W latach 60. w Wielkiej Brytanii rozpoczęto prace nad nowym typem lotniskowców. Według założeń, okręty te miały być wspierane przez specjalne, ciężki niszczyciele przeciwlotnicze. Wraz z fiaskiem projektu lotniskowców, zrezygnowano również z budowy okrętów wsparcia. Zbudowano jednak jeden okręt – HMS Bristol, który miał być bojową jednostką testową.

Geneza

Po II wojnie światowej Wielka Brytania pozostawała jedną z największych potęg morskich na świecie, posiadającą w służbie kilka dużych lotniskowców. Okręty te powstały jednak w czasach, kiedy nikt nie planował użycia samolotów o napędzie odrzutowym na morzu. W związku z tym miały one zbyt krótkie pokłady i brakowało im nowoczesnego wyposażenia.

HMS Bristol
HMS Bristol

W latach 60. Brytyjczycy rozpoczęli w związku z tym prace nad dwoma lotniskowcami określanymi jako projekt CVA-01. Okręty te miały być większe i lepiej uzbrojone od ówcześnie najpotężniejszych brytyjskich lotniskowców typu Audacious. Zakładano, że będą one miały 282 m długości, wyporność około 63 000 ton, a napęd miał składać się z trzech turbin parowych o mocy 135 000 KM. Dzięki potężnym hangarom, grupa lotnicza miała składać się z łącznie 50 samolotów. Szeroki pokład startowy miał również otrzymać dwie katapulty.

W oparciu o doświadczenia z czasów wojny, dowództwo Royal Navy wiedziało, że tak potężne okręty musiałyby działać w zespołach podobnych pod względem rozmiarów do amerykańskich grup lotniskowców. Ważnym elementem takiego zespołu były okręty przeciwlotnicze, zapewniające obronę przed samolotami i pociskami wroga dla całej grupy. Tak powstał pomysł zbudowania 8 ciężkich niszczycieli przeciwlotniczych Type 82 (typu Bristol). Okręty te miały być uzupełnieniem dla dopiero co wprowadzanych do eksploatacji niszczycieli rakietowych typu County.

HMS Bristol
HMS Bristol

Prace projektowe nad lotniskowcami CVA-01 przebiegały jednak powoli, a w 1966 roku zrezygnowano z ich budowy. Równocześnie skasowano projekt niszczycieli Type 82, ale 4 października 1966 roku dowództwo Royal Navy podjęło decyzję o zbudowaniu jednego okrętu tego typu, ale w celu przystosowania go do roli pływającej jednostki testowej, na której prowadzono by próby nowych typów uzbrojenia i systemów elektronicznych.

HMS Bristol (D23)

Budowę jedynego niszczyciela projektu Type 82 rozpoczęto 15 listopada 1967 roku w stoczni Swan Hunter, Tyne and Wear. Wodowanie miało miejsce 30 czerwca 1969 roku, a do służby okręt nazwany HMS Bristol wszedł 31 marca 1973 roku. Koszt budowy wyniósł 24 217 000 funtów (współcześnie około 287,7 mln funtów).

HMS Bristol
HMS Bristol

Niszczyciel miał 155 m długości i wyporność 7100 ton. Napęd stanowiły dwie turbiny parowe o mocy 30 000 KM i dwie turbiny gazowe Bristol-Siddeley Olympus TM1A o mocy 30 000 KM. Zapewniały one prędkość maksymalną 28 węzłów i zasięg 5 750 mil morskich (10 650 km). Załoga liczyła 30 oficerów i 367 marynarzy. Uzbrojenie i wyposażenie elektroniczne okrętu w toku służby było wielokrotnie modyfikowane i zmieniane.

W toku eksploatacji testowano m.in. system przeciwlotniczy Sea Dart, rakietowy system zwalczania okrętów podwodnych Ikara, moździerz Limbo również wykorzystywany do zwalczania okrętów podwodnych, 114 mm działo Mk 8 oraz system komputerowy ADAWS-2, wykorzystywany do koordynacji działania różnych systemów elektronicznych i uzbrojenia.

HMS Bristol
HMS Bristol

Chociaż zakładano, że HMS Bristol będzie typową jednostką testową, w praktyce chociaż prowadzono na nim próby uzbrojenia, wykorzystywano go regularnie jako typowy okręt wojenny. Krótko po wejściu do służby, na pokładzie doszło do wybuchu w maszynowni, który uszkodził turbiny parowe. Ze względu na koszty remontu, oraz chęć przetestowania zainstalowanych turbin gazowych, dopiero po dwóch latach w 1976 roku dokonano stosownych napraw. W 1982 roku wysłano go na Falklandy, gdzie brał udział w odbiciu wysp, a później przez pewien czas wykorzystywany był jako okręt dowodzenia działającej tam eskadry.

Po powrocie do Wielkiej Brytanii, wykorzystywano go przez pewien czas, po czym w 1984 roku podjęto decyzję o modernizacji. W tamach prac wymieniono radar oraz usunięto system Ikara, który miał być zastąpiony przez dwie potrójne wyrzutnie torped STWS-1 (których nigdy nie zainstalowano). Mimo wprowadzonych modyfikacji, HMS Bristol szybko stał się przestarzały, zwłaszcza w porównaniu do wprowadzanych do służby seryjnych okrętów wojennych. Kolejnym problemem były wysokie koszty utrzymania jedynego w swoim rodzaju niszczyciela.

HMS Bristol
HMS Bristol

W 1991 roku podjęto decyzję o jego wycofaniu z służby bojowej i przekształceniu w jednostkę szkolną. Przydzielono go więc do bazy szkoleniowej HMS Excellent, gdzie zastąpił wysłużony niszczyciel HMS Kent. Okręt pozbawiono uzbrojenia i większości systemów elektronicznych, przekształcając go w jednostkę stacjonarną. Obecnie okręt cały czas pozostaje w użyciu w roli bazy szkoleniowej w Portsmouth,

HMS Bristol współcześnie (fot. Tony Hisgett)
HMS Bristol współcześnie (fot. Tony Hisgett)

Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.