Wieża Eiffla – symbol Paryża

Odwiedzając Francję, nie można ominąć stolicy kraju – Paryża. Będąc w Paryżu, nie można zapomnieć o Wieży Eiffla. Ta ponad 320 metrowa żelazna konstrukcja, która powstała 125 lat temu, jest jednym z najważniejszych symboli Paryża, Francji i wszystkiego co wiąże się tym krajem. Mimo swoich rozmiarów i niesamowitej konstrukcji, wieża gdy powstała spotkała się z licznymi negatywnymi ocenami, a 20 latach miała być rozebrana. Na szczęście dzięki zaangażowaniu jej twórcy – konstruktora Gustava Eiffla (autora min. konstrukcji Statui Wolności w Nowym Jorku), przetrwała do dnia dzisiejszego.

Prace nad wieżą rozpoczęto w 1884 roku, kiedy Maurice Koechlin i Émile Nouguier stworzyli pierwsze rysunki budowli. Wieża miała powstać w związku z Wystawą Światową, która miała się odbyć w Paryżu w 1889 roku. Projekt zaczął przyciągać uwagę, we wrześniu 1884 roku Koechlin, Nouguier i Eiffle złożyli wniosek patentowy na konstrukcję wieży, a po kilku miesiącach Eiffle odkupił pełne prawa do konstrukcji, od swoich współpracowników.

Początkowo rozważono wiele lokalizacji dla budowli, ale ze względu na uwarunkowania techniczne, uznano, że najlepszą lokalizację są Pola Marsowe. Dodatkowo, umieszczenie wieży w tym miejscu sprawiło, że mogła ona stać się bramą wejściową na teren wystawy. W kolejnych latach dopracowano projekt, korzystając z doświadczenia jakie Eiffle miał przy budowie innych żelaznych konstrukcji. Przyjęto wówczas założenie, że wieża będzie w całości wykonana z żelaza i będzie projektem… tymczasowym. Po 20 latach miała zostać zdemontowana.

Budowę wieży rozpoczęto 28 stycznia 1887 roku od wylania fundamentów pod 4 nogi wieży. W marcu następnego roku gotowa była najniższa część wieży, w sierpniu druga, a w grudniu rozpoczęto ostatni etap prac nad szczytem wieży. Główne prace konstrukcyjne zakończono w marcu 1889 roku.

W związku z tym 31 marca miało miejsce uroczyste otwarcie wieży dla polityków, oficjeli i dziennikarzy. Mimo uroczystości, nie był to koniec prac. Cały czas nie działały jeszcze windy, które miały wozić pasażerów. Sprawiły one sporo problemów, ponieważ tylko na pierwszym etapie od ziemi do pierwszego poziomu mogły działać bardziej tradycyjne windy, zaprojektowane przez firmę Roux Combaluzier et Lepape. Gorzej było z kolejnymi poziomami.

Największym problemem było znalezienie firmy, która podjęłaby się wykonania wind, ponieważ umowa na budowę wieży zakładała, że wszystkie elementy będą pochodziły z Francji. Eliminowało to możliwość współpracy z firmami z innych państw, które często miały bardzo duże doświadczenie w tego typu projektach. Po długich dyskusjach, zdecydowano się nagiąć zapisy umowy i dopuszczono do prac firmę Otis, która zaprojektowała windy na kolejnych poziomach.

W dniu oficjalnego otwarcia 31 marca 1889 roku, windy jeszcze nie funkcjonowały, w związku z czym wszyscy goście musieli wejść na mierzącą ponad 312 metrów wieżę na piechotę. Większość z nich ograniczyła więc swoją „ekspedycję” do pierwszego poziomu. Nieliczny goście oraz dziennikarze, wspólnie z Effelem weszli na sam szczyt.

W kolejnych miesiącach prowadzono intensywne prace nad wykończeniem całej konstrukcji, ponieważ wystawa rozpoczynała się w maju. Prace zakończono ostatecznie w pierwszych dniach maja, już po rozpoczęciu wystawy. Mimo to, blisko 30 000 odwiedzających wieżę dotarło na szczyt schodami – musieli pokonać 1710 stopni.

Może Ci się spodoba: lampy w stylu francuskim

Koszt budowy całej wieży wyniósł prawie 8 mln franków (w przeliczeniu na obecny kurs złotego, około 65 mln złotych). żelazna konstrukcja wieży waży 7 300 ton, a cała wieża 10 000 ton. W swoim czasie był to najwyższy budynek na świecie, symbol epoki industrialnej, w której żelazo było jednym z najważniejszych materiałów konstrukcyjnych. Do budowy wieży zużyto 18 038 elementów z kutego żelaza i 2,5 mln nitów. Co 7 lat wieża jest malowana. Zużywa się w tym celu około 50-60 ton farby. 

Apartament na szczycie wieży – W trakcie budowy, Gustaw Eiffel zaprojektował na samym szczycie konstrukcji niewielki apartament. Ukryty przed wzrokiem odwiedzających miał być enklawą dla konstruktora i zapraszanych przez niego gości. Pomieszczenie urządzono bardzo elegancko i przytulnie. Przez wiele lat jego istnienie pozostawało tajemnicą. Jednak gdy wieść o ukrytym apartamencie rozniosła się wśród paryskich elit, wszyscy chcieli spędzić w nim chociaż jedną noc. Gustaw Eiffel odmawiał wszystkim i zapraszał jedynie wybranych gości -min. Thomasa Edisona. Po jego śmierci w 1923 roku o pomieszczeniu wszyscy zapomnieli. „Odkryto” je ponownie wiele lat później i obecnie udostępniono je zwiedzającym, którzy mogą przez szybę obejrzeć tajemnicze wnętrze.

Koszt budowy szybko się jednak zwrócił, ponieważ turyści bardzo chętnie odwiedzali nietypową konstrukcję. Już od samego początku dużą popularnością cieszyły się różnego rodzaju pamiątki i gadgety związane z wieżą.

Wieżą oferowała wiele atrakcji dla zwiedzających. Dzięki swojej wysokości, była idealnym punktem widokowym (do dzisiaj tak jest). Na jej piętrach znaleźć można sklepy z pamiątkami, restauracje, pocztę i kilka mniejszych sklepików. Na wieży od samego początku montowano liczne reflektory i lampy, które rozświetlają konstrukcję. 

Ze względu na to, że początkowo wieża miała funkcjonować tylko przez 20 lat, po czym miała być rozebrana, zakładano, że jej konstrukcja będzie łatwa w demontażu. Tak się jednak nie stało. Gustav Eiffele robił wszystko co tylko mógł aby zachować budowlę. Najbardziej pomogło mu w tym umieszczenie na szczycie nadajnika radiowego. Wysokość wieży była idealna, dzięki czemu sygnał mógł docierać na duże odległości bez zakłóceń.

W kolejnych latach znaczenie wieży rosło. Podczas I wojny światowej była ona wykorzystywana do łączności z oddziałami stacjonującymi na linii frontu (w tych czasach zasięg radiostacji był na tyle mały, że na większe odległości wiadomości przesyłano przez kilka odbiorników, w związku z czym częściej wykorzystywano gołębie pocztowe). Wieża była atrakcją turystyczną do 1940 roku, kiedy w wyniku sabotażu uszkodzono windy. Niemcy nie mieli planów ich naprawy, w związku z czym żołnierze, którzy stacjonowali na wieży musieli wspinać się na jej szczyt po schodach. Sprawność wind przywrócono dopiero po wojnie. Wówczas budowla powróciła do swojej dotychczasowej funkcji i ponownie zaczęła przyjmować turystów.

Od powstania, wieżę co roku odwiedzają tłumy turystów. W 1889 roku było to niemal 1,9 mln osób. W kolejnych latach liczba odwiedzających znacznie spadła, a podczas I i II Wojny Światowej wieża była zamknięta dla zwiedzających. Po wojnie liczba turystów stale wzrastała, przekraczając w 1963 roku 2 mln, 4 mln w 1983 roku, 6 mln w 1999 roku a w 2011 prawie 7 mln.

Łącznie obiekt odwiedziło ponad 250 mln ludzi. Jest to jedna z najpopularniejszych atrakcji turystycznych na świecie. Powstało ponad 30 replik wieży na całym świecie – cześć z nich to wierne kopie, nieco pomniejszone, inne, to budynki inspirowane charakterystycznym wyglądem Wieży Eiffela. Jedną z najsłynniejszych jest ta, znajdująca się w Las Vegas.

Wystawa Światowa z 1889 roku w związku z którą zbudowano wieżę trwała od 6 maja do 31 października 1889 roku. Jej koszt wyniósł około 41,5 mln franków, zyski ze sprzedaży biletów wyniosły 49,5 mln franków. Wystawę odwiedziło ponad 32 mln ludzi. Wystawiło się na niej 61 722 wystawców z całego świata. Ponad połowa z nich pochodziła jednak z Francji.