Ikarus 214 – od lekkiego bombowca, przez samolot szkolny po transportowy

Zbudowany w 1949 roku Ikarus 214 nie był najbardziej udanym samolotem. Zaprojektowano go jako samolot rozpoznawczy i lekki bombowiec, ale słabe osiągi sprawiły, że wykorzystywano go do zadań szkoleniowych i transportowych, a po wycofaniu z eksploatacji kilka maszyn używano do zrzutu spadochroniarzy w aeroklubach.

Prace nad samolotem ruszyły w drugiej połowie lat 40. w Jugosławii. Kierował nimi Simo Milutinovic. Zaprojektował on dwusilnikowy samolot rozpoznawczy i lekki bombowiec o metalowej konstrukcji z podwójnym statecznikiem. Prototyp maszyny oznaczonej jako Ikarus 214 został oblatany 7 sierpnia 1949 roku. Niestety pierwszy lot zakończył się katastrofą, w której zginął pilot.

Analiza przyczyn wypadku wykazała awarię mechanizmu sterowania skokiem śmigła, duży opór powietrza spowodowany podwoziem (prototyp posiadał stałe podwozie, ponieważ nie dostarczono mechanizmu jego chowania), problemy z silnikami Ranger SVG-770C-B1 oraz drobne błędy w ogólnej konstrukcji maszyny. Mimo długiej listy problemów, w 1951 roku ukończono drugi prototyp, który poddano pełnym próbom.

Szybko okazało się, że mimo zastosowania lepszych silników Pratt & Whitney R-1340AN-1 nie uzyskano odpowiednich osiągów, aby Ikarus 214 mógł być wykorzystywany jako samolot rozpoznawczy bądź lekki bombowiec. W tej sytuacji uznano, że nie warto marnować już przeprowadzonych prób i Ikarus 214 został przekształcony w samolot rozpoznawczy i szkolny.

Ikarus 214 miał 11,2 m długości, 16,2 m rozpiętości skrzydeł i maksymalną masę startową 5025 kg. Napęd stanowiły dwa silniki Pratt & Whitney R-1340-AN-1 o mocy 600 KM każdy, zapewniające prędkość maksymalną 365 km/h i zasięg 1080 km. Uzbrojenie składać się mogło z 3 karabinów maszynowych i ładunku bomb o masie… 200 kg.

Zbudowano 20 maszyn seryjnych (łącznie z prototypami 22 samoloty), z których kilka przekształcono w samoloty rozpoznania fotograficznego oraz morskie patrolowe, w tym zwalczania okrętów podwodnych, ale nie spisywały się w tej roli zbyt dobrze. Do 1967 roku wszystkie maszyny wycofano z eksploatacji, ale 6 z nich przekazano później aeroklubom w Jugosławii, gdzie używano ich do zrzucania spadochroniarzy – Ikarus 214 mógł zabrać na pokład 8 pasażerów lub skoczków. Cywilne egzemplarze wykorzystywano do lat 70.

Do naszych czasów przetrwał tylko jeden zdekompletowany egzemplarz Ikarusa 214, który znajduje się w Belgradzie. Ogólnie samoloty tego typu nie miały udanej historii, głównie z powodu słabych osiągów i możliwości bojowych, ale z drugiej strony piloci chwalili je za łatwość pilotażu.