Zamek Dover – największy angielski zamek

W Dover, na klifach wznoszących się nad brzegiem kanału La Manche znajduje się jeden z najsłynniejszych zamków w Wielkiej Brytanii – Zamek Dover. Budowany etapami i wielokrotnie przebudowywany, jest największym angielskim zamkiem.

Już w czasach rzymskich, ta wysunięta w morze część wybrzeża uznawana była za punkt o strategicznym znaczeniu. W związku z tym Rzymianie zbudowali w tym miejscu latarnię morską, wykorzystując przy tym prawdopodobnie pozostałości po zbudowanych znacznie wcześniej wałach. Za czasów Wilhelma Zdobywcy, w połowie XI wieku wokół latarni zaczęto budować pierwsze większe umocnienia, które umożliwiały obserwację kanału, oraz zapewniały ochronę pobliskim osadom.

Punktem kulminacyjnym w rozwoju twierdzy Dover były czasy panowania Henryka II, który w latach 1179-1188 sfinansował powstanie olbrzymiej twierdzy, której koszt wyniósł 6500 funtów (można założyć, że współcześnie byłaby to równowartość ponad 6 mln funtów). Przez kolejnych kilkadziesiąt lat zamek był świadkiem licznych starć, przetaczających się przez wyspy brytyjskie, kilkukrotnie zmieniając przy okazji właściciela. Wraz z nastaniem ery broni palnej, twierdzę poddano modernizacji, dzięki której zwiększono jej odporność na ostrzał artyleryjski oraz zapewniono większą ilość stanowisk dla własnej artylerii.

W XVIII wieku Zamek Dover przeszedł kolejną rozbudowę, w trakcie której oprócz wzmocnienia umocnień naziemnych, duży nacisk położono na rozbudowę podziemnej sieci tuneli, w których znajdowały się m.in. magazyny. Skomplikowana sieć tuneli wykorzystywana była do 1827 roku, po czym pozostawiono je własnemu losowi na około 100 lat.

Zamek Dover wrócił na karty historii wraz z wybuchem II wojny światowej. Ze względu na strategiczne położenie, w jego podziemiach umieszczono sztab admirała Sir Bertrama Ramseya, dowodzącego ewakuacją brytyjskich i francuskich żołnierzy z Dunkierki. Po zakończeniu operacji, część tuneli dalej wykorzystywano w celach sztabowych, a w pozostałych przygotowano schrony dla lokalnej ludności. W 1941 roku w zamku zainstalowano centralę telefoniczną obsługującą podziemia. Aby lepiej dostosować zamek do potrzeb wojskowych, stare tunele znacząco rozbudowano. Z czasem ulokowano w nich nawet szpital wojskowy.

Po wojnie przez pewien czas rozważano przekształcenie zamku w schron atomowy, ale planów tych nie zrealizowano, ponieważ skały kredowe na których zbudowano zamek nie zapewniały ochrony przed promieniowaniem. W związku z tym tunele pozostawiono własnemu losowi, a sam zamek zaczął popadać w ruinę. Dopiero na początku XXI wieku podjęto prace renowacyjne, dzięki którym Zamek Dover odzyskał dawną chwałę.

Ze względu na stan techniczny tuneli, tylko część podziemnych korytarzy udostępniono zwiedzającym. Kilka dawnych tuneli cały czas pozostaje niedostępnych, albo w ogóle uległa zawaleniu. Obecnie Zamek Dover jest jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych w Anglii, przyciągającą co roku tysiące turystów.