Zbudowany w 1884 roku dla Chile krążownik pancernopokładowy Esmeralda był rewolucyjną jednostką pod wieloma względami. Uważa się go za pierwszy nowoczesny krążownik pancernopokładowy w historii, który mimo wielu wad zmienił sposób budowania krążowników. Dodatkowo transakcja sprzedaży tego okrętu Japonii w 1894 roku doprowadziła do wybuchu rewolucji w… Ekwadorze.

W 1879 roku wybuchła tzw. Wojna o Pacyfik, między Chile a Boliwią i Peru. Głównym celem Chile było zdobycie bogatych w surowce mineralne terenów pustyni Atakama. W trakcie walk floty wszystkich walczących państw starały się pozyskiwać nowe okręty wojenne w Europie, aby wzmocnić swój potencjał. W związku z tym Chile złożyło zamówienie na nowy krążownik dla swojej floty w 1881 roku.

Esmeralda
Esmeralda

Budowę okrętu zlecono stoczni Armstrong Mitchell w Elswick w Wielkiej Brytanii, a projekt jednostki miał przygotować George Rendel. Z powodu jego przejścia do pracy w Admiralicji, dalsze prace kontynuował William Henry White. Efektem ich prac było powstanie projektu nowoczesnego, wykonanego ze stali i pozbawionego ożaglowania krążownika, klasyfikowanego jako krążownik pancernopokładowy.

Stępkę położono 5 kwietnia 1881 roku, wodowanie miało miejsce 6 czerwca 1883 roku, a do służby okręt wszedł 15 lipca 1884 roku otrzymując nazwę Esmeralda. Jednostka miała 82 m długości i 2997 ton wyporności. Napęd stanowiły dwa silniki parowe o mocy 6800 ihp, zapewniające na próbach prędkość maksymalną 18,3 węzła. Uzbrojenie składało się z 2 dział kalibru 254 mm, 6 dział kalibru 152 mm, 2 dział kalibru 57 mm, 5 działek rewolwerowych kalibru 37 mm i wyrzutni torped (które w toku służby częściowo zdemontowano). Pancerz składał się z płyt pancernych o grubości do 25 mm umieszczonych na pokładzie i schodzących po bokach kadłuba do linii wodnej. Załoga liczyła 296 oficerów i marynarzy.

Okręt trafił do Chile już po zakończeniu Wojny o Pacyfik 16 października 1884 roku. Ze względu na swoją nowatorską konstrukcję, wysoką wolną bortę oraz potężne uzbrojenie połączone z wysoką prędkością osiągniętą podczas prób, Esmeralda stała się najpotężniejszym okrętem wojennym w Ameryce Południowej (a nawet całej Ameryce, ponieważ w tym czasie flota Stanów Zjednoczonych prezentowała się mizernie z powodu zaniedbań po Wojnie Secesyjnej). Okręt oprócz zadań szkoleniowych brał udział w licznych rejsach kurtuazyjnych, regularnie wracając do stoczni na remonty, dzięki którym jednostka utrzymywana była w bardzo dobrym stanie technicznym. W 1891 roku Esmeralda podobnie jak inne okręty chilijskiej floty wzięła udział w wojnie domowej po stronie Kongresu. Wykorzystano ją w kilku starciach, w szczególności podczas ostrzału brzegu. Po zakończeniu walk okręt wrócił do dotychczasowej służby.

Izumi
Izumi

W marcu 1894 roku władze Chile zwróciły się do stoczni Armstronga z pytaniem o możliwość zmodernizowania Esmeraldy, która po 10 latach służby była już jednostką przestarzałą. Zanim jednak przystąpiono do prac, Japonia wyraziła chęć odkupienia okrętu. Władze Chile przystały na tę propozycję, ale pojawił się problem natury formalnej. Japonia prowadziła w tym czasie wojnę z Chinami, a władze Chile chciały pozostać neutralne w tym konflikcie. W związku z tym przygotowano plan, według którego Esmeralda miała zostać „sprzedana” Ekwadorowi, a dopiero po przejęciu okrętu i dotarciu do tego kraju, miała go przejąć Japonia. W plan zaangażował się prezydent Ekwadoru Luis Cordero, który otrzymał za swój udział potajemnie wynagrodzenie. Japonia ostatecznie przejęła Esmeraldę 5 lutego 1895 roku i zmieniła jej nazwę na Izumi. Krótko później informacje o transakcji wyszły na jaw, co doprowadziło do wzrostu napięć politycznych w Ekwadorze, a ostatecznie do wybuchu rewolucji liberalnej 5 czerwca 1895 roku. Rewolucjoniści ostatecznie po wielu latach obalili konserwatywny rząd.

Przejęty przez Japonię krążownik został zmodernizowany – wymieniono uzbrojenie na nowocześniejsze i lżejsze, ale mniejszego kalibru. Okręt nie wziął udziału w wojnie z Chinami. Wykorzystano go bojowo dopiero w 1904 roku podczas wojny z Rosją. Izumi wziął udział w Bitwie pod Cuszimą, a później inwazji na Sachalin. Po wojnie wysłużony okręt uznano za niezdolny do dalszej służby bojowej, w związku z czym oddelegowano go do zadań pomocniczych, a 1 kwietnia 1912 roku oficjalnie wycofano go z eksploatacji i sprzedano na złom.

Krążownik pancerny Esmeralda nie był najbardziej udaną jednostką i idealnym przykładem krążowników pancernych. Mimo to zapoczątkował rewolucję w budownictwie okrętowym i doprowadził do powstania nowego typu okrętów wojennych – silnie uzbrojonych, szybkich jednostek, które miały polować na statki handlowe, a nie okręty wojenne. Z drugiej strony okręt ten stał się w pewnym sensie ofiarą zapoczątkowanej przez siebie rewolucji, ponieważ postęp w budowie okrętów sprawił, że szybko stał się przestarzały.

Izumi
Izumi
Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.