Piasecki HRP Rescuer – “latający banan”

Zbudowany w 1945 roku amerykański śmigłowiec Piasecki HRP Rescuer zapisał się w historii jako pierwszy seryjnie produkowany śmigłowiec transportowy i pierwszy dwuwirnikowy śmigłowiec. Ze względu na swoją konstrukcję i kształt kadłuba, maszyna otrzymała nieoficjalną nazwę “Flying Banana”, czyli latający banan.

Prace nad śmigłowcem HRP (Harp) rozpoczęto 1 lutego 1944 roku, za sprawą zamówienia złożonego przez US Navy w firmie PV Engineering Forum (przemianowanej w 1946 roku ba Piasecki Helicopter Corporation) na duży śmigłowiec transportowo-ratowniczy. Ze względu na wymóg transportowania ciężkich ładunków, Frank Piasecki postanowił zaprojektować maszynę dwuwirnikową w układzie tandemu. Aby wyeliminować ryzyko problemów z synchronizacją obrotów wirników, tylny wirnik został umieszczony wyżej.

Prototyp oznaczony jako XHRP-1 Dogship został oblatany 7 marca 1945 roku. Maszyna miała konstrukcję metalową, krytą… płótnem. Kadłub miał 14,6 m długości, średnica wirników wynosiła 12,5 m a maksymalna masa startowa wynosiła 3629 kg. Napęd prototypu stanowił silnik Wright R-975, zastąpiony następnie ocniejszym Pratt & Whitney R-1340 o mocy 605 KM, który zapewniał prędkość maksymalną 165-193 km/h (źródła nie są zgodne) i przelotową 138 km/h oraz zasięg około 480 km. Załoga liczyła dwie osoby, a udźwig pozwalał na zabranie na pokład 10 pasażerów lub ponad 900 kg ładunku.

Próby prototypu trwały do 1947 roku. W ich trakcie wykryto liczne problemy z jakością wykorzystanych elementów konstrukcyjnych (prototyp śmigłowca posiadał wiele elementów produkowanych przez przemysł motoryzacyjny, które nie miały odpowiedniej wytrzymałości). Po usunięciu wad, maszyna została przyjęta do eksploatacji pod oznaczeniem HRP-1 Rescuer. US Navy zamówiła początkowo 10 maszyn (pierwsza z nich wzbiła się w powietrze 15 sierpnia 1947 roku), a później zamówionych zostało 10 kolejnych. Ostatecznie większość trafiła do US Marine Corps, tworząc pierwszą w historii Korpusu jednostkę śmigłowcową. Krótko po wejściu do eksploatacji, HRP-1 ustanowiły kilka rekordów, m.in. prędkości oraz udźwigu.

W toku eksploatacji HRP-1 część maszyn przekazano do US Coast Guard, która zamówiła trzy kolejne maszyny. W czerwcu 1948 roku opracowano wersję HRP-2, różniącą się od wcześniejszych maszyn metalowym poszyciem. Zbudowano 5 maszyn tego typu. Zmiana poszycia znacząco poprawiła komfort eksploatacji maszyn, ponieważ kryte płótnem HRP-1 często ulegały uszkodzeniom i wykonywały loty z niepełnym poszyciem. Łącznie zbudowano 28 maszyn seryjnych wszystkich wersji i trzy prototypy, w tym jeden do prób naziemnych.

Eksploatacja HRP-1 i HRP-2 nie była zbyt długa, ponieważ już w 1953 roku wszystkie wycofano z eksploatacji, głównie z powodu pojawienia się nowocześniejszych konstrukcji, dysponujących lepszymi osiągami i udźwigiem. Doświadczenie zdobyte przy pracach nad tymi śmigłowcami wykorzystano podczas budowy śmigłowców Piasecki H-21.