SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain
    • Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie
    • Pancerniki typu Iowa
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    • Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

      22 grudnia 2022

      Zimowa przerwa od jazdy motocyklem. 5 pomysłów, czym warto się zająć między sezonami

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » ORP Jastrząb – pechowy polski okręt podwodny z USA
    ORP Jastrząb - pechowy polski okręt podwodny z USA
    ORP Jastrząb - pechowy polski okręt podwodny z USA
    Artykuły

    ORP Jastrząb – pechowy polski okręt podwodny z USA

    Michał BanachBy Michał Banach15 maja 2020Brak komentarzy6 Mins Read
    ORP Jastrząb służył pod polską banderą zaledwie 6 miesięcy i wykonał tylko jeden patrol bojowy, który zakończył się zatopieniem okrętu 2 maja 1942 roku. Jednostka od początku służby w Polskiej Marynarce Wojennej była pełna problemów i pecha.

    Z USA do Wielkiej Brytanii, do Polski

    Historia ORP Jastrząb zaczęła się 26 października 1918 roku w stoczni Fore River w USA. Był to jeden z pierwszych amerykańskich okrętów typu S-1, zbudowany według projektu Electric Boat. Jednostka miała konstrukcję jednokadłubową, 66 m długości, wyporność podwodną 1062 ton i nawodną 800 ton. Okręt napędzały dwa silniki diesla NELSECO o mocy 600 SHP i dwa silniki elektryczne Ridgway o mocy 750 KM każdy. Zapewniały one prędkość maksymalną 14,5 węzła na powierzchni i 11 węzłów pod wodą, natomiast zasięg na powierzchni wynosił 3400 mil morskich (6300 km) przy prędkości 11 węzłów, oraz 100 mil morskich (185 km) pod wodą, przy prędkości 5 węzłów.

    USS S-25
    USS S-25

    Uzbrojenie okrętu stanowiły 4 wyrzutnie torped kalibru 533 mm na dziobie, z zapasem 12 torped (4 w wyrzutniach) i jedno działo kalibru 102 mm. Załoga liczyła 38 oficerów i marynarzy. Chociaż jednostka powstała podczas I wojny światowej, wyposażono ją w nowatorski jak na tamte lata chłodzony magazyn żywności. Dodatkowo okręt dysponował sonarem aktywnym SC i pasywnym MV. Testowa głębokość zanurzenia wynosiła 60 m, a maksymalna (obliczona) 90 m.

    Wodowanie okrętu, który otrzymał nazwę USS S-25 miało miejsce 20 maja 1922 roku. Jednostka otrzymała numer burtowy SS-130 i weszła do służby 9 lipca 1923 roku. Podobnie jak w przypadku innych jednostek typu S-1, również i ten okręt od początku trapiony był licznymi problemami technicznymi. Mimo to S-25 pozostawał w eksploatacji i był aktywnie wykorzystywany zarówno na wschodnim jak i zachodnim wybrzeżu USA aż do początku lat 40.

    Po wybuchu II wojny światowej, wiekowy i mocno zużyty okręt został latem 1941 roku wpisany na listę jednostek, które miały zostać przekazane Wielkiej Brytanii w zamian za zgodę na budowę amerykańskich baz na brytyjskich wyspach m.in. na Karaibach (w ramach tej umowy przekazano 50 starych niszczycieli i 6 okrętów podwodnych typu S).

    USS S-25
    USS S-25

    Ze względu na zły stan techniczny polskiego okrętu podwodnego ORP Wilk, oraz problemy z załogą, dowództwo Polskiej Marynarki Wojennej podjęło w tym czasie rozmowy z Brytyjczykami na temat pozyskania nowego okrętu podwodnego. Brytyjczycy nie dysponowali nowymi jednostkami, ale równocześnie nie dysponowali załogami dla przejmowanych amerykańskich okrętów. W związku z tym podjęto decyzję o przekazaniu jednego z tych okrętów PMW. Wybór padł na S-25.

    Krótka i pechowa kariera

    Kompletowanie załogi nowego okrętu zakończono we wrześniu 1941 roku, a następnie wysłaną ją do Stanów Zjednoczonych w celu przejęcia jednostki, przeszkolenia i przejścia okrętem do Wielkiej Brytanii. Dowódcą został kapitan Bolesław Romanowski. Zakładano, że procedura przejęcia okrętu i szkolenia zajmie kilka miesięcy, ale ostatecznie skrócono ją do zaledwie dwóch tygodni.

    Polska załoga po wstępnym zapoznaniu się z okrętem nie była nim zachwycona. Jednostka była mocno zużyta, całkowicie przestarzała, a jej eksploatacja bojowa ograniczona z powodu problemów technicznych, hałasu generowanego przez podzespoły oraz braków wyposażenia. Mimo to okręt został przejęty oficjalnie 4 listopada, trafiając do Wielkiej Brytanii i natychmiast na mocy wcześniejszych ustaleń do PMW. Polską banderę podniesiono na nim 12 listopada 1941 roku.

    USS S-25
    USS S-25

    Okręt otrzymał nazwę ORP Jastrząb i numer burtowy P-551. Zgodnie z planem, 14 listopada jednostka wyruszyła w rejs do Wielkiej Brytanii, gdzie miała zostać wyremontowana i wcielona do służby (nie ustalono jednak czy miała to być służba bojowa czy szkolna). Rejs zakończony 1 grudnia okazał się trudny, a z powodu sztormu doszło do wielu awarii i uszkodzeń, które wymagały dodatkowych napraw.

    W trakcie prac naprawiono wykryte awarie oraz uszkodzenia oraz zainstalowano dodatkowy zbiornik sprężonego powietrza, który pozwolił na skrócenie czasu zanurzenia z 2 minut do 45 sekund. Wymieniono radiostację i część wyposażenia elektronicznego, ale nie polepszyło to znacząco stanu technicznego jednostki. Oficjalnie prace i próby odbiorcze zakończono 22 kwietnia 1942 roku.

    USS S-25
    USS S-25

    Dwa dni później, 24 kwietnia Jastrząb wyruszył w swój pierwszy i jak się później okazało ostatni patrol. Zgodnie z założeniami, polski okręt miał zapewnić daleką osłonę konwojowi PQ-15, płynącemu do Murmańska, a tym samym miała zostać sprawdzona jego wartość bojowa. Jednostka operowała w bezpiecznej strefie, z dala od brytyjskiego konwoju, jednak z powodu piętrzących się problemów technicznych stan okrętu pogarszał się z dnia na dzień (kolejne awarie sterów utrudniały rejs i utrzymanie głębokości zanurzenia).

    Zła pogoda w tym rejonie sprawiła ponadto, że konwój PQ-15 musiał zmienić trasę, aby ominąć góry lodowe i 2 maja wpłynął w rejon, w którym operował Jastrząb (nie wiedząc o tym). W godzinach wieczornych polska jednostka będąca w zanurzeniu została wykryta przez norweski niszczyciel St. Albans i brytyjski trałowiec HMS Seagull, które rozpoczęły atak.

    USS S-25
    USS S-25

    Kapitan Romanowski nakazał wyjście na głębokość peryskopową i rozpoznał okręty jako eskortę konwoju PQ-15. Zgodnie z wytycznymi wystrzelił z pod wody żółtą flarę, sygnalizującą obecność sojuszniczego okrętu podwodnego. Dowódcy okrętów eskorty nie znali jednak tego sygnału i przystąpili do ataku, obrzucając Jastrzębia trzema seriami bomb głębinowych. Uszkodzenia były na tyle poważne, że kapitan nakazał wynurzenie. Na pokładzie wybuchł pożar, maszynownia została częściowo zalana, a ponadto w kadłubie pojawiły się liczne przecieki.

    Mimo prób nadania sygnałów w kierunku okrętów eskorty, te kontynuowały atak przy użyciu broni maszynowej i lekkich działek. W trakcie ostrzału zginęło 3 marynarzy na pokładzie Jastrzębia (w tym dwóch brytyjskich oficerów łącznikowych), kolejni zostali ranni (w tym kapitan Romanowski), a dwóch z nich zmarło później z powodu odniesionych ran.

    USS S-25 już jako ORP Jastrząb
    USS S-25 już jako ORP Jastrząb

    Dopiero gdy HMS St. Albans i HMS Seagull znalazły się przy burcie uszkodzonego okrętu zauważono numer taktyczny, oraz wywieszoną przez kapitana polską banderę. Chociaż przerwano ostrzał, uszkodzenia były tak poważne, że podjęto decyzję o opuszczeniu okrętu i jego zatopieniu. Otworzono zawory, a dodatkowo ostrzelano okręt, aby mieć pewność, że zatonie.

    Najciężej ranni zostali przekazani na St. Albans, a pozostali członkowie załogi trafili na HMS Seagull. Po leczeniu w Rosji, wrócili do Wielkiej Brytanii, gdzie przeprowadzono dochodzenie, mające ustalić przyczyny zatopienia Jastrzębia.

    Ostatecznie komisja uznała, że doszło do fatalnego zbiegu okoliczności. Jastrząb prawdopodobnie znajdował się poza swoim sektorem, natomiast załogi okrętów eskorty nie wiedziały, że zmieniły tak mocno kurs, że weszły w rejon działania własnego okrętu podwodnego. Dodatkowo okazało się, że dowódcy obu okrętów nie znali procedur i sygnałów, przez co źle zinterpretowali żółte świece dymne. Ponadto zła pogoda utrudniała identyfikację polskiej jednostki. Ostatecznie tylko kapitan norweskiego niszczyciela został ukarany naganą. Tak zakończyła się krótka historia polskiego okrętu podwodnego ORP Jastrząb.

    USS Thomas - późniejszy HMS St. Albans
    USS Thomas – późniejszy HMS St. Albans

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleBrytyjskie monitory typu Lord Clive
    Next Article Krótka historia Oscarów
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    31 stycznia 20239 Mins Read

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    30 stycznia 20233 Mins Read

    Pancerniki typu Iowa

    29 stycznia 202323 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    31 stycznia 2023

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    30 stycznia 2023

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    29 stycznia 2023

    Pancerniki typu Iowa

    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    27 stycznia 2023

    Wschodnia Brama Belgradu

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    31 października 20210

    10 ciekawostek o dyniach

    Jak wygląda dynia, każdy wie, przynajmniej w teorii, ponieważ do rodziny dyniowatych należy ponad 1000…

    Artykuły
    4 stycznia 20170

    Ural-5920 (Nami-0157) – nietypowy pojazd gąsienicowy

    Eksploracja znajdujących się na północy i dalekim wschodzie Rosji pól naftowych to spore wyzwanie. Pomijając…

    Artykuły
    21 października 20200

    Port lotniczy Skiatos – greckie Sint Maarten

    Port lotniczy Princess Juliana na wyspie Sint Maarten na Karaibach słynnie z charakterystycznego położenia i…

    Artykuły
    29 czerwca 20210

    Linke-Hofmann R.I – (prawie) niewidzialny bombowiec z I wojny światowej

    Podczas I wojny światowej powstało wiele niecodziennych samolotów. Specjalizująca się w produkcji tramwajów firma Linke-Hofmann…

    Artykuły
    17 lutego 20170

    Buzłudża – symbol bułgarskiego socjalizmu

    Socjalizm pozostawił po sobie w Europie Środkowej i Wschodniej wiele pamiątek – zwłaszcza budynków i pomników.…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.