Pistolet wz. 1935 Vis jest chyba najsłynniejszym polskim pistoletem. Powstał w latach 30. w ramach programu ujednolicania i modernizacji uzbrojenia Wojska Polskiego. Jego zalety docenili nawet Niemcy, którzy w trakcie okupacji wyprodukowali ponad 350 000 pistoletów tego typu.
Geneza
Wraz z odzyskaniem niepodległości przez Polskę w 1918 roku rozpoczął się proces tworzenia Wojska Polskiego. Uzbrojenie odpowiedniej ilości żołnierzy wymagało zdobycia broni z różnych źródeł, a trwające walki graniczne na wschodzie wymusiły szybkie zakupy uzbrojenia.
Pod koniec lat 20., kiedy sytuacja w kraju zaczęła się polepszać, Wojsko Polskie podjęło decyzję o ujednoliceniu swojego uzbrojenia. Żołnierze dysponowali wówczas tak wieloma rodzajami broni, pochodzącymi z całej Europy, że zapewnienie odpowiedniej amunicji czy też konserwacja broni była udręką.
W 1929 roku dowództwo Wojska Polskiego zainteresowało się czechosłowackim pistoletem CZ wz. 1928. Zakupiono partię około 1500 sztuk tej broni na potrzeby straży granicznej. Niestety wysoka cena licencji (około 250 000 dolarów, czyli współcześnie około 3,5 mln dolarów) oraz niezbyt pochlebne opinie specjalistów krajowych sprawiły, że z dalszych zamówień zrezygnowano.
Pod koniec 1929 roku Piotr Wilniewczyc zaproponował zaprojektowanie samopowtarzalnego pistoletu przystosowanego do amunicji 9 x 19 mm Parabellum w kraju. Oferta jaką przedstawił Departamentowi Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych zakładała, że prototyp broni będzie gotowy w krótkim czasie.
Pistolet wz. 1935 Vis
Prace nad nowym pistoletem nazwanym WiS wz. 1931 rozpoczęły się w 1930 roku. Wniosek patentowy na prototyp zgłoszono 15 stycznia 1931 roku a już 8 lutego 1932 roku przyznano patent o nr 15567. Pierwszy egzemplarz broni wykonany w Fabryce Karabinów w Warszawie składał się z 48 elementów.
Broń wyposażona była w 8-nabojowy magazynek i ważyła 950 g (1120 z magazynkiem). Skuteczny zasięg strzału wynosił 50 m, a prędkość początkowa pocisku 345 m/s. Istniały prototypy broni przystosowane do amunicji .45 cala i a nawet do amunicji sportowej, ale nie weszły one do produkcji seryjnej.
Pierwsze testy wykazały, że broń spisuje się całkiem nieźle, ale wymaga kilku poprawek. W latach 1932-1933 wykonano serię próbną pistoletów, które trafiły do kilku jednostek wojskowych na intensywne testy. Po ich zakończeniu podjęto decyzję o wprowadzeniu broni do służby oraz o zmianie nazwy na pistolet wz. 1935 Vis (łać. siła). Znaczny wkład w projekt pistoletu miał Jan Skrzypiński, dyrektor Fabryki Karabinów w Warszawie.
Produkcję Visa rozpoczęto w 1936 roku. Do wybuchu wojny powstało około 40 000 egzemplarzy broni. Upadek Polskie nie oznaczał jednak końca pistoletu. Zdobyte egzemplarze zaczęli wykorzystywać Niemcy, a już w 1940 roku wznowili oni produkcję w Radomiu.
Wojenna produkcja Visa różniła się od przedwojennej przede wszystkim gorszym wykonaniem i jakością. Pod koniec 1944 roku produkcję przeniesiono do Austrii i kontynuowano ją aż do kwietnia 1945 roku. Łącznie w czasie II wojny światowej Niemcy wyprodukowali 350 000 pistoletów (pierwsze egzemplarze powstawały z części przygotowanych jeszcze przed wojną).
Pistolet wz. 1935 Vis cieszył się dobrą opinią jako broń solidnie wykonana i celna. Swoim wyglądem przypomina amerykańskiego Colta 1911.
