SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    • Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought
    • Hanriot H.110 – wielki myśliwiec i wielka porażka
    • Czołg ciężki KW-1 – zapomniana legenda frontu wschodniego
    • Star Jet – roller coaster zabrany przez morze
    • Miasiszczew M-4 – nieudany bombowiec strategiczny
    • Bojowy wóz piechoty Marder 1
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

      24 stycznia 2023

      Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

      24 stycznia 2023

      Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

      22 grudnia 2022

      Zimowa przerwa od jazdy motocyklem. 5 pomysłów, czym warto się zająć między sezonami

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » Kuter patrolowy ORP Batory
    Kuter patrolowy ORP Batory
    Kuter patrolowy ORP Batory
    Artykuły

    Kuter patrolowy ORP Batory

    Michał BanachBy Michał Banach21 lutego 2020Brak komentarzy6 Mins Read
    Znajdujący się na dziedzińcu Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, charakterystyczny, jasnozielony kuter patrolowy o nazwie ORP Batory jest nie tylko jednym z większych i ciekawszych eksponatów muzeum. Jest to również najstarszy zachowany okręt polskiej konstrukcji i budowy.

    Geneza i konstrukcja

    Historia jednostki rozpoczęła się w 1930 roku. Straż Graniczna uznała wówczas, że jednostki, którymi dysponowała są niewystarczające do potrzeb. W związku z tym podjęto decyzję o zamówieniu nowego kutra pościgowego i trzech motorówek patrolowych. Zakładano, że kuter powstanie przy udziale włoskich stoczni, ale pomysł ten został odrzucony za sprawą inż. Aleksandra Potyrały. Zakwestionował on projekt przygotowany przez Włochów.

    Kuter patrolowy Batory (fot. NAC)
    Kuter patrolowy Batory (fot. NAC)

    W zaistniałej sytuacji Straż Graniczna podjęła decyzję o zaprojektowaniu nowej jednostki w kraju. Projekt przygotował inż. Potyrała, natomiast budowę zlecono stoczni rzecznej Państwowych Zakładów Inżynierii w Modlinie.Prace rozpoczęto pod koniec 1930 roku, a wodowanie miało miejsce 23 kwietnia 1932 roku. Prace wykończeniowe trwały natomiast do 7 maja.

    Jednostka otrzymała nazwę Batory i miała 23,6 m długości i wyporność 25 ton. Napęd stanowiły trzy silniki – 2 silniki pościgowe Maybach o mocy 550 KM na benzol, zapewniające prędkość maksymalną ponad 24 węzłów, oraz silnik marszowy Maybach o mocy 175 KM, zapewniający prędkość 12 węzłów. Uzbrojenie składało się z dwóch karabinów maszynowych Maxim wz.08 kalibru 7,92 mm. Projekt zakładał zainstalowanie dodatkowo działka (przygotowano nawet wzmocnienie pod jego podstawę), ale nigdy go nie zainstalowano. Załoga kutra liczyła 10 osób.

    Kuter patrolowy Batory (fot. NAC)
    Kuter patrolowy Batory (fot. NAC)

    Służba do końca II wojny światowej

    Batory wszedł do służby 23 czerwca 1932 roku i został przydzielony do Flotylli Straży Granicznej. W trakcie prób kuter osiągnął prędkość maksymalną 24,85 węzła na silnikach pościgowych. W związku z tym jednostka mogła wykonywać wszystkie przewidziane dla niej zadania. W okresie przedwojennym głównym zadaniem Batorego były rejsy patrolowe, a także pomocniczych dla Marynarki Wojennej.

    W 1933 roku kuter poddano remontowi, podczas którego usunięto elementy wykonane z duraluminium, które skorodowały. Zastąpiono je elementami stalowymi, przez co wyporność wzrosła do 28 ton, a prędkość maksymalna spadła do 23 węzłów.

    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)
    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)

    Punktem zwrotnym w karierze Batorego był wybuch II wojny światowej. Zgodnie z założeniami, jednostka została zmobilizowana i wcielona do Marynarki Wojennej (nastąpiło to 24 sierpnia 1939 roku, ponieważ przepisy zakładały, że w przypadku częściowej lub całkowitej mobilizacji Straż Graniczna miała stać się częścią sił zbrojnych). Tym samym okręt otrzymał nazwę ORP Batory.

    Po wybuchu wojny jednostka działała głównie w rejonie Helu, biorąc udział w rejsach do Gdyni. 7 września ORP Batory brał udział w próbach okrętu podwodnego ORP Ryś, który został uszkodzony w trakcie walk. Zadaniem załogi kutra było sprawdzenie, czy okręt podwodny nie pozostawia po sobie śladu paliwa po naprawie zbiorników.

    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)
    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)

    Pogarszająca się sytuacja na froncie sprawiła, że od 10 września załoga Batorego walczyła na lądzie. 1 października dowództwo wydało zgodę na podjęcie próby ucieczki kutra do Szwecji. Na pokład zabrano 16 osób, w tym dwóch cywilów. Jednostka wyszła w morze o godzinie 19:40 i udała się w kierunku północno-wschodnim, aby uniknąć niemieckich patroli. Dopiero po dwóch godzinach Batory został skierowany w kierunku Gotlandii.

    Niedaleko granicy wód terytorialnych Szwecji, ORP Batory trafił na niemieckie awizo Grille. Na szczęście zanim Niemcy podjęli działania, kuter wpłynął na szwedzkie wody terytorialne, a w pobliżu pojawił się szwedzki niszczyciel Ragnar, który zaczął eskortować Batorego do portu Klintenhamn. Wchodzący w skład załogi wojskowi zostali internowani, natomiast cywile zostali zwolnieni.

    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)
    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)

    W trakcie rejsu kuter doznał uszkodzeń, które naprawiono w porcie Visby. Następnie Batory został przeniesiony do portu Vaxholm, gdzie zacumowano go przy burcie Daru Pomorza. Resztę wojny jednostka spędziła właśnie w tym miejscu.

    Służba po wojnie i dalszy los

    ORP Batory wrócił do Polski 24 października 1945 roku. Ze względu na zły stan techniczny, kuter był holowany. Po remoncie i przezbrojeniu w jeden karabin maszynowy Maxim wz.1910 kalibru 7,62 mm, jednostka otrzymała nową nazwę ORP Hel i weszła ponownie do służby. W 1950 roku ponownie zmieniono nazwę na OTP 7 Listopada, a później na Dzierżyński. Ostatecznie w 1951 lub 1953 roku nazwę zmieniono na KP-1.

    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)
    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)

    W 1954 roku wysłużony kuter został poddany remontowi, w ramach którego wymieniono silniki. Nowe jednostki napędowe miały gorsze osiągi, przez co prędkość spadła do 14 węzłów. W związku z tym przydatność kutra zaczęła spadać. Wykorzystywano go więc do zadań szkoleniowych, a 5 grudnia 1957 roku skreślono go z listy okrętów Wojsk Ochrony Pogranicza.

    Nie oznaczało to końca kariery kutra. Nowym właścicielem została Liga Przyjaciół Żołnierza, przekształcona później w Ligę Obrony Kraju. Kuter wyremontowano, zmieniono nazwę na KP-1 Batory i wcielono do służby rzecznej. Macierzystym portem został Port Żerański. Przez 10 lat Batory pływał po Wiśle, po czym w 1969 roku wycofano go z eksploatacji i pozostawiono własnemu losowi w basenie portowym. Pod koniec 1973 roku kuter zatonął.

    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)
    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)

    Mimo fatalnego stanu technicznego, w grudniu 1973 roku z inicjatywy por. mar. Geralda Łukaszewicza będący już wrakiem kuter został przekazany Marynarce Wojennej. Na początku kwietnia 1974 roku jednostkę wydobyto z wody i po doraźnych naprawach przeholowano na Hel. Batory został poddany renowacji i wykorzystany jako okręt-pomnik. Wbetonowano go w cokół na nabrzeżu portu wojennego w Helu.

    Po likwidacji bazy, dalszy los jednostki stanął pod znakiem zapytania. Na szczęście zainteresowało się nim Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Batory został więc wydobyty z cokołu, przecięty na dwie części i przetransportowany do Gdyni, gdzie poddano go remontowi. W trakcie oględzin okazało się, że stan jednostki jest bardzo zły. Brakowało prawie całego wyposażenia oraz wielu elementów zewnętrznych.

    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)
    Kuter patrolowy Batory (fot. Michał Banach)

    Mimo to, Batory został poddany renowacji, która miała w pierwszej kolejności przywrócić mu oryginalny stan zewnętrzny. Wnętrze możliwe, że zostanie odtworzone w przyszłości, jeśli będą na to środki finansowe. Po renowacji, ORP Batory został ustawiony na dziedzińcu Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Kuter otrzymał malowanie w oryginalnych barwach, które poznano podczas renowacji, odkrywając resztki oryginalnej farby w zakamarkach.

    Batory jest jednym z ważniejszych eksponatów muzeum, ponieważ jest to najstarszy zachowany okręt polskiej konstrukcji i budowy.

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleJak działają antywirusy?
    Next Article Jak zainwestować swoje pieniądze?
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    D-1 Cykacz – pierwszy projekt Jerzego Dąbrowskiego

    16 stycznia 20232 Mins Read

    Bartel BM-6 – polski samolot szkolno-myśliwski

    31 grudnia 20223 Mins Read

    Mirosław Hermaszewski – pierwszy i jedyny Polak w kosmosie

    14 grudnia 20223 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    26 stycznia 2023

    Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

    25 stycznia 2023

    Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

    24 stycznia 2023

    Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    23 stycznia 2023

    Hanriot H.110 – wielki myśliwiec i wielka porażka

    22 stycznia 2023

    Czołg ciężki KW-1 – zapomniana legenda frontu wschodniego

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    25 września 20210

    RMS Caronia – statek, który wyprzedzał swoją epokę

    Do lat 40. statki pasażerskie obsługiwały głównie ruch liniowy na trasach między Europą a Ameryką,…

    Artykuły
    26 grudnia 20210

    Jak wybrać samochody na akumulator dla dzieci?

    Twoje dziecko interesuje się motoryzacją? Auto na akumulator to często miniatura prawdziwego samochodu. To może…

    Artykuły
    18 września 20200

    Avions Voisin C28 Aérosport (1935) – samochód w stylu Art Deco

    Zaprezentowany w 1935 roku na Motor Show w Paryżu Avions Voisin C28 Aérosport był bez…

    Artykuły
    18 stycznia 20158

    Poradnik zakupowy gracza #1 – klawiatura mechaniczna

    Najprawdopodobniej już wiesz, czym są przełączniki mechaniczne. Być może rozróżniasz ich typy i wiesz dokładnie, czym…

    Artykuły
    13 stycznia 20220

    Innowacyjne maszyny myjące: klucz do podniesienia efektywności procesu mycia przemysłowego

    Współczesne procesy produkcyjne często wymuszają konieczność wdrożenia skutecznych rozwiązań z zakresu mycia przemysłowego. Warto podkreślić,…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.