W momencie wybuchu II wojny światowej Kanada nie posiadała wojsk pancernych. Wydarzenia na froncie szybko pokazały jednak, że taka formacja musi powstać, ale Kanadyjczycy nie mieli skąd pozyskać odpowiedniej liczby czołgów. W związku z tym postanowili zaprojektować go samemu. Tak powstał czołg szybki Ram.
Geneza
Kanadyjska armia przed wybuchem II wojny światowej nie rozwijała w znaczący sposób wojsk pancernych. Gdy sytuacja w Europie zaczęła się pogarszać i stało się pewnym, że kanadyjska armia będzie musiała trafić na front, rozpoczęto prace nad powołaniem do życia pierwszych oddziałów pancernych.
Szybko okazało się jednak, że Wielka Brytania, będąca głównym źródłem wyposażenia wojskowego dla Kanady, nie jest w stanie wyprodukować dodatkowych czołgów. Po ewakuacji z Dunkierki sytuacja była jeszcze gorsza. Tymczasowym rozwiązaniem było rozpoczęcie licencyjnej produkcji czołgów Valentine, ale pojazdy te w większości wysyłane były konwojami do Europy i od 1941 roku również do Rosji. Jedynym źródłem czołgów mogły stać się więc Stany Zjednoczone, ale dostępny wówczas czołg M3 Lee nie spełniał oczekiwań Kanadyjczyków.
W tej sytuacji, władze Kanady podjęły decyzję o zbudowaniu czołgu w oparciu o własny przemysł. Aby maksymalnie przyśpieszyć prace, postanowiono wykorzystać podwozie i układ napędowy z M3 Lee, kanadyjskiej produkcji odlewany kadłub i wieżę, oraz brytyjskie uzbrojenie.
Ram
Prace nad czołgiem prowadzone były na kilku polach. Prototyp zbudowano w USA w General Steel Castings, ale właściwą produkcją miały zająć się zakłady Montreal Locomotive Works, mające na początku 1941 roku największe wolne moce przerobowe.
Chociaż zdecydowano się na wykorzystanie wielu istniejących komponentów, prace nad projektem szły wolniej niż zakładano, ponieważ konstruktorzy musieli rozwiązywać wiele drobnych problemów, związanych z brakiem przystosowania kanadyjskiego przemysłu do produkcji czołgów. Ostatecznie w czerwcu 1940 roku ukończono pierwszy prototyp, nazwany Ram I. Czołg posiadał podwozie z M3 Lee, kanadyjskiego projektu kadłub i wieżę, oraz uzbrojony był tymczasowo w brytyjską armatę kalibru 40 mm.
Po serii prób, pojazd został skierowany do produkcji w listopadzie. 50 pierwszych egzemplarzy posiadało brytyjskie armaty kalibru 40 mm, ale kolejne czołgi otrzymały nieco lepsze działa kalibru 57 mm, standardowe dla wszystkich brytyjskich czołgów szybkich. Docelowo zakładano uzbrojenie czołgów w działa kalibru 75 mm, ale nigdy tego nie zrobiono. Do lipca 1943 roku wyprodukowano łącznie 1948 czołgów Ram, w większości w wersji Ram II, uzbrojonej w działo kalibru 57 mm. Dodatkowo powstały 84 pojazdy kierowania ogniem artyleryjskim. Już w trakcie produkcji zaczęto wprowadzać modyfikacje w projekcie. Usunięto boczne drzwi oraz dodatkową wieżyczkę dla karabinu maszynowego w kadłubie.
Ostatecznie czołgi Ram nigdy nie trafiły na front w swojej pierwotnej konfiguracji. Większość z nich wykorzystano do szkolenia, a po wprowadzeniu czołgów M4 Sherman również do zadań szkoleniowych, Ramy zaczęto przebudowywać na pojazdy specjalistyczne.
Najważniejszymi wariantami stały się:
- Kangaroo – pozbawiony wieży transporter opancerzony, mogący zabrać 11 żołnierzy,
- Sexton – działo samobieżne z haubicą kalibru 87,6 mm,
- Badger – Kangaroo przerobiony na mobilny miotacz ognia,
- Ram OP/Command – czołg dowodzenia i obserwacyjny, pozbawiony działa,
- Ram ARV – ciągnik ewakuacyjny
Po wojnie, znajdujące się w magazynach na terenie Holandii czołgi Ram zostały przekazana odbudowywanej armii holenderskiej. W 1947 roku Brytyjczycy przekazali dodatkowo 44 swoje Ramy. Pojazdy wykorzystywano jednak tylko do początku lat 50. ponieważ ich stan techniczny był bardzo kiepski. Pozostałe Ramy zostały po wojnie wycofane z eksploatacji i w większości zezłomowane. Do naszych czasów przetrwało tylko kilka egzemplarzy.
Podsumowanie
Ram był typowym pojazdem przejściowym na wypadek, gdyby Kanadyjczycy musieli wysłać na front dodatkowe oddziały pancerne zanim dostępne byłyby lepsze czołgi. Pod względem możliwości bojowych pojazd ten ciężko ocenić, ponieważ nie brał udziału w działaniach bojowych.
W porównaniu do Shermana był jednak gorzej uzbrojony, a jego kadłub miał wiele słabych punktów, takich jak początkowo boczne włazy, a także duże wizjery z przodu, które zastąpiły wieżyczkę z karabinem maszynowym. Prawdopodobnie w starciu z niemieckimi czołgami Ramy okazałyby się wyjątkowo kiepskimi czołgami.
Konstrukcja
Czołgi Ram miały odlewany kadłub i wieżę, których pancerz miał grubość 25-87 mm. Uzbrojenie składało się z armaty kalibru 57 mm z zapasem 92 pocisków (lub 40 mm w pierwszych 50 wozach i prototypach), oraz 2-3 karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm.
Napęd zapewniał dziewięciocylindrowy silnik Continental R-975 o mocy 400 KM, zapewniający prędkość maksymalną około 40 km/h i zasięg 232 km. Załoga liczyła 5 osób. Powstały łącznie 2032 wozy tego typu w różnych wersjach.
