Most Łańcuchowy w Budapeszcie

W Budapeszcie można znaleźć wiele znanych budynków i obiektów. Bez wątpienia najsłynniejszą budowlą jest budynek węgierskiego parlamentu, górujący nad brzegiem Dunaju. Niedaleko niego znajduje się najsłynniejszy most w Budapeszcie – Most Łańcuchowy, zbudowany w 1849 roku.

Pierwszy stały most w Budapeszcie

Pomysł budowy mostu łączącego Budę i Pest powstał już w XVIII wieku, jednak głębokość jak i szerokość Dunaju sprawiała, że większość inżynierów uważała, że nie jest możliwe zbudowanie przeprawy w centrum miasta. Dopiero w 1836 roku władze miasta podjęły decyzję o rozpoczęciu prac nad mostem. Inicjatorem prac był István Széchenyi.

Po wybraniu miejsca budowy, Węgrzy zlecili opracowanie planów mostu brytyjskiemu inżynierowie Williamowi Tierneya Clarkowi. Przedstawił on trzy różne koncepcje budowy mostu, z których ostatecznie wybrano most łańcuchowy. Pracami na miejscu, w Budapeszcie miał kierować Adam Clark (nie był krewnym Williama T. Clarka).

Budowę mostu rozpoczęto w 1839 roku. Poszczególne stalowe elementy konstrukcji były odlewane w Wielkiej Brytanii, a następnie drogą morską transportowane do Budapesztu (m.in. Dunajem). Budowa mostu trwała do 1849 roku. Oficjalne otwarcie pierwszej w Budapeszcie stałej przeprawy przez Dunaj miało miejsce 20 listopada 1849 roku. Ceremonia nie przebiegła według planów, ponieważ w pewnym momencie zerwała się jedna z lin, którą podciągano łańcuch. Uderzył on o jedną z platform na której stali goście, którzy wpadli następnie do wody. Na szczęście obyło się bez większych obrażeń.

Całkowity koszt budowy mostu wyniósł 6,57 mln forintów, a sama konstrukcja kosztowała 4,4 mln forintów. W 1852 roku zainstalowano zaprojektowane i wyrzeźbione przez Jánosa Marschalkó cztery kamienne lwy, znajdujące się na krańcach mostu. Most Łańcuchowy ma 380 m długości i 14,5 m szerokości (jezdnia ma 6,45 m szerokości, natomiast chodniki mają 2,2 m szerokości). Cała konstrukcja zawieszona jest na łańcuchach, rozpiętych między dwoma filarami – środkowe przęsło ma 230 m długości.

Most Széchenyiego, jak nazywano przeprawę, od początku był ważnym punktem komunikacyjnym w Budapeszcie. Rosnący ruch sprawił jednak, że pod koniec XIX wieku konstrukcja mostu wymagała remontu i modernizacji. Prace remontowe rozpoczęto jednak dopiero 3 lutego 1914 roku. W ich trakcie wymieniono całe przęsło mostu, wzmocniono jego konstrukcję oraz wyremontowano filary i łańcuchy.

Zmianie uległa również… nazwa mostu, który zaczęto nazywać oficjalnie Mostem Łańcuchowym. 27 listopada 1915 roku zakończono wszystkie prace remontowe i przywrócono ruch na moście. Kolejną, znacznie mniejszą modernizację most przeszedł w latach 1919-1920, kiedy wymieniono nawierzchnię.

Nowy-stary most

18 stycznia 1945 roku, wycofujące się wojska niemieckie wysadziły most. Zniszczenia były bardzo duże, ale filary mostu przetrwały eksplozję. Po wojnie węgierskie władze natychmiast podjęły decyzję o odbudowie prestiżowego i słynnego mostu. Odbudowę zakończono w 1949 roku, a ponowne otwarcie przeprawy miało miejsce dokładnie w setną rocznicę otwarcia mostu.

W 1973 roku przeprowadzono kolejny remont mostu, tym razem dotyczący głównie stalowej konstrukcji i łańcuchów, a w latach 1986-1988 wyremontowano i wzmocniono nawierzchnię, tak, aby wytrzymała wzrastające natężenie ruchu samochodowego. Obecnie most wymaga kolejnego remontu, który powinien zakończyć się do 2019 roku, jeśli most ma być dalej dostępny dla ruchu.

Poniżej zdjęcia przedstawiające most w 1983 roku: