SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!
    • Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain
    • Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie
    • Pancerniki typu Iowa
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      1 lutego 2023

      Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » Szwedzki myśliwiec Saab 21
    Szwedzki myśliwiec Saab 21
    Artykuły

    Szwedzki myśliwiec Saab 21

    Michał BanachBy Michał Banach6 lutego 2016Updated:21 lutego 2020Brak komentarzy5 Mins Read
    Szwedzka firma Saab kojarzy się najbardziej z produkcją samochodów. Założona w 1937 roku firma początkowo produkowała jednak samoloty i dopiero w 1945 roku powstał oddział zajmujący się produkcją samochodów. Z wielu zaprojektowanych i produkowanych przez Saaba samolotów, bez wątpienia najciekawszym jest model Saab 21.

    Geneza

    Szwecja w czasie II wojny światowej zachowała pełną neutralność w przeciwieństwie do swoich sąsiadów – Norwegii i Finlandii. Mimo to władze kraju zdawały sobie sprawę z ryzyka inwazji (kraj ten był posiadając duże złoża surowców był potencjalnie wartościowym celem, zwłaszcza dla Niemiec) oraz z rozwoju uzbrojenia spowodowanego wojną.

    Saab 21
    Saab 21

    W 1939 roku rozpoczęto pierwsze prace studyjne nad nowym samolotem myśliwskim, który zastąpiłby maszyny kupione przed wojną m.in. we Włoszech. Początkowo przebiegały one powoli i ograniczały się jedynie do stworzenia koncepcji nowej maszyny. Dopiero w 1941 roku wraz z postępem technologicznym jaki dokonał się na świecie, prace przyśpieszono. Kierował nimi Frid Wanstrom.

    Rozważano wiele koncepcji, od tradycyjnego samolotu z silnikiem w układzie ciągnącym z przodu, po konstrukcje z podwójnym usterzeniem lub silnikiem pchającym. Ostatecznie zdecydowano się na wersję z podwójnym usterzeniem i silnikiem pchającym, umieszczonym za kokpitem. Taki układ pozwalał na umieszczenie całego uzbrojenia w nosie samolotu co ułatwiało celowanie. Ponadto pilot miał dzięki temu lepszą widoczność do przodu.

    Saab 21
    Saab 21

    Saab 21

    W 1943 roku gotowy był już ogólny projekt samolotu, ale brakowało silnika. Żaden z produkowanych w Szwecji silników nie miał odpowiednich parametrów, a zagraniczni dostawcy w większości zajęci byli produkcją wojenną dla własnych armii.

    Nieoczekiwanie odpowiednią jednostkę napędową udało się znaleźć w… Niemczech. Mimo neutralności Szwecja handlowała z Niemcami, sprzedając głównie surowce przemysłowe. Mimo wojennej zawieruchy, zakupiono partię potężnych silników Daimler-Benz DB 605B o mocy 1475 KM wraz z licencją na ich produkcję.

    Saab 21 i samochód osobowy Saab 92
    Saab 21 i samochód osobowy Saab 92

    Po dostosowaniu silnika do szwedzkiego projektu, rozpoczęto montaż pierwszego prototypu samolotu, który otrzymał oznaczenie Saab 21. W swój pierwszy maszyna wzbiła się 30 lipca 1943 roku. Wyniki prób nie były jednak do końca zadowalające, w związku z czym samolot poddano licznym modyfikacjom. Jedną z nich było zamontowanie jednego z pierwszych w historii fotela katapultowego. Jego wprowadzenie było wymuszone umieszczeniem silnika za kokpitem, ponieważ przy takim układzie, w momencie wyskakiwania z samolotu w sytuacji awaryjnej pilot mógł zostać wciągnięty w śmigło.

    Kolejnym problemem był napęd. Zakupione silniki wystarczyły jedynie do prób, a prace nad ich licencyjną wersją przedłużały się. Dopiero w 1945 roku gotowy był pierwszy szwedzki silnik DB 605B. Niestety po wprowadzeniu Saaba 21 do służby 1 grudnia 1945 roku na jaw wyszły kolejne problemy z jednostkami napędowymi które często się przegrzewały i miały trudności z utrzymaniem mocy.

    Saab 21
    Saab 21

    Licząca 54 maszyny pierwsza seria oznaczona J 21A-1 w całości wróciła do fabryk, gdzie przeszła modernizację. Równolegle rozpoczęto produkcję maszyn J 21A-2 posiadających ulepszoną awionikę i uzbrojenie w postaci działka 20 mm szwedzkiej produkcji – zbudowano 62 maszyny w tej wersji. W 1947 roku do produkcji weszła wersja J 21A-3 przystosowana do atakowania celów lądowych (pod skrzydłami umieszczono pylony dla rakiet i bomb) – powstało 66 maszyn tego typu.

    W 1949 roku wycofano z eksploatacji najstarsze samoloty. Saab 21 nie cieszył się zbyt dużą popularnością, ponieważ nie najlepiej spisywał się w powietrzu. Dodatkowo Szwecja kupiła pod koniec lat 40. partię 165 myśliwców P-51 Mustang.

    Szwedzki P-51 Mustang - maszyny te nosiły w tym kraju oznaczanie J 26 (fot. Gunnar Fahlberg/Per Jangius)
    Szwedzki P-51 Mustang – maszyny te nosiły w tym kraju oznaczanie J 26 (fot. Gunnar Fahlberg/Per Jangius)

    W porównaniu z amerykańskimi samolotami Saab 21 spisywał się fatalnie. Ostatecznie w 1954 roku wycofano z eksploatacji wszystkie maszyny tego typu, zastępując je odrzutowcami. Do naszych czasów przetrwały 3 samoloty tego typu.

    Odrzutowy Saab 21R

    Kiepskie osiągi Saaba 21 sprawiły, że już w 1945 roku zaczęto prace nad odmianą maszyny wyposażoną w silnik odrzutowy. Poza napędem niczym nie różniła się ona od pierwowzoru. Jako jednostkę napędową wykorzystano brytyjski silnik turboodrzutowy De Havilland Goblin 2.

    Saab 21R
    Saab 21R

    Oblot prototypu tej wersji miał miejsce 10 marca 1947 roku, a do służby pierwsze samoloty weszły w 1950 roku. Zbudowano łącznie 64 maszyny, z których wiele powstało w wyniku przebudowy wycofanych J 21A-1. Niestety zmiana napędu nie zwiększyła możliwości samolotu.

    Pojawienie się już w 1948 roku pierwszych prototypów zupełnie nowych samolotów odrzutowych sprawiło, że Saaby 21R wycofano z eksploatacji już w 1956 roku.

    Saab 21R
    Saab 21R

    Konstrukcja

    Saab 21 był jednomiejscowym samolotem myśliwskimi i myśliwsko-bombowym o konstrukcji metalowej z podwójnym usterzeniem i silnikiem pchającym. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 11,6 mm długość kadłuba 10,4 m, a maksymalna masa startowa 4,4 tony.

    Napęd stanowił dwunastocylindrowy silnik Daimler-Benz DB 605B o mocy 1455 KM budowany na licencji w Szwecji. Prędkość maksymalna wynosiła 640 km/h a przelotowa 495 km/h. Zasięg wynosił 750 km, a pułap maksymalny 11 000 m.

    Samoloty uzbrojono w jedno działko 20 mm (początkowo Hispano-Suiza HS.404, później Bofors) w nosie oraz 4 karabiny maszynowe 13,2 mm po dwa w nosie i dwa w skrzydłach. Zaczepy pod skrzydłami pozwalały na przenoszenie aż 2000 kg bomb i rakiet.

    W wersji Saab 21R maksymalna masa startowa wynosiła 5 ton, prędkość maksymalna 800 km/h a zasięg zaledwie 720 km (w powietrzu samolot mógł przebywać jedynie 46 minut). Pozostałe parametry pozostały takie sam jak w wersji z silnikiem tłokowym.

    Saab 21R
    Saab 21R

    Kariera w cieniu odrzutowców

    Saab 21 wyróżniał się słabymi osiągami i równocześnie bardzo oryginalną sylwetką. Niestety od samego początku projekt skazany był na porażkę. Szwedzi nie mogli przeznaczyć na prace projektowe tak dużych środków jak państwa prowadzące działania wojenne, przez co prace nad samolotem szły powoli.

    Równocześnie z wprowadzeniem maszyn do służby rozpoczęła się na świecie era odrzutowców. W związku z tym Saaba 21 stały się momentalnie przestarzałe. Mimo prób zmiany napędu, samolot odstawał swoimi możliwościami od pierwszych samolotów odrzutowych. W związku z tym po zaledwie kilku latach wszystkie Saaby 21 wycofano z eksploatacji.

    Co ciekawe, Saab 21 zapisał się w historii jako ostatni szwedzki myśliwiec o napędzie tłokowym, oraz jako pierwszy szwedzki myśliwiec o napędzie odrzutowym.

    Saab 21R
    Saab 21R

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleFranz Reichelt i jego tragiczny skok z Wieży Eiffla
    Next Article Enciclopedia Mecánica – pierwszy ebook
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    Hanriot H.110 – wielki myśliwiec i wielka porażka

    23 stycznia 20232 Mins Read

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    18 stycznia 20234 Mins Read

    Zapomniany Vultee XP-54 Swoose Goose

    15 stycznia 20233 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    1 lutego 2023

    Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

    31 stycznia 2023

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    30 stycznia 2023

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    29 stycznia 2023

    Pancerniki typu Iowa

    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    7 sierpnia 20222

    Rumuńska fregata Marasesti

    Fregata Marasesti przez lata była najważniejszym okrętem wojennym rumuńskiej floty. Początkowo miała być krążownikiem lotniczym,…

    Artykuły
    15 kwietnia 20210

    Chemin de fer de Petite Ceinture – opuszczona linia kolejowa w Paryżu

    Przechadzając się paryskimi uliczkami można natrafić na wiele śladów przeszłości, często ukrytych między budynkami i…

    Artykuły
    6 września 20160

    Solar Impulse 2 – dookoła świata na bateriach słonecznych

    W marcu 2015 roku z lotniska Abu Zabi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich wystartował napędzany energią…

    Artykuły
    13 października 20180

    Latające samochody Convair Model 116 i 118

    Wraz z rosnącą popularnością lotnictwa i samochodów w latach 30. XX wieku, pojawił się pomysł…

    Artykuły
    11 stycznia 20206

    Mercedes-Benz T80 – zbudowany do bicia rekordów

    W drugiej połowie lat 30. w nazistowskich Niemczech rozpoczęto budowę samochodu wyścigowego, który miał tylko…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.