Długowieczna filipińska fregata BRP Rajah Humabon

W latach 1967-1978 Filipiny pozyskały trzy amerykańskie niszczyciele eskortowe typu Cannon zbudowane podczas II wojny światowej. Okręty otrzymały nazwy BRP Datu Sikatuna, BRP Datu Kalantiaw i BRP Rajah Humabon. Ostatni z nich pozostawał w eksploatacji do 15 marca 2018 roku.

Niszczyciele eskortowe typu Cannon

Po włączeniu się Stanów Zjednoczonych do wojny w 1941 roku, US Navy musiała w krótkim czasie znacząco zwiększyć ilość posiadanych jednostek eskortowych, które mogłyby zwalczać niemieckie okręty podwodne. W związku z tym rozpoczęto budowę kilku serii niszczycieli eskortowych, nieco mniejszych i prostszych od typowych niszczycieli, a co za tym idzie łatwiejszych w produkcji. Pod koniec 1942 roku zamówionych zostało 116 niszczycieli eskortowych typu Cannon.

Okręty te miały 93 m długości i wyporność 1620 ton. Napęd stanowiły 4 silniki diesla GM Mod. 16-278A o mocy 6000 KM. Zapewniały one prędkość 21 węzłów i zasięg około 20 000 km przy prędkości 12 węzłów. Uzbrojenie składało się z 3 armat kalibru 76,2 mm, 2 działek przeciwlotniczych kalibru 40 mm, 8 działek przeciwlotniczych kalibru 20 mm, 3 wyrzutni torped i 9 wyrzutni bomb głębinowych. Załoga liczyła 15 oficerów i 201 marynarzy.

Do końca wojny zbudowano 72 okręty tego typu. Był to okręty typowej, wojennej produkcji – proste, ale solidnie wykonane. W trakcie wojny 8 z nich przekazano siłom Wolnych Francuzów a 8 Brazylijskiej Marynarce Wojennej. Po wojnie pozostałe okręty typu Cannon również przekazano innym państwom. 11 trafiło do Francji, 4 do Grecji, 3 do Włoch, 2 do Japonii (później przekazano je Filipinom), 6 do Holandii, 3 do Peru, 3 kolejne otrzymały Filipiny (łącznie 5, ale dwa wykorzystano jako źródło części zamiennych), 2 do Korei Południowej (później przekazano je Filipinom), 4 trafiły na Tajwan, jeden do Tajlandii i 2 do Urugwaju.

Większość z nich wycofano z eksploatacji w latach 60. i 70. po czym zezłomowano. Jeden z greckich niszczycieli został zwrócony US Navy, która pozostawiła go jako okręt-muzeum. Najciekawiej wyglądała jednak historia jednostek przekazanych Filipinom, ponieważ z 5 okrętów, jeden – BRP Rajah Humabon, cały czas pozostaje w eksploatacji.

Długowieczna fregata BRP Rajah Humabon

BRP Rajah Humabon rozpoczął swoją karierę jako niszczyciel eskortowy USS Atherton (DE-169). Stępkę pod niego położono 14 stycznia 1943 roku, wodowanie miało miejsce 27 maja a do służby okręt wszedł 29 sierpnia.

Drugowojenna kariera niszczyciela nie obfitowała w wiele ciekawych wydarzeń aż do ostatnich dni wojny. 5 maja 1945 roku następca Adolfa Hitlera w roli przywódcy III Rzeszy, Karl Dönitz nakazał wszystkim swoim u-bootom zaprzestanie prowadzenia działań bojowych i powrót do baz. Znajdujący się w tym czasie u wybrzeży USA w rejonie Rhode Island U-853 prawdopodobnie nie otrzymał rozkazu i kontynuował działania bojowe, zatapiając węglowiec SS Black Point. Następnego dnia zespół bojowy w skład którego wchodził USS Atherton wytropił go i zatopił.

Po zakończeniu walk na Atlantyku, niszczyciel został przeniesiony na Pacyfik, gdzie pozostał do grudnia 1945 roku. 10 grudnia okręt został wycofany z służby i przeniesiony do rezerwy, w której pozostał do 1955 roku. 14 czerwca 1955 roku okręt został przekazany Japonii i po zmianie nazwy na JDS Hatsuhi wszedł ponownie do służby jako jeden z pierwszych okrętów Japońskich Morskich Sił Samoobrony.

Pod japońską banderą okręt służył do 1975 roku, po czym został zwrócony US Navy, ale pozostawiono go w rezerwie w Japonii. 23 grudnia 1978 roku niszczyciel został przekazany kolejnemu właścicielowi, tym razem Filipińskiej Marynarce Wojennej. Okręt otrzymał nazwę RPS Rajah Humbon i został przeholowany do Korei Południowej, w celu przeprowadzenia remontu i modernizacji.

W trakcie prac okręt dozbrojono, wykorzystując uzbrojenie z dwóch innych fregat typu Cannon przekazanych Filipinom. Oficjalnie Rajah Humbon wszedł do służby 27 lutego 1980 roku. Po kilku miesiącach eksploatacji, 23 czerwca 1980 roku przeklasyfikowano go na fregatę, zmieniając nazwę na BRP Rajah Humbon,

Wykorzystywano ją do 1993 roku, kiedy to z racji wieku jednostki podjęto decyzję o wycofaniu jej z eksploatacji. W styczniu 1996 roku podjęto jednak decyzję o ponownym wcieleniu okrętu do służby z powodu braku wystarczającej ilości okrętów wojennych. Przed powrotem do służby przeprowadzono kolejny remont, w trakcie którego wymieniono wiele systemów i napęd, instalując silniki GM-EMD 16-978E7 o łącznej mocy 6140 KM.

Mimo przeprowadzonych prac, ani trochę nie zmieniono sylwetki okrętu, zachowując jego wygląd z okresu II wojny światowej. Za wyjątkiem wyrzutni bomb głębinowych, pozostawiono całe oryginalne uzbrojenie. Po 75 latach eksploatacji, 15 marca 2018 roku Rajah Humbon został wycofany z eksploatacji. Według planów ma zostać przekształcony w okręt-muzeum.

Pozostałe filipińskie jednostki typu Cannon

Filipiny otrzymały łącznie 5 niszczycieli typu Cannon, z których 3 wprowadzono do eksploatacji, a dwa wykorzystano jako źródło części zamiennych. Jednym z nich był BRP Data Sikatuna, ex-USS Amick. Stępkę pod niego położono 30 listopada 1942 roku, wodowanie miało miejsce 27 maja 1943 roku a do służby okręt wszedł 26 lipca 1943 roku.

W 1955 roku okręt trafił do Japonii, a w 1975 roku został zwrócony US Navy, która 13 września 1976 roku przekazała go Filipinom. Po remoncie i modernizacji wykorzystywano go 1989 roku, po czym po wycofaniu z służby rozebrano go na części i zezłomowano.

Kolejnym okrętem był BRP Data Kalantiaw, ex-USS Booth. Stępkę pod niego położono 30 stycznia 1943 roku, wodowanie miało miejsce 21 czerwca a do służby okręt wszedł 19 września 1943 roku. Po zakończeniu wojny okręt wycofano do rezerwy, w której pozostał aż do drugiej połowy lat 60. 15 grudnia 1967 roku został wypożyczony Filipinom, a w 1978 roku oficjalnie sprzedany.

Niestety kariera okrętu nie była zbyt długa, ponieważ 21 września 1981 roku huragan Clara wyrzucił go na skały niedaleko wyspy Calayan. Okrętu nie udało się ocalić.