McDonnell XP-67 – nieudany supermyśliwiec

W 1940 roku amerykańska armia ogłosiła program budowy supermyśliwca w ramach programu Request for Data R-40C. Chociaż program nigdy nie doprowadził do wprowadzenia do uzbrojenia nowego myśliwca, powstało wiele niecodziennych i bardzo oryginalnych maszyn. Jedną z nich był McDonnell XP-67.

Geneza

Wybuch II wojny światowej, jak każdy większy konflikt zapoczątkował intensywny wyścig zbrojeń. Amerykańska armia na przełomie lat 30. i 40. prezentowała się natomiast raczej mizernie. O ile pokaźna flota mogła być sporym zagrożeniem dla przeciwnika, tak US Army, do którego należał korpus lotniczy US Army Air Forces (USAAF) wypadała wręcz fatalnie.

W ramach wielu rozpoczętych programów rozwojowych, USAAF rozpoczęło program Request for Data R-40C, w ramach którego zamierzano zaprojektować potężny myśliwiec dalekiego zasięgu, który pod każdym względem miał przewyższać używane ówcześnie myśliwce.

Zakładano, że nowa maszyna otrzyma potężny napęd, wykorzystując jeden z kilku nowych silników – np. Allison V-1710 o mocy 1250 KM, Continental XIV-1430 o mocy 1700 KM lub Pratt & Whitney X-1800 o mocy 1850 KM. W połączeniu z odpowiednią, aerodynamiczną konstrukcją, maszyny miały osiągać prędkość minimum 680 km/h, a optymalnie aż 845 km/h. Czas wznoszenia na wysokość 7 km miał wynosić mniej niż 7 minut, a uzbrojenie miało składać się z minimum 4 karabinów maszynowych kalibru 12,7 mm.

Do programu przystąpili wszyscy najważniejsi producenci samolotów w USA, a efektem ich prac była seria dziwacznych prototypów, z których żaden nie wszedł do eksploatacji. Jedną z zaprojektowanych maszyn był myśliwiec McDonnell XP-67. Gdyby maszyna weszła do produkcji, byłby to pierwszy samolot bojowy tego młodego producenta.

McDonnell XP-67 – zbyt ambitny

W pierwszym etapie zbierania ofert w ramach programu nowego supermyśliwca wybrano 23 projekty do dalszej analizy. Maszyna zaprojektowana przez McDonnella zajęła w tym zestawieniu… 21 miejsce. Mimo to firma otrzymała kontrakt na kontynuowanie prac i przedstawienie kolejnych propozycji.

30 czerwca 1941 roku McDonnell zaprezentował kolejny projekt nowego myśliwca, ale również i ten został odrzucony. Powodem był zastosowany skomplikowany napęd, składający się z jednego silnika, którego moc miał być przenoszona na dwa śmigła. Rozwiązanie ambitne i nowatorskie, ale bardzo skomplikowane i narażone na awarie. Po kilku miesiącach rozmów i konsultacji USAAF zleciło McDonnellowi kontynuowanie prac nad maszyną, a 30 września 1941 roku podpisano kontrakt o wartości 1,6 mln dolarów na dostawę dwóch prototypów nowego samolotu.

24 kwietnia 1942 roku firma zaprezentowała trzeci projekt, bardziej tradycyjny, w którym zastosowano już dwa silniki zamontowane w skrzydłach. Według konstruktorów maszyna miała osiągać prędkość 760 km/h. W docelowej konfiguracji maszyna miała otrzymać kabinę ciśnieniową a uzbrojenie miało składać się z 6 karabinów maszynowych 12,7 mm, lub 4 działek kalibru 20 mm, albo wręcz działa kalibru 75 mm (sic!). Ostatecznie uznano, że samolot powinien otrzymać 6 działek kalibru 37 mm z zapasem 45 pocisków każde.

Maszyna, która otrzymała oznaczenie XP-67 tym razem zainteresowała USAAF, w związku z czym rozpoczęto intensywne badania w tunelach aerodynamicznych, których celem było dopracowanie konstrukcji kadłuba. Samolot miał wyjątkowy układ skrzydeł i kształt kadłuba oraz gondoli silnikowych. Kadłub dosłownie zlewał się z skrzydłami.

Pierwszy prototyp ukończono 1 grudnia 1943 roku i rozpoczęto próby naziemne. Samolot nie posiadał uzbrojenia ani kabiny ciśnieniowej, które planowano zainstalować później. Niestety niespełna tydzień później samolot uległ uszkodzeniu, a naprawy trwały miesiąc. Pierwszy lot prototypu odbył się 6 stycznia 1944 roku, ale trwał zaledwie 6 minut, ponieważ doszło do uszkodzenia obu silników.

Po zakończeniu remontu, prototyp wrócił do prób w marcu. Do tego czasu stwierdzono już jednak, że silniki XP-67 są za słabe i zapewniają moc jedynie 1060 KM zamiast potrzebnych 1350 KM. Kolejne próby tylko potwierdzały problemy z napędem i ogólną manewrowością maszyny. 11 maja 1944 roku za sterami samolotu zasiedli pierwsi piloci wojskowi, którzy pozytywnie ocenili ogólny projekt samolotu, ale skrytykowali jego słabe na tle innych maszyn właściwości pilotażowe oraz niską prędkość.

W trakcie kolejnego lotu testowego, 6 września 1944 roku prototyp XP-67 musiał awaryjnie lądować z powodu pożaru silnika. Po wylądowaniu pilot bezpiecznie opuścił maszynę, ale zanim ugaszono ogień, płomienie objęły większość kadłuba. Samolot uznano za stracony. Co gorsza, drugi prototyp nie był jeszcze ukończony, co w połączeniu z niezbyt dobrymi ocenami sprawiło, że USAAF wspólnie z McDonnellem uznały, że projekt należy zamknąć.

Niespełnione marzenie i olbrzymie źródło doświadczenia

Ostatecznie na budowę XP-67 wydano 4,74 mln dolarów (współcześnie byłoby to około 63,8 mln dolarów!), a prototyp spędził w powietrzy 43 godziny. Drogi projekt nie przyniósł zakładom McDonnell kontraktu na dostawy myśliwca, ale przyniósł za to olbrzymie doświadczenie, dzięki któremu firma ta zaprojektowała bardzo ważny w jej historii samolot McDonnell FH-1 Phantom.

McDonnell XP-67 otrzymał nieoficjalną nazwę Bat lub Moonbat, ze względu na swój niecodzienny kształt skrzydeł.

Parametry taktyczno-techniczne