Po II wojnie światowej rozwój technologii pozwolił na opracowywanie coraz nowocześniejszych rodzajów broni przeciwpancernej. Jednym z nich były udoskonalone działa bezodrzutowe. W połowie lat 50. w USA opracowano oryginalny lekki niszczyciel czołgów M50 Ontos, wyposażony w 6 dział tego typu. Jego kariera była jednak krótka i praktycznie niezwiązana z rolą do której go zaprojektowano.

Na początku lat 50. amerykańska armia zgłosiła zapotrzebowanie na lekki pojazd przeciwpancerny, na tyle mały, żeby móc go transportować na pokładzie ówczesnych samolotów transportowych. Ze względu na grubość pancerza ówczesnych czołgów potencjalnego przeciwnika, jakim był Związek Radziecki, niemożliwe było opracowanie tak małego pojazdu uzbrojonego w tradycyjne działo. O wiele lepszym rozwiązaniem okazało się zainstalowanie sprawdzonego i skutecznego działa bezodrzutowego.

M50 Ontos
M50 Ontos

Prace nad pojazdem zlecono zakładom Allis-Chalmers w 1952 roku. Po opracowaniu kilku prototypów, które nie spełniały oczekiwań wojskowych, US Army zrezygnowała z dalszych prac nad pojazdem. W tym samym czasie US Marine Corps zainteresowało się projektem (głównie z braku jakichkolwiek skutecznych niszczycieli czołgów), w związku z czym zamówiono 297 pojazdów opartych na konstrukcji ostatniego testowanego przez US Army prototypu. Produkcję rozpoczęto w 1955 roku i zakończono w 1957.

Pojazd otrzymał nazwę M50 Ontos (chociaż właściwa nazwa pojazdu to Rifle, Multiple 106 mm, Self-propelled, M50). Niszczyciel czołgów ważył 8,6 tony i miał 3,8 m długości, 2,6 m szerokości i 2,1 m wysokości. Uzbrojenie składało się z sześciu dział bezodrzutowych M40A1C kalibru 105 mm (w nazwie pojazdu celowo zawarto kaliber 106 mm, ze względu na odmienną amunicję stosowaną w tym dziale w porównaniu do innych dział bezodrzutowych tego kalibru). Uzbrojenie pomocnicze składało się z karabinu maszynowego M1919 kalibru 7,62 mm. Dodatkowo zainstalowano cztery karabiny .50 BAT, służące do wstrzeliwania się w cel.

M50 Ontos
M50 Ontos

Napęd Ontosa stanowił sześciocylindrowy silnik GM o mocy 145 KM, zapewniający prędkość 48 km/h i zasięg 185 km (w toku eksploatacji opracowano wariant wyposażony w ośmiocylindrowy silnik Chrysler 361, oznaczony jako M50A1 – przebudowano około 176 pojazdów do tej wersji). Pojazd posiadał szczątkowe opancerzenie, chroniące jedynie przed odłamkami i ostrzałem z lekkiej broni ręcznej. Załoga liczyła 3 osoby. Istotną cechą pojazdu był ręczny system ładowania działa, który wymagał od załogi opuszczenia pojazdu.

Ontosy trafiły w większości do Wietnamu, gdzie szybko pokazały swoje możliwości… zwalczania piechoty i niewielkich umocnień. Pojazdy te tylko raz wykorzystano w roli typowego niszczyciela czołgów podczas interwencji na Dominikanie, gdzie 29 kwietnia 1965 roku amerykański Ontos zniszczył należący do rebeliantów czołg lekki L/60L.

M50 Ontos
M50 Ontos

W Wietnamie Ontosy wykorzystywano zarówno w roli pojazdów wsparcia jak i stacjonarnych punktów oporu. Ze względu na braki części zamiennych, w maju 1969 roku podjęto decyzję o stopniowym wycofywaniu pojazdów tego typu z eksploatacji. Pojedyncze egzemplarze dalej wykorzystywano w roli stacjonarnych punktów oporu, ale już bez dział bezodrzutowych. Pojazdy, które przetrwały walki wycofano do USA i w większości zezłomowano. Do naszych czasów przetrwało kilkanaście egzemplarzy M50 Ontos.

Jednym z powodów krótkiej kariery Ontosa była jego wysoka sylwetka, która w połączeniu z słabym pancerzem sprawiała, że pojazd ten nie nadawał się do walki z innymi czołgami. Kolejnym problemem był ręczny system ładowania dział, który narażał załogę.

Wspieraj SmartAge.pl na Patronite
Udostępnij.