończeniu 3 grudnia, prototyp J 1 przetransportowano do Döberitz pod Berlinem, gdzie 12 grudnia 1915 roku Theodor Mallinckrodt wykonał krótki skok maszyną, którą wzniosła się na 3 m po czym wylądowała uszkadzając nieznacznie skrzydło i podwozie z powodu podmuchu wiatru.

Po usunięciu uszkodzeń, 18 stycznia 1916 roku Paul Arnold wykonał pierwszy właściwy lot samolotem, wznosząc się na pułap 80 m po mającym 200 m rozbiegu. Lot przerwano jednak z powodu błędnego ustawienia sterów. Jeszcze tego samego dnia Theodor Mallinckrodt wykonał drugi lot, wznosząc się na wysokość 900 m. Kolejny lot miał miejsce 19 stycznia. Tym razem Mallinckrodt przebywał w powietrzu znacznie dłużej, a J 1 pokonał dystans 7 km na pułapie 200-300 m z prędkością 170 km/h.

Wyniki prób maszyny były zadowalające, ale sam samolot spisywał się w powietrzu gorzej niż samoloty o tradycyjnej konstrukcji. W związku z tym dalsze próby J 1 przerwano, a sam samolot odstawiono do magazynu. Maszyna trafiła po wojnie do muzeum w Monachium, ale została zniszczona w grudniu 1944 roku podczas alianckiego nalotu na miasto.

Wnioski z prób Junkersa J 1 wykorzystano do opracowania kolejnych samolotów o metalowej konstrukcji, m.in. Junkersa J 2, który był prototypem myśliwca. Chociaż nie wszedł do produkcji seryjnej, pozwolił na dalsze rozwijanie tego typu maszyn, aż do opracowania myśliwca Junkersa D.I oraz Junkersa J.I, będącego dwupłatowym, opancerzonym samolotem obserwacyjnym.

Junkers J 1 był dolnopłatem o metalowej konstrukcji, pokrytej blachą. Miał 8,54 m długości i 12,92 m rozpiętości skrzydeł. Maksymalna masa wynosiła 1080 kg, a napęd stanowił sześciocylindrowy, chłodzony wodą silnik Mercedes D.II o mocy 120 KM. Maksymalna prędkość osiągnięta podczas prób wyniosła 170 km/h. Maszyna ta nigdy nie była projektowana z myślą o produkcji seryjnej i eksploatacji. Traktowano ją jako konstrukcję eksperymentalną.