SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć
    • USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei
    • Wszystko, co musisz wiedzieć na temat domów mediowych!
    • Odjechane Jednorożce – recenzja
    • Krótka historia kapsli do zamykania butelek
    • Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!
    • Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain
    • Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      4 lutego 2023

      USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      4 lutego 2023

      USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

      2 lutego 2023

      Krótka historia kapsli do zamykania butelek

      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      5 lutego 2023

      Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      2 lutego 2023

      Krótka historia kapsli do zamykania butelek

      1 lutego 2023

      Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      5 lutego 2023

      Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

      3 lutego 2023

      Wszystko, co musisz wiedzieć na temat domów mediowych!

      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      9.3
      3 lutego 2023

      Odjechane Jednorożce – recenzja

      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » F-35 Lightning II – amerykański myśliwiec piątej generacji
    F-35 Lightning II - amerykański myśliwiec piątej generacji
    F-35 Lightning II - amerykański myśliwiec piątej generacji
    Artykuły

    F-35 Lightning II – amerykański myśliwiec piątej generacji

    Łukasz KuliberdaBy Łukasz Kuliberda3 lutego 20208 komentarzy16 Mins Read
    W 1995 roku firmy Lockheed Martin i Boeing przystąpiły do programu Joint Strike Fighter, mającego doprowadzić do powstania wspólnego samolotu dla wszystkich 3 użytkowników samolotów bojowych w amerykańskich siłach zbrojnych: US Air Force, US Navy i US Marines Corps. Efektem programu było powstanie samolotu nowej generacji – Lockheed Martin F-35 Lightning II. Wyprodukowano już ponad 200 maszyn tego typu, a dwie z trzech wersji osiągnęły wstępną gotowość bojową. Rozpoczęto również produkcję maszyn poza Stanami Zjednoczonymi.

    Joint Strike Fighter

    Nie było w historii amerykańskiego lotnictwa tak ambitnego programu zbrojeniowego jak JSF (Joint Strike Fighter). Podejmowano już wcześniej próby stworzenia uniwersalnego samolotu dla sił powietrznych i marynarki, jednak pomijając przypadkowy sukces F-4 Phantom II, pogodzenie tak różnych wymagań zwykle kończyło się kosztownym fiaskiem. Dobrym przykład były próby zbudowania myśliwca pokładowego z uderzeniowego F-111. F-111B ostatecznie miał zaledwie 30% wspólnych części z wersją lądową, a i tak jako samolot pokładowy nie miał szans się sprawdzić, głównie ze względu na zbyt dużą wagę.

    McDonnell-Douglas F-4 Phantom II
    McDonnell-Douglas F-4 Phantom II

    Nowy samolot tworzony w ramach programu JSF miał zastąpić bardzo różniące się od siebie zarówno konstrukcyjnie jak i zastosowaniem samoloty: myśliwce F-16 i szturmowe A-10 w wersji dla USAF, wielozadaniowe pionowzloty AV-8 piechoty morskiej oraz F/A-18 floty i uzupełnić F-22 Raptor, tak jak F-16 uzupełniał w USAF cięższego F-15. Nad pewnymi rozwiązaniami pracowano już od połowy lat 80. w ramach programów Common Affordable Lighweight Fighter, którego celem było opracowanie naddźwiękowego następcy Harriera, oraz Joint Advanced Strike Technology.

    W 1995 roku oba programy połączono w jeden, nazwany Joint Strike Fighter (Wspólny Myśliwiec Uderzeniowy) i zlecono zakładom Boeinga oraz Lockheed Martin zbudowanie prototypów.  Biorąc pod uwagę, że nowy samolot miał być główną siłą amerykańskiego lotnictwa na długie lata, uznano, że należy wykorzystać przy jego konstruowaniu wszelkie możliwe najnowocześniejsze rozwiązania, od obniżonej wykrywalności, przez działo laserowe po niespotykany wcześniej system czujników i wymiany informacji.

    X-32 i X-35
    X-32 i X-35

    Założono, że samolot powstanie w 3 wersjach, dzielących między sobą 80% wspólnych części – wersja A miała być najprostsza i używana przez Siły Powietrzne, wersja B miała mieć możliwość pionowego lub skróconego startu oraz pionowego lądowania i trafić miała do piechoty morskiej, wersja C, największa i najcięższa miała być używana na lotniskowcach US Navy. Co ciekawe, dzięki masowej produkcji  cena podstawowej wersji miała być niższa niż cena F-16.

    Zdając sobie sprawę z tego, że koszty stworzenia tak zaawansowanej maszyny będą ogromne, zaproszono do współpracy inne państwa, gdyż w odróżnieniu od F-22 używanego wyłącznie przez USAF, nowy myśliwiec miał być szeroko eksportowany. Głównym partnerem została Wielka Brytania planująca zastąpienie nowym samolotem swoich Harrierów, Jaguarów i Tornado. Partnerstwem drugiego poziomu, z mniejszym udziałem w kosztach objęte zostały Włochy i Holandia, a trzeciego Australia, Kanada, Dania, Norwegia i Turcja. W 2003 do programu dołączył również Izrael i Singapur.

    X-32B
    X-32B

    W 1999 roku zarówno Lockheed Martin jak i Boeing zaprezentowali swoje samoloty. Obie firmy pokazały dość różniące się rozwiązania konstrukcyjne. Samolot Boeinga, X-32 był mniejszy, lżejszy i w założeniu miał być tańszy zarówno w produkcji, jak i w eksploatacji. Miał znacznie prostszą konstrukcję napędu pionowego startu, zbliżoną do napędu Harriera – silnik był przesunięty maksymalnie do przodu, zaraz za nim, mniej więcej w środku ciężkości samolotu znajdowały się skierowane w dół 2 dysze główne służące razem z odchylaną w dół tylną dyszą do unoszenia samolotu, oraz umieszczone na końcach kadłuba i skrzydeł mniejsze dysze służące do sterowania samolotem w zawisie.

    X-35 zaprezentowany przez Lockheeda był większy, cięższy, a jego układ napędowy w wersji pionowego startu i lądowania był bardziej złożony i przypominał nieco rozwiązanie z samolotu Jak-141, z tą różnicą, że miał tylko jeden silnik Pratt & Whitney F135. Za kabiną zamontowano napędzany przez silnik za pomocą przekładni  wentylator zapewniający część ciągu pionowego, a pozostały ciąg i możliwość sterowania zapewniała odchylana dysza wylotowa silnika. Cały system, nazwany Lift Fan został zaprojektowany przez Lockheeda, a następnie rozwinięty i dopracowany przez Rolls-Royce.

    X-32B
    X-32B

    Sylwetka X-35 była dość zbliżona do wprowadzanego wtedy do służby F-22, podczas gdy X-32 z mocno wysuniętym do przodu wlotem powietrza i dość pokraczną sylwetką przypominał coś pomiędzy A-7 Corsair, a „chorą rybą”. Obie firmy zbudowały po 2 prototypy, Boeing zaprezentował od razu samoloty w wersji konwencjonalnej i STOVL, Lockheed zaś w wersji konwencjonalnej i pokładowej, a następnie samolot w wersji konwencjonalnej przebudował do wersji STOVL.

    Pierwszy w powietrze wzbił się Boeing X-32A – 18 września 2000 roku, 24 września oblatano X-35A, a 16 grudnia X-35C. Pierwszy lot X-32B miał miejsce 29 marca 2001 i w końcu 23 czerwca tego samego roku X-35B dokonał pierwszego pionowego startu, udowadniając słuszność koncepcji systemu Lift Fan, który powodował niewielkie straty ciągu silnika, ale generował bardzo duży ciąg pionowy dzięki wentylatorowi, co umożliwiało pionowy start znacznie cięższym maszynom niż w przypadku kierowania w dół całego ciągu silnika odrzutowego.

    X-32A
    X-32A

    W trakcie prób X-35B zaprezentował też możliwość krótkiego startu, po zaledwie 150 m rozbiegu, osiągnięcie prędkości naddźwiękowej a następnie pionowe lądowanie – wszystko w ciągu tego samego lotu, czego niestety X-32 nie potrafił, gdyż prototyp potrafił albo latać pionowo, albo osiągać prędkość naddźwiękową, zmiana między jedną a drugą możliwością wymagała pewnych modyfikacji samolotu (chociaż oczywiście samoloty seryjne miałyby już mieć możliwość osiągnięcia jednego jak i drugiego jednocześnie).

    Zawis na X-32 także był ryzykowny, ponieważ samolot mógł zassać swoje gorące gazy wylotowe, co prowadziłoby do gwałtownego spadku ciągu i wypadku. Uznano też, że X-35 dzięki swojej wielkości będzie bardziej podatny na modernizację, natomiast X-32 miał lepsze cechy obniżonej wykrywalności. W toku testów swoją wyższość wykazał jednak X-35 Lockheeda i to on 26 października 2001 roku  został ogłoszony zwycięzcą i skierowany do dalszego rozwoju już jako F-35.

    F-35 Lightning II
    F-35 Lightning II

    Related

    1 2 3
    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleMasowiec MV Benita na skałach
    Next Article Opuszczona latarnia morska Kiipsaare w Estonii
    blank
    Łukasz Kuliberda

    Airsoftowiec, miłośnik militariów i lotnictwa, oraz samochodów na "F" - Fordów, Fiatów i francuskich. Oglądam się za każdym przelatującym samolotem, a ponieważ mieszkam blisko "Gniazda Jastrzębi" bóle karku są na porządku dziennym.

    Related Posts

    USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    4 lutego 20236 Mins Read

    Pancerniki typu Iowa

    29 stycznia 202323 Mins Read

    Hanriot H.110 – wielki myśliwiec i wielka porażka

    23 stycznia 20232 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    31 stycznia 20230

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    Czołgi FV4201 Chieftain w momencie wejścia do służby uznawane były za najpotężniejsze czołgi podstawowe na…

    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    30 stycznia 20230

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    Zbudowany w 1884 roku lodołamacz rzeczny Kuna jest najstarszą wciąż pływającą jednostką tego typu na…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    5 lutego 2023

    Naczynie Dewara – wszystko, co warto o nim wiedzieć

    4 lutego 2023

    USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    3 lutego 2023

    Wszystko, co musisz wiedzieć na temat domów mediowych!

    9.3
    3 lutego 2023

    Odjechane Jednorożce – recenzja

    2 lutego 2023

    Krótka historia kapsli do zamykania butelek

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    28 listopada 20190

    Zamawianie gadżetów przez Internet – jak to działa

    Spersonalizowane gadżety mogą być ciekawym pomysłem na prezent, który będzie dopasowany do obdarowywanej osoby. Taki…

    Biznes
    10 kwietnia 20180

    Kredyt konsolidacyjny – koło ratunkowe dla zadłużonych!

    Na rynku usług i produktów bankowych dostępny jest kredyt konsolidacyjny, który jest bardzo dobrą alternatywą…

    Artykuły
    25 lipca 20210

    Krążowniki typu Ning Hai – japońskie chińskie krążowniki

    Na początku lat 30. chińska flota prezentowała się fatalnie. Największymi okrętami były całkowicie przestarzałe i…

    Artykuły
    13 września 20150

    Historia Super Mario Bros.

    Dzisiaj mija dokładnie 30 lat od wydania gry Super Mario Bros. na platformę Nintendo. Tytuł…

    Artykuły
    1 października 20180

    Opuszczony szpital Chowrinski w Moskwie

    W dzielnicy Chowrino w Moskwie znajduje się olbrzymi i przerażający opuszczony szpital. Jego budowę rozpoczęto…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.