Machu Picchu – najlepiej zachowane miasto Inków

Znajdujące w Andach Peruwiańskich miasto Machu Picchu jest jednym z najważniejszych zabytków Peru oraz najlepiej zachowanym miastem Inków. Chociaż zbudowano je około 1450 roku, w 1572 roku zostało opuszczone, a ponownie odkryto je dopiero na początku XX wieku.

Machu Picchu było prawdopodobnie królewską rezydencją króla Inków Pachacutec (1438-1471). Zbudowano je po licznych zwycięstwach militarnych władcy około 1450 lub 1460 roku, zaledwie 80 km od stolicy imperium Inków, Cusco. W szczytowym okresie składało się ono z ponad 200 budynków i było zamieszkane przez około 750 osób.

Miasto składa się z dwóch części – Górnej, nazwanej hanman, w której znajdowała się Świątynia Słońca, Grobowiec Królewski, Pałac Królewski oraz Intihuatana, największa inkaska świętość. W Dolnej części mieściły się domy mieszkalne oraz warsztaty produkcyjne. Na stromych zboczach otaczających miasto znajdowały się tarasy uprawne o szerokości 2-4 m, z pionowymi ścianami między nimi wzniesionymi z kamieni.

Ze względu na swoje położenie wysoko w górach, pomiędzy Huayna Picchu a Machu Picchu, miasto nie było narażone na ataki. Około 1537 roku Machi Micchu zostało jednak opuszczone. Nie wiadomo do końca co było powodem, ale historycy i archeolodzy uważają, że najważniejszym powodem była ekspansja konkwistadorów. Możliwe również, że w mieście wybuchła epidemia ospy, która zabiła większość mieszkańców.

Opuszczone miasto pozostawiono własnemu losowi. Jedynie nieliczni mieszkańcy okolicznych terenów wiedzieli o jego istnieniu, ale co ciekawe, do Machu Picchu nigdy nie dotarli konkwistadorzy (chociaż prawdopodobnie wiedzieli o istnieniu jakiegoś miasta w tym rejonie). Dowodem na to ma być idealny stan zwłaszcza obiektów religijnych Inków, które zwykle były niszczone przez Hiszpanów. Z czasem porastająca góry dżungla ukryła miasto, dzięki czemu przetrwało ono nie niepokojone do przynajmniej połowy XIX wieku.

Pierwsze wzmianki o Machu Picchu pojawiły się w listach oraz mapach niemieckiego przedsiębiorcy Augusto Bernsa, który w 1867 roku zbudował niedaleko miasta swój tartach i być może kilkukrotnie dotarł do ruin. Z racji tego, że nie prowadził on działalności naukowej, nie przypisuje się mu odkrycia miasta. Dopiero w 1911 roku do Machu Picchu dotarł amerykański profesor, Hiram Bingham z Uniwersytety Yale.

Dotarł on do ruin miasta 24 lipca 1911 roku wraz z swoim przewodnikiem Melchorem Arteaga. W kolejnych latach kilkukrotnie wracał do miasta z ekspedycjami naukowymi, które prowadziły wykopaliska w ruinach Machu Picchu. W trakcie badań wydobyto 4000 zabytkowych przedmiotów, które trafiły do USA (chociaż wszystko odbyło się legalnie, władze peruwiańskie wymusiły na Uniwersytecie Yale oddanie tych przedmiotów w 2010 roku).

W latach 20. i 30 do Machu Picchu wyruszyło jeszcze kilka ekspedycji naukowych, które starannie badały świetnie zachowane miasto. Z czasem oprócz ekspedycji naukowych do miasta zaczęli przybywać turyści. W związku z tym władze Peru postanowiły wykorzystać okazję i sformalizować turystykę. Było to trudne, ponieważ samo miasto znajduje się daleko od większych ośrodków miejskich i dróg, a droga do niego nie należała do najbezpieczniejszych. Obecnie co roku do Machu Picchu dociera ponad 1,5 mln turystów. Pojawiły się nawet pomysły znaczącego skomercjalizowania ruin, ale ostatecznie pod naciskiem społeczeństwa zrezygnowano z tych planów. Obecnie Machu Picchu pozostaje najważniejszą atrakcją turystyczną Peru, oraz cennym zabytkiem, wpisanym na listę UNESCO w 1983 roku.