Pod koniec lat 70. w ZSRR zbudowano dwa nietypowe okręty podwodne projektu 940 Lenok (NATO: India). Były to specjalne, ratownicze okręty podwodne przystosowane do transportu dwóch małych ratowniczych łodzi podwodnych (DSRV). Wykorzystywano je do lat 90.

W 1968 roku w biurze konstrukcyjnym Lazurit w Niżnym Nowogrodzie rozpoczęto prace nad dwoma specjalnymi, ratowniczymi okrętami podwodnymi projektu 940. Okręty miały być wyposażone w tradycyjny napęd oraz specjalny dok za kioskiem, w którym przewożono dwa Pojazdy Ratownicze Głębokiego Zanurzenia (ang. Deep Submergence Rescue Vehicle – DSRV).

Okręt podwodny projektu 940 (India) podczas budowy
Okręt podwodny projektu 940 (India) podczas budowy

Okręty miały być wykorzystywane do zadań ratowniczych, poszukiwania uszkodzonych lub zatopionych okrętów podwodnych oraz ewakuacja załóg okrętów, które nie mogły samodzielnie wyjść na powierzchnię. Stępkę pod pierwszy okręt – BS-486 położono 22 lutego 1974 roku, wodowanie miało miejsce 7 września 1975 roku, a do służby okręt wszedł 21 stycznia 1976 roku. Budowę drugiej jednostki – BS-257 rozpoczęto 23 lutego 1978 roku, wodowanie miało miejsce 27 maja 1979 roku a do służby okręt wszedł 1 września 1979 roku.

Jednostki miały 106 m długości, wyporność nawodną 3963 ton i podwodną 4877-6950 ton, a napęd stanowiły dwa silniki diesla o mocy 4000 KM zapewniające prędkość 15 węzłów na powierzchni,a silniki elektryczne zapewniały prędkość 10 węzłów pod wodą. Załoga liczyła 94 marynarzy i oficerów, a wewnątrz okrętów umieszczono dwie komory dekompresyjne oraz pomieszczenia medyczne. Autonomiczność jednostek wynosiła 45 dni. Według niektórych źródeł okręty uzbrojono w 4 wyrzutnie torped kalibru 533 mm, ale prawdopodobnie były to jedynie nigdy nie zrealizowane plany

Okręt podwodny projektu 940 (India)
Okręt podwodny projektu 940 (India)

Okręty-nosiciele mogły operować na głębokości około 240 m, przy maksymalnym dopuszczanym zanurzeniu około 300 m. Pojazdy ratownicze według dostępnych informacji miały możliwość zejścia na głębokość poniżej 500 m, aż do 1000 m.

Według założeń, okręty miały odnajdywać zatopione okręty podwodne i prowadzić akcje ratownicze i ewakuacyjne. DSRV miały dokować do luków ratunkowych w celu zabrania z pokładu marynarzy, których następnie transportowano na pokład macierzystej jednostki. Ewentualnie przewożone pojazdy ratownicze miały być wykorzystywane do badania wraków lub transportowania niewielkich grup bojowych (specnazu). Eksploatacja obu jednostek owiana była tajemnicą, jednak US Navy wielokrotnie spotykała oba okręty w rejonach zatonięcia radzieckich okrętów podwodnych. Z dostępnych informacji wynika, że okręty przechodziły regularne i częste modernizacje, będące efektem prowadzonych działań i prób.

Okręt podwodny projektu 940 (India)
Okręt podwodny projektu 940 (India)

Na początku lat 90. zapewne z powodu cięć finansowych oba okręty zostały wycofane do rezerwy a następnie zezłomowane. Mimo upływu lat cały czas niewiele wiadomo o służbie obu okrętów, poza tym, że jeden służył w Flocie Północnej a drugi w Flocie Pacyfiku. Istniały plany budowy następców obu okrętów, ale nigdy ich nie zrealizowano.

Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.