Szybki rozwój okrętów wojennych pod koniec XIX wieku sprawił, że największe floty świata pełne były okrętów należących do krótkich serii i zaprojektowanych do konkretnych zadań. Jednostki takie szybko stawały się przestarzałe, ale mimo to utrzymywano je w służbie. Krążowniki typu Powerful – HMS Powerful i HMS Terrible, w momencie wejścia do służby były jednymi z największych brytyjskich okrętów tej klasy.

Wielka Brytania na przełomie XIX i XX wieku jako mocarstwo posiadające liczne kolonie i bazy na całym świecie, musiała utrzymywać potężną i bardzo mobilną flotę, którą mogłaby ochraniać szlaki morskie praktycznie na całym świecie. Niestety szybki rozwój technologii w tym czasie sprawiał, że dotychczas wykorzystywane w tym celu okręty szybko stawały się przestarzałe.

HMS Powerful w 1905 roku
HMS Powerful w 1905 roku

Na początku lat 90. XIX wieku Royal Navy zleciła budowę dwóch potężnych krążowników pancernopokładowych, które miały być wykorzystywane na dalekim wschodzie. Projektowano je z myślą o zwalczaniu rajderów (okrętów wykorzystywanych do nękania floty handlowej i prowadzenia działań korsarskich) oraz krążowników, które często wykorzystywano w tej roli.

Postawione przed nowymi okrętami cele wymagały zaprojektowania zupełnie nowych krążowników, znacznie różniących się od starszych jednostek. Sklasyfikowane jako krążowniki typu Powerful, okręty miały być silnie uzbrojonymi i szybkimi krążownikami, zdolnymi do samodzielnego toczenia pojedynków z innymi krążownikami, oraz dysponować na tyle dużą przestrzenią pod pokładem, aby wykorzystywać je w roli jednostek transportowych.

HMS Powerful
HMS Powerful

Tak powstały HMS Powerful i HMS Terrible, pierwsze brytyjskie krążowniki z 4 kominami. Okręty miały 150 m długości i wyporność ponad 14 000 ton. Napęd stanowiły dwa silniki parowe o mocy 25 000 KM, zapewniające prędkość 22 węzłów i zasięg 12 960 km przy prędkości 14 węzłów. Uzbrojenie początkowo miało składać się jedynie z dział kalibru 152 mm, ale ostatecznie krążowniki otrzymały dwie wieże działowe – po jednej na dziobie i rufie, z pojedynczą armatą kalibru 234 mm. Pozostałe uzbrojenie składało się z 12 dział kalibru 152 mm, 16 armat kalibru 76 mm i 12 szybkostrzelnych działek kalibru 47 mm. Dodatkowo krążowniki uzbrojono w 4 wyrzutnie torped. Aby utrzymać wysoką prędkość, pancerz okrętów był stosunkowo cienki. Pokład miał od 51-152 mm grubości, a barbety chronione były pancerzem o grubości 152 mm. Załoga liczyła 894 oficerów i marynarzy.

Budowę obu okrętów rozpoczęto w 1894 roku. 27 maja 1895 roku zwodowano HMS Terrible, a 24 lipca 1895 roku zwodowano HMS Powerful. Pierwszy do służby wszedł jednak HMS Powerful – miało to miejsce 8 czerwca 1897 roku. Terrible podniósł banderę dopiero 24 marca 1898 roku.

HMS Powerful
HMS Powerful

Po zakończeniu prób oba okręty wysłano do Chin, gdzie pozostały do drugiej połowy 1899 roku. Następnie nakazano im powrót do Wielkiej Brytanii w celu przeprowadzenia modernizacji. W trakcie rejsu zmieniono jednak rozkazy i skierowano je na Mauritius w celu przetransportowania tamtejszego garnizonu i zaopatrzenia do Afryki Południowej, aby wesprzeć oddziały biorące udział w II wojnie burskiej.

W marcu 1900 roku HMS Terrible został oddelegowany z powrotem do Chin, ale w 1904 roku został przeniesiony do rezerwy. HMS Powerful wrócił natomiast do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł remont. Następnie skierowano go do Australii, gdzie pozostał do wybuchu I wojny światowej.

HMS Terrible
HMS Terrible

W trakcie Wielkiej Wojny oba krążowniki zostały praktycznie rozbrojone i przekształcone na transportowce wojska, a później na okręty mieszkalne. Po zakończeniu wojny, w 1919 roku HMS Powerful został przemianowany na HMS Impregnable i przeklasyfikowany na okręt szkolny. Taki sam los spotkał HMS Terrible, który otrzymał nową nazwę HMS Fisgard III i w sierpniu 1920 roku przeklasyfikowano go na okręt szkolny. 31 sierpnia 1929 roku HMS Impregnable (ex HMS Powerful) sprzedano na złom, natomiast HMS Fisgard III (ex HMS Terrible) trafi na złom w lipcu 1932 roku.

Mimo ambitnych planów, oba krążowniki nigdy nie były wykorzystywane do ścigania rajderów. Jedynie podczas I wojny światowej używano ich w roli okrętów transportowych, co było zgodne z oryginalnymi założeniami. W trakcie służby jednostki oceniano różnie. Chwalono ich szybkość i zasięg, ale z drugiej strony krytykowano słabe opancerzenie i uzbrojenie zbyt słabe by walczyć z lżejszymi pancernikami, albo z cięższymi krążownikami.

HMS Terrible
HMS Terrible
Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.