Mail Rail – Londyńska kolej pocztowa

Około 20 metrów pod londyńskimi ulicami przebiegają zapomniane tunele londyńskiej kolei pocztowej (ang. London Post Office Railway) nazywanej po prostu Mail Rail. Tunele o długości 10,5 km zbudowano w 1927 roku aby połączyć największe sortownie poczty w stolicy Wielkiej Brytanii.

Pomysł budowy podziemnej sieci tuneli łączących największe sortownie poczty w Londynie zrodził się w 1911 roku. Rosnący ruch na ulicach sprawiał, że transport poczty między poszczególnymi sortowniami, zwłaszcza między Paddington a Whitechapel zajmował coraz więcej czasu i utrudniał pracę poczcie.

General Post Office podjęła więc decyzję o budowie sieci podziemnych tuneli łączących największe sortownie. Miały one biec 21 m pod ziemią, niezależnie od tuneli metra. Prace zlecono firmie John Mowlen and Co. a budowa tuneli rozpoczęła się w lutym 1915 roku. W 1917 roku prace jednak przerwano z powodu trwającej wojny i braku ludzi oraz materiałów.

Po zakończeniu I wojny światowej wznowiono budowę tuneli, W czerwcu 1924 roku zakończono kopanie tuneli i przystąpiono do układania torów. W lutym 1927 roku gotowy był pierwszy odcinek między Paddington a West Central District Office. Wykorzystywano go do treningów aż do oficjalnego otwarcia tuneli 3 grudnia 1927 roku. Pełne zdolności transportowe sieć uzyskała w lutym 1928 roku.

Sieć miała 10,5 km długości i biegła w linii wschód-zachód od głównej sortowni w Paddington (Paddington Head District Sorting Office) w zachodnim Londynie do sortowni w Whitechapel (Eastern Head District Sorting Office) we wschodniej części miasta. Po drodze rozmieszczono dodatkowe 6 stacji przy mniejszych sortowniach.

Sieć składała się z pojedynczego tunelu o średnicy 2,75 m przez który biegły dwa tory (o prześwicie 610 mm) kolejki wąskotorowej. Przed stacjami tunele rozdzielały się na dwa jednotorowe o średnicy 2,15 m. Tunele wykopano 21 m pod ziemią, ale stacje znajdowały się bliżej powierzchni, aby skrócić odległość między stacją a punktem sortowania poczty. Większość kolejek poruszających się po tunelach przewoziła tylko pocztę, ale zaprojektowano również kilka pociągów do przewozu ludzi.

Stacje przy sortowniach Paddington i Whitechapel były bardzo rozbudowane. W późniejszych latach wraz z wprowadzanymi modyfikacjami, dobudowano tunele dla samochodów, dzięki czemu możliwy był bezpośredni przeładunek poczty z i do samochodów. W 1958 roku zbudowano nową sortownię w Rathbone Place, w związku z czym przebudowano tunele i dodano jeszcze jedną stację, którą uruchomiono w 1968 roku.

W kolejnych latach w związku z budową nowych sortowni, systematycznie zamykano kolejne stacje. O statecznie w 2003 roku podjęto decyzję o zamknięciu Mail Rail. Powodem zamknięcia kolei były koszty eksploatacji, znacznie wyższe niż w przypadku transportu samochodowego oraz brak połączenia z nowymi sortowniami. Nieużywane tunele zamknięto i zakonserwowano 31 maja 2003 roku.

W 2013 roku grupa eksploratorów przeprowadziła dokładne oględziny tuneli aby sprawdzić ich stan. Okazało się, że ogólnie są w całkiem niezłym stanie. W związku z tym w październiku przedstawiciele British Postal Museum & Archive ogłosili, że część tuneli zostanie przekształcona w muzeum. Prace nad muzeum rozpoczęto w 2014 roku, a ich zakończenie zaplanowano na 2020 roku.Obecnie prowadzone są prace konserwacyjne w tunelach, dzięki którym mają one utrzymać sprawność.

Poniżej krótki film poświęcony Mail Rail (po angielsku). Więcej współczesnych zdjęć tuneli znaleźć można na tej stronie (na samym końcu): alondoninheritance.com