Jedenasty września 2001 roku miał być kolejnym zwyczajnym wtorkiem. Nikt nie spodziewał się, że tego dnia dojdzie do jednego z najstraszniejszych zamachów terrorystycznych w historii. Dzień ten zmienił nasz świat i miał olbrzymi wpływ na życie milionów ludzi. Można nawet powiedzieć, że właśnie tego dnia rozpoczął się XXI wiek – wiek niekończącej się wojny z terroryzmem.
Zamachy
Wczesnym rankiem 11 września 2001 roku, 19 terrorystów związanych z sunnicką organizacją terrorystyczną Al-Ka’ida przejęło kontrolę nad 4 amerykańskimi samolotami pasażerskimi, operującymi na trasach krajowych – American Airlines lot 11, United Airlines lot 175, American Airlines lot 77 i United Airlines lot 93.
Zadaniem terrorystów było uderzenie samolotami w ważne amerykańskie obiekty. American Airlines lot 11 porwany o 8:14 (Boeing 767-223ER) i United Airlines lot 175 porwany między 8:42 a 8:46 (Boeing 767-222) uderzyły w wieże World Trade Center. Pierwszy samolot wbił się w wieżę północną o 8:46 czasu lokalnego. Drugi, uderzył w wieżę południową o 9:03. Wieża północna została uszkodzona na wysokości 93-96 piętra, południowa natomiast na wysokości 77-85 piętra.
Moment uderzenia United Airlines lot 175 w wieże World Trade Center (fot. Spencer Platt)
Ze względu na to, że samoloty niedawno wystartowały, były wypełnione po brzegi paliwem, które po uderzeniu rozlało się po piętrach i konstrukcji wież i zapaliło się. Wywołany pożar szybko się rozprzestrzeniał, ponieważ w trakcie wcześniejszych remontów wież, usunięto z nich azbestowe osłony przeciwpożarowe, zastępując je znacznie mniej wytrzymałymi osłonami, które nie wytrzymały olbrzymich temperatur, jakie wywołał pożar paliwa lotniczego. Doprowadziło to do zawalenia obu budynków.
Pierwsza runęła wieża południowa. Dokładnie 56 minut po uderzeniu pierwszego samolotu, o 9:59. Wieża północna wytrzymała dłużej i zawaliła się o 10:28, czyli 102 minuty po uderzeniu. W wyniku zawalenia się zniszczonych zostało kilkanaście innych budynków. Zginęło łącznie 147 pasażerów lecących porwanymi samolotami (88 na pokładzie AA 11 i 59 na pokładzie UA 175) oraz 2602 osób w wieżach.
Kolejna maszyna, American Airlines lot 77 porwana między 8:51 a 8:54 (Boeing 757-223) uderzyła w budynek Pentagonu o godzinie 9:37. Zginęło 125 osób pracujących w budynku oraz 59 osób znajdujących się na pokładzie samolotu. Ze względu na solidną konstrukcję budynku, po samolocie praktycznie nic nie zostało, a sam budynek chociaż uszkodzony, w znacznej części pozostał nietknięty (za wyjątkiem skrzydła w które uderzył samolot.
Miejsce uderzenia samolotu w budynek Pentagonu 11 września 2001 roku
Atak ten budzi jednak bardzo wiele kontrowersji, ponieważ ze względu na skalę zniszczeń, wiele osób uważa, że nigdy nie doszło do ataku, a cała sytuacja została ustawiona. W budynek miał według tych teorii uderzyć pocisk rakietowy. Nigdy jednak nie udało się tej teorii w żaden sposób udowodnić, zwłaszcza, że na dostępnych nagraniach z monitoringu (poklatkowych) widać fragment samolotu przed uderzeniem w budynek.
Czwarty samolot, United Airlines lot 93 (Boeing 757-222) został porwany około godziny 9:28. Na pokładzie znajdowało się 37 pasażerów i 7 członków załogi, którzy dzięki dostępnym na pokładzie telefonom (terroryści ich nie wyłączyli) dowiedzieli się o atakach. W związku z tym pasażerowie postanowili odbić maszynę. Próba ponownego przejęcia kontroli nad samolotem doprowadziła do chaosu w kokpicie, a pilotujący maszynę terrorysta (który od początku miał problemy z utrzymaniem maszyny w locie) stracił nad nią kontrolę.
Samolot rozbił się o godzinie 10:03 w rejonie Shanksville w Pensylwanii. Wszyscy na pokładzie zginęli. Nie wiadomo jaki był cel terrorystów, ale maszyna leciała w kierunku Waszyngtonu. Prawdopodobnie miała uderzyć w Pentagon, Kapitol lub w Biały Dom.
Miejsce katastrofy United Airlines lot 93
Skutki
W wyniku zamachów zginęły 2973 osoby i 19 porywaczy. 26 osób uznano za zaginione, a 6291 odniosło rany. Wśród ofiar znalazło się sześcioro Polaków – Maria Jakubiak, Dorota Kopiczko, Jan Maciejewski, Łukasz Milewski, Anna Pietkiewicz, Norbert Szurkowski. Zniszczeniu uległy obie wieże World Trade Center oraz liczne budynki w pobliżu. Pentagon został uszkodzony, ale budynek przetrwał i mógł być dalej wykorzystywany.
Krótko po pierwszych atakach, cała przestrzeń powietrzna nad Stanami Zjednoczonymi została zamknięta. Tysiące samolotów w krótkim czasie musiało wylądować, albo zawrócić na inne lotniska poza USA. Obawiano się, że terroryści będą próbowali przeprowadzić kolejne ataki. Tak się jednak nie stało.
Wydarzenia te były szokiem dla całego świata. Nikt nigdy nie spodziewał się, że może dojść do tak masowych ataków terrorystycznych z użyciem porwanych samolotów (scenariusze takich ataków były rozważane przez służby, ale nigdy nie uznawano ich za prawdopodobne). Bezpośrednim skutkiem ataków było rozpoczęcie przez Stany Zjednoczone tzw. “wojny z terroryzmem”. Amerykanie chcieli nie tylko znaleźć odpowiedzialnych za zamachy, ale również pozbyć się największych organizacji terrorystycznych na świecie.
Wojna ta chociaż doprowadziła do śmierci Osamy bin Ladena, przywódcy Al’Ka’idy, nie przyniosła wymiernych korzyści. Amerykanie przeprowadzili w kolejnych latach inwazje na Afganistan i Irak, które doprowadziły do długich i krwawych walk. Miejsce niszczonych, lub osłabianych organizacji terrorystycznych zajmują kolejne, a liczba zamachów jest cały czas wysoka. Nie powtórzyły się jednak tak masowe ataki, jak te z 11 września 2001 roku.
Ważnym skutkiem zamachów z 2001 roku była całkowita zmiana przepisów dotyczących bezpieczeństwa lotów. Wprowadzono liczne ograniczenia i kontrole, aby maksymalnie zminimalizować prawdopodobieństwo przeprowadzenia podobnych ataków.
Moment uderzenia United Airlines lot 175 w wieże World Trade Center (fot. Spencer Platt)
Warto dodać, że wiele osób na całym świecie cały czas wątpi w prawdziwość zamachów i sugeruje, że zostały one sfingowane przez amerykańskie władze, które szukały pretekstu do rozpoczęcia zbrojeń oraz przeprowadzenia inwazji na Irak, w celu przejęcia tamtejszych złóż ropy. Chociaż teorie te mają wielu zwolenników, prezentowane tezy są łatwe do obalenia – Afganistan nie przyniósł żadnych korzyści gospodarczych amerykanom, również nie doszło do znaczącej zmiany strefy wpływów na Bliskim Wschodzie, zapoczątkowany wyścig zbrojeń i tak skupia się w większości wokół uzbrojenia potrzebnego do prowadzenia tradycyjnych, konwencjonalnych konfliktów zbrojnych, a znaczna część złóż ropy została przejęta nie przez amerykańskie firmy, a przez chińskie.
Dyskusja na ten temat cały czas jednak trwa i raczej nie przyniesie rozstrzygnięcia – chociaż można zauważyć powolny spadek aktywności zwolenników teorii o przygotowaniu zamachów przez amerykańskie władze.
Niezależnie od opinii o zamachu, wydarzenia z 11 września 2001 roku zapisały się w historii i na zawsze zmieniły nasz świat. Niektórzy uważają nawet, że jesteśmy już “pokoleniem 11 września”.