GM Aerotrain

W latach 50. ubiegłego stulecia rozwój motoryzacji sprawił, że kolej zaczęła tracić na znaczeniu. Trend ten był silnie widoczny w USA, gdzie produkcja samochodów rosła w olbrzymim tempie, a ilość pasażerów pociągów malała z każdym miesiącem. W 1955 roku firma General Motors zaprezentowała nietypowy pociąg, który miał poprawić sytuację kolei – Aerotrain.

Aerotrain miał być połączeniem stylu, prędkości i jakości. Projekt nietypowej lokomotywy oraz wagonów stworzył zespół GM Special Projects Studio pod kierownictwem Chucka Jordana. Lokomotywa otrzymała wyjątkowy opływowy kształt, a cały pociąg wykonano z aluminium, dzięki czemu był wyjątkowo lekki.

Prace nad pociągiem trwały już od pierwszej połowy lat 50.. Ostatecznie w 1955 roku zaprezentowano dwa demonstratory technologii składające się z lokomotywy i 10 wagonów każdy. Lokomotywy wyposażono w 1200-konne silniki, które w trakcie eksploatacji okazały się stanowczo za słabe dla i tak lekkich składów.

Już na etapie projektu konstruktorzy General Motors wyszli z kompletnie chybionych założeń. Dążąc do zbudowania jak najlżejszego pociągu, zmniejszyli o połowę długość wagonów. Mniejsza ilość miejsc przełożyła się na znaczący spadek dochodów. Skupiając się na kwestiach zewnętrznych, zapomnieli całkowicie o ergonomii i użyteczności projektowanego składu.

W swój pierwszy kurs Aerotrain wyruszył 5 stycznia 1956 roku na trasie Waszyngton – Newark w barwach linii Pennsylvania. Drugi skład wyruszył z Chicago do Detroit. Po całkiem udanych testach (nie licząc problemów z prędkością) postanowiono wprowadzić pierwszy z dwóch pociągów do eksploatacji. Po zaledwie jednym dniu eksploatacji wycofano go z powodu… hałasu w wagonach.

Okazało się, że konstruktorzy tak przyłożyli się do aerodynamicznej i lekkiej konstrukcji, że nie sprawdzili w jakich warunkach przyjdzie jechać pasażerom (nie zwrócili na to uwagi nawet technicy na jazdach testowych). Hałas w wagonach był tak duży, że należało je wyciszyć. Po przeprowadzeniu modyfikacji oba składy wróciły do eksploatacji. Przez kolejnych kilka lat wykorzystywały je różne linie kolejowe z całych Stanów Zjednoczonych.

W trakcie trwającej zaledwie 10 lat eksploatacji okazało się, że Aerotrain był nieekonomiczny, a lokomotywy ze względu na swoją skomplikowaną konstrukcję były zbyt trudne w eksploatacji. Dodatkowo niska moc silników sprawiała, że na niektórych trasach Aerotrain musiał korzystać z pomocy dodatkowych lokomotyw, aby podjechać pod wzniesienia. Koszty eksploatacji prototypowych składów były tak duże, że w 1966 roku wycofano je z eksploatacji.

Zezłomowano prawie wszystkie wagony, a obie lokomotywy po różnych przejściach trafiły do muzeów – jedna do National Railroad Museum w Green Bay, a druga do National Museum of Transportation w St. Louis. Dodatkowo w Santa Fe i w Portland można znaleźć pomniejszone kopie pociągów.

Mimo nietypowej i pięknej konstrukcji, Aerotrain nie uratował kolei. Mimo wielkich planów, Aerotrain stał się jednym z wielu, dziwnych i zapomnianych pojazdów, jakie powstały w szczytnym celu, ale które nie osiągnęły swoich celów.