Krokodyle – szwajcarskie lokomotywy elektryczne Ce 6/8 II i Be 6/8 II

Wyprodukowane w latach 1919-1941 w Szwajcarii elektryczne lokomotywy serii Ce 6/8 II i Be 6/8 II powstały z myślą o obsłudze trudnej do pokonania linii kolejowej Gotthardbahn, utworzonej w 1882 roku. Ze względu na swój charakterystyczny wygląd i zielony kolor, lokomotywy te nazywano “krokodylami”.

Przechodząca przez Przełęcz Świętego Gotarda linia kolejowa Gotthardbahn została oficjalnie otwarta 22 maja 1882 roku. W początkowym okresie funkcjonowania wiele odcinków trasy biegło pod dużym nachyleniem 27‰, co wymuszało stosowanie bardzo silnych parowozów. Pod koniec drugiej dekady XX wieku Szwajcarzy podjęli decyzję o zelektryfikowaniu tej trudnej trasy. Gdy prace zaczęły dobiegać końca, rozpoczęto prace nad nowymi elektrycznymi lokomotywami, które miały zająć się jej obsługą.

Oficjalnie pierwsze zamówienie kolei na nowe lokomotywy wpłynęło 30 czerwca 1917 roku, a w kolejnych miesiącach było modyfikowane i stopniowo powiększane. Jednym z głównych wymagań było, aby lokomotywy były w stanie pokonać trasę między stacjami Goldau i Chiasso dwa razy w ciągu 28 godzin. Lokomotywy miały dysponować mocą pozwalającą do ciągnięcia wagonów towarowych o masie 625 ton na trasie Bellinzona-Chiasso oraz 430 ton z prędkością 35 km/h na wzniesieniach do 26‰, lub 300 ton z prędkością 50 km/h. Przy mniejszym nachyleniu, do 10‰ ładunek o masie 300 ton miał być ciągnięty z prędkością 65 km/h.

Ostatecznie w 1919 roku zaprezentowano gotową lokomotywę, która otrzymała oznaczenie Ce 6/8 II. Miała ona 20 m długości i ważyła 128 ton, natomiast prędkość maksymalna wynosiła 65 km/h. W latach 1919-1922 wyprodukowano łącznie 33 takie lokomotywy elektryczne. Chociaż spisywały się one całkiem nieźle, z czasem ich moc przestała odpowiadać wymaganiom kolei. W związku z tym w 1941 roku 13 lokomotyw Ce 6/8 II poddano modernizacji, w ramach której zmieniono ich silnik. Dzięki przeróbkom, możliwe było zwiększenie prędkości maksymalnej do 75 km/h. Nowe lokomotywy otrzymały oznaczenie Be 6/8 II.

Oba typy lokomotyw wykorzystywano na trasie Gotthardbahn do końca II wojny światowej. Z czasem zastąpiły je elektryczne lokomotywy Ae 6/6. W związku z tym krokodyle, jak nazywano Ce 6/8 II i Be 6/8 II (ze względu na ich kształt i charakterystyczny zielony kolor) oddelegowano na inne trasy, często bardziej nizinne. W 1968 roku rozpoczęto proces wycofywania oby typów lokomotyw z służby, a zakończono go w 1986 roku. Część z nich zezłomowano, a do naszych czasów ostatecznie przetrwało 7 lokomotyw obu wersji, z których część jest, lub będzie w pełni sprawna.