W latach 80. XIX wieku Australia podzielona była na kilka kolonii posiadających własne rządy. Każdy z nich niezależnie dbał o bezpieczeństwo swojego terytorium, w tym wybrzeża. W 1882 roku władze Południowej Australii zamówiły serię kanonierek, które miały pomóc w ochronie wybrzeża. Jedną z największych z nich był HMAS Protector.

Budowę HMAS Protector zlecono stoczni William Armstrong & Co w Newcastle w Wielkiej Brytanii. Stępkę położono 16 listopada 1882 roku, a wodowanie miało miejsce w maju 1884 roku. Do służby okręt wszedł oficjalnie 19 czerwca 1884 roku. Pierwotnie okręt miał zostać zbudowany szybciej, ale częste zmiany projektowe wydłużyły prace. Koszt budowy wyniósł 65 tys. funtów (współcześnie około 8,13 mln funtów).

HMAS Protector
HMAS Protector

Kanonierka miała 55 m długości i wyporność 920 ton, przez co zaczęto ją klasyfikować jako lekki krążownik. Napęd stanowiły dwa silniki parowe zapewniające prędkość maksymalną 14 węzłów. Dodatkowo okręt posiadał ożaglowanie. Uzbrojenie okrętu składało się z jednej armaty kalibru 203 mm, 5 armat kalibru 152,4 mm, czterech działek kalibru 47 mm i 5 kartaczownic Gatlinga. Załoga liczyła 85-96 oficerów i marynarzy. Pod względem rozmiaru HMAS Protector był jedną z największych kanonierek jakie zbudowano w tym okresie na zamówienie australijskich kolonii.

Po wejściu do służby, okręt oddelegowano do zadań szkoleniowych i patrolowych u wybrzeży południowej Australii. Część australijskiej floty została na przełomie XIX i XX wieku oddelegowana do Afryki Południowej, w celu wsparcia brytyjskiej armii w walkach Burami. Równocześnie, w tym samym okresie wybuchło w Chinach Powstanie Boxerów. Australia oddelegowała wówczas HMAS Protector do wsparcia działań przeciwko powstańcom.

HMAS Protector
HMAS Protector

Okręt większość czasu spędził wówczas na rejsach patrolowych i transportowych. Ciekawostką było jednak to, że jego dowódcą był wówczas Brytyjczyk – Władze Wielkiej Brytanii chciały nawet aby cała załoga były brytyjska. Kolejne lata minęły na rutynowych rejsach szkoleniowych i patrolowych u wybrzeży Australii. Wraz z wybuchem I wojny światowej HMAS Protector został przekształcony w okręt-bazę i jednostkę wspierającą dla australijskich okrętów podwodnych AE1 i AE2.

W październiku 1915 roku HMAS Protector został wysłany w rejon Wysp Kokosowych w celu przygotowania raportu na temat wraku niemieckiego krążownika SMS Emden. Po powrocie do Australii jednostkę oddelegowano do zadań pomocniczych i jako wsparcie dla monitora HMAS Cerberus. W tej roli jednostka dotrwała do połowy lat 20. W międzyczasie doszło do ciekawej sytuacji. 1 kwietnia 1921 roku Protecotr otrzymał nazwę HMAS Cerberus, a Cerberus został nazwany Platypus II.

HMAS Protector
HMAS Protector

Ostatecznie w czerwcu 1924 roku ex-Protector został wycofany z służby i sprzedany. Po zdemontowaniu uzbrojenia i wyposażenia, jego kadłub wykorzystano jako barkę transportową. W lipcu 1943 roku barkę miała przejąć amerykańska armia, ale podczas rejsu doszło do kolizji, w wyniku której podjęto decyzję o porzuceniu uszkodzonej barki. Jej wrak przeholowano na Heron Island, gdzie wykorzystano ją jako falochron.

Wrak dawnej kanonierki HMAS Protector zatopiono w płytkich wodach. Dzięki temu przetrwał do naszych czasów (chociaż jego stan jest bardzo zły). Przy niskim stanie wody można do niego dojść pieszo.

Wrak ex-HMAS Protector (fot. Wikimedia Commons)
Wrak ex-HMAS Protector (fot. Wikimedia Commons)
Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.