Pechowy Pander S-4 Postjager

Zbudowany w 1933 roku samolot pocztowy Pander S-4 Postjager miał bardzo krótką karierę jako samolot pocztowy, a później jako samolot wyścigowy w wyścigu MacRobertson Air Race. Ze względu na trapiące maszynę ciągłe problemy, których kulminacją była katastrofa i całkowite zniszczenie samolotu, otrzymał on przydomek Pechjager.

Historia maszyny sięga początku lat 30. Holenderskie linie lotnicze KLM uznały wówczas, że potrzebny jest nowy samolot przystosowany do przewozu poczty między Holandią a Indiami Wschodnimi, który dysponowałby lepszymi osiągami niż samoloty Fokker F.XVIII. Ze względu na małą liczbę pasażerów podróżujących na tej trasie, nowy samolot miał być przystosowany tylko do przewozu poczty.

Po trwających 3 lata analizach i rozważaniach jak powinien wyglądać nowy samolot, w 1933 roku rozpoczęto w zakładach Pander & Zoon Den Haag budowę samolotu oznaczonego jako Pander S-4. Maszyna miała być trzysilnikowym dolnopłatem z chowanym podwoziem, dysponującym osiągami pozwalającymi na pokonanie trasy z Amsterdamu do Batavia (Dżakarty) w czasie 50 godzin.

Prototyp samolotu oblatano 6 października 1933 roku. Samolot miał 12,5 m długości, 16,6 m rozpiętości skrzydeł i masę 5500 kg. Napęd zapewniały trzy dziewięciocylindrowe silniki Wright Whirlwind R-975 o mocy 420 KM, pozwalające na osiągnięcie prędkości maksymalnej 370 km/h i zasięgu 2430 km. Załoga liczyła 3 osoby, a ładunek mógł mieć masę do 500 kg.

9 grudnia 1933 roku po zakończeniu prób i testów samolot pilotowany przez Gerrita Johannesena Geyssendorffera wystartował z lotniska w Amsterdamie w swój pierwszy lot pocztowy do Indii Wschodnich. Niestety z powodu awarii silnika lot przerwano, a pocztę przeładowano do Fokkera F.XVIII. Po naprawie Pander S-4 doleciał do celu po 72 godzinach i 20 minutach. Awaria i słabe osiągi sprawiły, że KLM wycofała się z projektu i zamówiła amerykańskie samoloty Douglas DC-2.

S-4 trafił z powrotem do producenta, który musiał coś zrobić z bezużytecznym samolotom. Na początku 1934 roku pojawił się pomysł użycia maszyny w wyścigu MacRobertson Air Race w październiku 1934 roku. Po wprowadzeniu stosownych poprawek, maszyna wyleciała do Londynu, skąd miała wziąć udział w wyścigu. Załogę stanowili Gerrit Jahannes Geyssendorffer, Dirk Lucas Asjes i Peter Pronka.

Maszyna wystartowała z numerem 6, 20 października 1934 roku. W trakcie lądowania w Allahabad (obecnie Prajagradź) w Indiach, samolot został uszkodzony. Z racji braku dostępu do części zamiennych, trzeba było je ściągnąć z Kalkuty. Sześciodniowe opóźnienie sprawiło, że dalszy udział w wyścigu był bezcelowy, ale mimo to, 26 października wieczorem, załoga postanowiła wystartować, aby dokończyć wyścig.

Z powodu nieporozumienia w komunikacji z obsługą lotniska, podczas startu załoga S-4 została oślepiona przez źle rozmieszczone oświetlenie pasa, przez co pilot nie zauważył postawionych na końcu pasa reflektorów. Samolot zahaczył o nie skrzydłem i rozbił się. Załoga przeżyła, ale samolot nie nadawał się do naprawy. Tym samym dobiegła końca zarówno historia S-4, jak i firmy Pander & Zoon Den Haag.

W swojej krótkiej karierze S-4 nosił trzy nazwy – Postjager, Panderjager oraz nieoficjalnie Pechjager.