Fiat 500 – samochód który zmotoryzował Włochy

Na początku lat 50., kiedy gospodarki państw europejskich odżyły po zakończeniu wojny i odbudowie państw, w wielu krajach znacznie wzrosło zapotrzebowanie na samochody. Motoryzacja w okresie przedwojennym w Europie nie była jeszcze aż tak popularna jak w USA, a posiadanie samochodu było pewnego rodzaju luksusem. Po wojnie wszystko się zmieniło za sprawą kilku kultowych już dziś samochodów. Jednym z nich jest Fiat 500 znany również jako Fiat 500 Nuova.

Przedwojenny przodek – Fiat 500 Topolino

We Włoszech w 1936 roku do produkcji wszedł mały samochód o nazwie Fiat 500 Topolino. Mierzący zaledwie 3,2 metra długości samochodzik mieścił dwie osoby i mógł rozpędzić się do około 85 km/h. Zaprojektowali go Dante Giacosa i Rudolfo Schaffer. Samochód kosztował 8900 lirów (współcześnie około 9200 dolarów).

Topolino okazał się wielkim sukcesem a do 1955 roku wyprodukowano aż 520 000 egzemplarzy różnych wersji tego samochodu. W latach 50. pamiętający okres przedwojenny samochód był już jednak przestarzały. W związku z tym w Fiacie podjęto decyzję o zaprojektowaniu jego następcy.

Nowy samochód miał być podobny do Fiata 600 zaprezentowanego w 1955 roku, ale nieco mniejszy, bardziej kompaktowy, tańszy w eksploatacji i co najważniejsze zaprojektowany z myślą o włoskich miastach, słynących z wąskich uliczek. Nowy samochód otrzymał nazwę Fiat 500 Nuova, ale do historii przeszedł po prostu jako Fiat 500.

Fiat 500 – mały wielki samochód

Nowego Fiata 500, podobnie jak Fiata 600 i Fiata 500 Topolino zaprojektował Dante Giacosa. Prace projektowe trwały od 1955 do 1957 roku. Samochód zaprezentowano po raz pierwszy nieoficjalnie premierowi Włoch 1 lipca 1957 roku, a 2 lipca pokazano go oficjalnie w Turynie.

Samochód znacznie różnił się od swojego poprzednika. Mierzył 2,9 metra długości i ważył 500 kg. Napędzał go dwucylindrowy 479 cm silnik o mocy 13 KM. Dzięki niemu samochód mógł rozpędzić się do prędkości 85 km/h, co zajmowało mu około 45 sekund.

Tym co wyróżniało go najbardziej był płócienny dach odsuwany do tyłu, silnik zamontowany z tyłu oraz drzwi otwierane pod wiatr (tzw. drzwi samobójcze od ang. suicide doors). Fiat 500 mógł zabrać aż 4 pasażerów (chociaż miejsca z tyłu było bardzo mało), co również było jego atutem.

Początkowo samochód niezbyt przypadł do gustu klientom, mimo niskiej ceny około 490 000 lirów (około 784 dolarów w 1957, czyli współcześnie około 6590 dolarów) sprzedaż szła gorzej niż za czasów Topolino. W związku z tym Fiat zaczął eksperymentować z różnymi wersjami samochodu, aby dotrzeć do większej liczby klientów.

Tak powstały odmiany Normale i Economica. Wersja Normale miała mocniejszy 499 cm silnik o mocy 15 KM oraz nowocześniejsze wyposażenie, natomiast Economica miała również lepszy silnik, ale przy zachowaniu jakości pierwszych wersji, dzięki czemu zachowała niską cenę. Później powstał również wariant Sport z silnikiem o mocy 21 KM, który rozpędzał niepozornego Fiata do 105 km/h.

Za czasem samochód zaczął zyskiwać popularność jako mały i poręczny samochód miejski, zużywający do tego bardzo mało paliwa. Produkcja rosła, a co kilka lat Fiat prezentował nowe wersje Fiata 500. Mimo modernizacji bryła samochodu nie zmieniła się aż do zakończenia produkcji w 1975 roku. Kilka lat wcześniej do produkcji wszedł następca Fiata 500 – Fiat 126. Chociaż nie zdobył takiej popularności we Włoszech jak poprzednik, zyskał sławę głównie w Polsce, jako samochód, który zmotoryzował nasz kraj.

Fiaty 500 mimo wyprodukowania 3 427 648 (lub 3 893 294 według innych źródeł) egzemplarzy pozostały symbolem Włoch. Wiele z nich trafiło w różne zakątki świata, ale nigdzie nie zdobyły aż tak dużej popularności. Do dzisiaj przetrwało około 165 684 Fiatów 500.

Wersje

Fiat 500 przeszedł wiele przeróbek i modyfikacji w trakcie produkcji. Oprócz zmian kosmetycznych i wariantów, wyróżnia się kilka podstawowych wersji produkcyjnych, które wchodziły do sprzedaży regularnie co kilka lat. Różniły się zwykle napędem i jakością wyposażenia.

Fiat 500 Nuova (1957-1960) – pierwsza wersja produkcyjna. Początkowo samochód wyposażony był w silniki o pojemności 479 cm, ale z czasem zmieniono go na nieco mocniejszy silnik o pojemności 499 cm. Występował w kilku odmianach, min. Economica, Normale i Sport. Początkowo kosztował 490 000 lirów, wersja Economica 465 000 a Sport około 560 000 lirów.

Fiat 500D (1960-1965) – nieco odświeżony wariant Fiata 500 wyposażony w zmodyfikowany silnik o pojemności 499 cm, dzięki czemu był szybszy (prędkość maksymalna około 90 km/h). Różnił się przede wszystkim tym, że miał krótszy dach płócienny niż wcześniejsze warianty. Kosztował 450 000 lirów.

Fiat 500K Giardiniera (1960-1975) – Wersja kombi, najdłużej produkowana ze wszystkich. Samochód różnił się kształtem karoserii i umiejscowieniem silnika (który znajdował się pod podłogą bagażnika). Powstało około 327 000 egzemplarzy tej wersji. Określano go jako samochód transportowy i dostawczy. Kosztował około 565 000 lirów.

Fiat 500F Berlina (1965-1973) – w tej wersji samochód był bardzo podobny do Fiata 500D, ale posiadał normalnie otwierane drzwi. Po wprowadzeniu do produkcji wariantu 500L wersje F oferowane były jako tańsze i uboższe warianty. Dzięki nieco lepszemu silnikowi (o mocy 18 KM) od wersji D osiągał prędkość 103 km/h. Kosztował 475 000 lirów

Fiat 500L Lusso (1968-1972) – jedna z najpopularniejszych dzisiaj wersji Fiata 500. Wariant ten różnił się od poprzednich wyposażeniem i znacznie nowocześniejszym wykończeniem wnętrza. Dzięki temu był bardziej komfortowy. Posiadał ten sam silnik co wersja F, ale dzięki lepszej konstrukcji mógł rozpędzić się do 105 km/h. Kosztował około 525 000 lirów.

Fiat 500R Rinnovata (1972-1975) – ostatnia wersja produkcyjna Fiata 500. W tej wersji samochód otrzymał ten sam silnik co Fiat 126. Był to wariant przejściowy aż do zwiększenia produkcji Fiata 126. Kosztował 660 000 lirów (głównie z powodu inflacji).

Autobianchi Bianchina (1957-1970) – mikrosamochód zbudowany na podwoziu Fiata 500 (tak można było zbudować jeszcze mniejszy samochód). Powstało około 275 000 egzemplarzy różnych odmian Bianchiny.

Puch 500 (1957-1975) – licencyjny Fiat 500 produkowany w Austrii przez zakłady Styer-Daimler-Puch. Zbudowano około 57 871 egzemplarzy. Wyróżnić można kilkanaście wersji różniących się silnikami, wyposażeniem a nawet nadwoziem.

Fiat 500 America – wariant eksportowy Fiata 500 Nuova na rynek amerykański. Różnił się światłami i drobnymi elementami konstrukcyjnymi.

Istniało jeszcze wiele wariantów sportowych produkowanych przez min. Abartha. Ponadto Fiaty 500 montowano w kilku krajach, min. Nowej Zelandii (około 5000 egzemplarzy) czy też Austrii na licencji. Istniały również wersje z całkowicie otwieranym dachem i z przeszklonym dachem.

Samochód który zmotoryzował Włochy

Fiat 500 Nuova nie był ani nowoczesny, ani wygodny, ani też specjalnie dobry. Był jednak tani, łatwy w produkcji i przede wszystkim łatwy w eksploatacji. To właśnie dzięki temu zyskał swoją popularność w powojennych Włoszech i w pewnym sensie doprowadził do zmotoryzowania całego kraju.

Do dzisiaj na włoskich ulicach można spotkać ich całkiem sporo – znacznie więcej niż poczciwych kaszlaków (Fiat 126p Maluch) na polskich ulicach. W 2007 roku Fiat wprowadził do sprzedaży nowego Fiata 500. Mimo sukcesu poprzednika, samochód ten nie zyskał aż tak dużej popularności.