SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Różnice między futbolem amerykańskim a rugby
    • Damskie modele rowerów miejskich typu wave – top 5 w 2022 roku
    • HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda
    • Eksperymentalny bombowiec Douglas XB-19
    • Turbinia – pierwszy statek z turbiną parową
    • Junkers F.13 – pierwszy całkowicie metalowy samolot pasażerski
    • Pływający, kołowo-gąsienicowy bojowy wóz piechoty Obiekt 911
    • Pittsburgh toilet – czyli sedes na środku piwnicy
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Polecane
      15 czerwca 20220

      Mil Mi-10 – latający dźwig

      Najnowsze
      28 czerwca 2022

      HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda

      27 czerwca 2022

      Eksperymentalny bombowiec Douglas XB-19

      26 czerwca 2022

      Turbinia – pierwszy statek z turbiną parową

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Polecane
      15 czerwca 20220

      Mil Mi-10 – latający dźwig

      Najnowsze
      28 czerwca 2022

      HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda

      27 czerwca 2022

      Eksperymentalny bombowiec Douglas XB-19

      26 czerwca 2022

      Turbinia – pierwszy statek z turbiną parową

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Polecane
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Najnowsze
      19 czerwca 2022

      Przeglądarka Internet Explorer – krótka historia

      18 czerwca 2022

      Pamięć RAM – krótka historia

      9 czerwca 2022

      Wideorejestratory w samochodzie – przydatny (nie)gadżet

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Polecane
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Najnowsze
      29 czerwca 2022

      Różnice między futbolem amerykańskim a rugby

      29 czerwca 2022

      Damskie modele rowerów miejskich typu wave – top 5 w 2022 roku

      23 czerwca 2022

      Pittsburgh toilet – czyli sedes na środku piwnicy

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Polecane
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Najnowsze
      1 czerwca 2022

      Ciężki żuraw pływający Herman the German – z Niemiec, przez USA do Panamy

      4 maja 2022

      Podpis elektroniczny – rozwiązanie, w które warto zainwestować

      23 kwietnia 2022

      Jak inwestować w fundusze ETF? Poradnik dla początkujących inwestorów

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Polecane
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Najnowsze
      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

      9 listopada 2021

      Fotoobraz galeriadruku.com.pl – recenzja

      9 czerwca 2021

      Aurelis Lunar – księżycowa lampa – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    Znajdujesz się tutaj: Strona główna » PZL.50 Jastrząb – niespełniona nadzieja polskiego lotnictwa
    PZL.50 Jastrząb - niespełniona nadzieja polskiego lotnictwa
    Artykuły

    PZL.50 Jastrząb – niespełniona nadzieja polskiego lotnictwa

    Michał BanachBy Michał Banach3 grudnia 2016Updated:3 stycznia 20186 komentarzy6 Mins Read
    Zbudowany tuż przed wybuchem II wojny światowej myśliwiec PZL.50 Jastrząb miał zastąpić przestarzałe P-11, ale z powodu wielu błędnych decyzji, problemów z dostawami części i ciągłych zmian koncepcji, we wrześniu 1939 roku gotowe były jedynie dwa nieuzbrojone prototypy.

    Geneza

    W połowie lat 30., podstawę lotnictwa myśliwskiego Polskich Sił Powietrznych stanowiły PZL P.11. W momencie wprowadzenia ich do produkcji w 1934 roku, były to jedne z najnowocześniejszych myśliwców w Europie, głównie za sprawą nowatorskiej konstrukcji i bardzo dobrych parametrów.

    Formacja PZL P.11
    Formacja PZL P.11

    Niestety już w 1936 roku w Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii i USA do eksploatacji zaczęły wchodzić zupełnie nowe myśliwce, które pod każdym względem przewyższały polskie konstrukcje. Zdając sobie sprawę z wad P.11, Komitet do Spraw Uzbrojenia i Sprzętu przy Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych zatwierdził 13 października 1936 roku plan całkowitej przebudowy lotnictwa.

    W ramach programu rozpoczęto prace nad kilkoma projektami nowych samolotów bojowych. Najważniejszymi z nich miał być samolot pościgowy PZL.38 Wilk, samolot pasażerski PZL.44 Wicher, myśliwiec PZL.45 Sokół, lekki bombowiec PZL.46 Sum i bombowiec PZL.49 Miś.

    PZL.44 Wicher
    PZL.44 Wicher

    W trakcie prac nad Sookołem dowództwo lotnictwa podjęło decyzję o zmianie założeń dla nowego myśliwca. Wzrosły wymagania co do uzbrojenia i parametrów, których PZL.45 nie mógł spełnić. W związku z tym w zakładach PZL rozpoczęto prace nad zupełnie nowym myśliwcem, który otrzymał oznaczenie PZL.50 Jastrząb. Docelowo maszyna ta miała zastąpić myśliwce PZL. P.11.

    PZL.50 Jastrząb

    Chociaż decyzję o rozpoczęciu prac nad nowym myśliwcem podjęto pod koniec 1936 roku, prace rozpoczęto dopiero wiosną 1937 roku. Opóźnienie spowodowane było pracami nad PZL.44 Wicher. Polskie Zakłady Lotnicze nie dysponowały wystarczającymi możliwościami aby prowadzić kilka dużych projektów na raz (a takimi były właśnie Wicher i Jastrząb).

    Model PZL.50 Jastrząb
    Model PZL.50 Jastrząb

    Co gorsza, dowództwo lotnictwa uznało, że ze względu na wysokie zaawansowanie prac nad Wichrem, lepiej poświęcić Jastrzębia. Decyzja ta z punktu widzenia bezpieczeństwa kraju była jednak kompletnie bez sensu, ponieważ samolot pasażerski miał zerowe możliwości bojowe.

    Prace nad Jastrzębiem rozpoczęte w kwietniu 1937 roku prowadził zespół inżynierów pod kierownictwem Wsiewołoda Jakimiuka, w skład którego wchodzili Jerzy Zbrożek, Mikołaj Kaczanowski i Piotr Bielkowicz. Uznali oni, że najlepszym rozwiązaniem będzie zaprojektowanie zupełnie nowego samolotu, a nie korzystanie z dostępnych części. Miało to pozwolić na stworzenie jak najlepszej maszyny.

    Oblot pierwszego prototypu planowano na października 1938 roku, ale niestety z powodu braku podwozia, problemów z silnikami i ogólnie przedłużających się prac konstrukcyjnych, prototyp ukończono dopiero na początku 1939 roku.

    Rysunek (niezbyt dokładny) PZL.50 Jastrząb
    Rysunek (niezbyt dokładny) PZL.50 Jastrząb

    Oblot PZL.50 Jastrząb miał miejsce 22 lutego 1939 roku na lotnisku Okęcie w Warszawie. Za sterami zasiadł Jerzy Widawski. Niestety pierwsze loty wykazały, że konstrukcja myśliwca wymaga poprawek. Przede wszystkim należało przebudować ogon, w celu wyeliminowania drgań konstrukcji. Kolejnym problemem były słabe osiągi spowodowane jak się później okazało złą konstrukcją silnika.

    Testy prototypu trwały do kwietnia 1939 roku kiedy to nowy dowódca lotnictwa, generał Władysław Kalkus po konsultacjach z członkami sztabu oraz przedstawicielami Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie podjął decyzję o przyhamowaniu prac. Powodem były negatywne opinie na temat osiągów maszyny. Równocześnie wstrzymano zamówienie na 300 samolotów seryjnych (z opcją na kolejnych 100).

    Rysunek (niezbyt dokładny) PZL.50 Jastrząb
    Rysunek (niezbyt dokładny) PZL.50 Jastrząb

    W kolejnych miesiącach zespół PZL rozpoczął prace nad drugim prototypem myśliwca, który miał otrzymać nowe skrzydła oraz poprawioną konstrukcje kadłuba i znacznie mocniejszy silnik. Próby trwały do sierpnia 1939 roku i zakończyły się pozytywną oceną projektu. Niestety wraz z wybuchem II wojny światowej 1 września, cały projekt upadł.

    Jedyny sprawny prototyp PZL.50 Jastrząb został ewakuowany lotem do Lwowa, ale niestety rozbił się koło Rawy Ruskiej. Przyczyną wypadku było przerwanie pracy silnika, spowodowane prawdopodobnie brakiem paliwa. Drugi prototyp Jastrzębia, nie posiadający skrzydeł trafił w ręce Niemców i został w trakcie wojny wywieziony z Warszawy. Ślad po nim zaginął. Znajdujące się w zakładach PZL nieukończone kadłuby samolotów serii informacyjnej zostały natomiast zezłomowane.

    Konstrukcja

    PZL.50 Jastrząb był prawdopodobnie najnowocześniejszym polskim myśliwcem, który mógł wejść do służby już pod koniec 1939 roku. Maszyna miała metalową konstrukcję, chowane podwozie i zamkniętą kabinę. Samolot miał 9,7 m rozpiętości skrzydeł i 8 m długości. Masa własna wynosiła 1900 kg a masa całkowita 2500 kg. Napęd stanowił silnik PZL-Bristol Merkury VIII o mocy 840 KM, zapewniający prędkość maksymalną rzędu 430 km/h i przelotową około 375 km/h.

    Uzbrojenie samolotu miało składać się z 4 karabinów maszynowych PWU wz.36 kalibru 7,92 mm. Pod kadłubem znajdował się zaczep na jedną bombę o masie 100 kg.

    Rysunki PZL.50 Jastrząb w różnych malowaniach (prototyp nigdy nie otrzymał kamuflażu)
    Rysunki PZL.50 Jastrząb w różnych malowaniach (prototyp nigdy nie otrzymał kamuflażu)

    Niezrealizowane wersje rozwojowe

    Jeszcze zanim ukończono drugi prototyp w PZL powstały projekty dwóch wersji rozwojowych Jastrzębia. Najbardziej realną do wprowadzenia do służby była odmiana oznaczona PZL.53 Jastrząb II. Samolot miał otrzymać silnik PZL-Bristol Taurus II/III o mocy 1100 KM, zapewniający teoretycznie prędkość 570 km/h oraz uzbrojenie w postaci dwóch działek FK wz.38D kalibru 20 mm i czterech karabinów maszynowych PWU wz.36 kalibru 7,92 mm.

    Kolejną wersją rozwojową miał być PZL.56 Kania. Samolot miał wykorzystywać kadłub z PZL.50, ale napęd miał stanowić silnik rzędowy np. Hispano-Suiza 12Z o mocy 1400 KM. Nowy silnik miał pozwolić na zamontowanie działka kalibru 20 mm w wale silnika oraz 8 karabinów maszynowych kalibru 7,92 mm w skrzydłach.

    Oba projekty nigdy nie wyszły poza deski kreślarskie.

    Wrak jednego z prototypów PZL.50 Jastrząb w Warszawie
    Wrak jednego z prototypów PZL.50 Jastrząb w Warszawie

    Niespełniona nadzieja

    Gdyby prace nad PZL.50 Jastrząb rozpoczęły się wcześniej (chociażby o rok), we wrześniu 1939 roku w służbie byłoby już na pewno kilkanaście jak nie kilkadziesiąt maszyn tego typu. Niestety tak się nie stało i polscy piloci musieli stawić czoła niemieckim Messerschmittom Bf-109 zasiadając za sterami przestarzałych PZL P.11.

    Plany związane z Jastrzębiem były bardzo ambitne, a wyniki prac obiecujące. Według przeprowadzonych latem 1939 roku testów pierwszego prototypu (o gorszych osiągach) w porównaniu z testowanym krótko w Polsce amerykańskim myśliwcem Seversky P-35, polska konstrukcja prezentowała się bardzo dobrze.

    Wrak jednego z prototypów PZL.50 Jastrząb w Warszawie
    Wrak jednego z prototypów PZL.50 Jastrząb w Warszawie

    Można śmiało powiedzieć, że Jastrząb w 1939 roku dysponował porównywalnymi lub nieco gorszymi parametrami jak wszystkie najlepsze ówczesne myśliwce eksploatowane w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii. Pokazuje to jak duże możliwości miał polski przemysł lotniczy w latach 30..

    Niestety kilka błędnych decyzji i ciągłe problemy z dostępem do nowoczesnych podzespołów sprawiły, że nadzieja polskiego lotnictwa nigdy nie weszła do eksploatacji. Dodatkowo, ze względu na stopień tajemnicy jaką okryto cały projekt, do dnia dzisiejszego przetrwało tylko kilka kiepskiej jakości zdjęć Jastrzębia.

    Udostępnij. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Poprzedni artykułSully – recenzja
    Następny artykuł Cinema City Ladies Night
    blank
    Michał Banach
    • Strona internetowa
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Podobne artykuły

    Junkers F.13 – pierwszy całkowicie metalowy samolot pasażerski

    25 czerwca 20224 Mins Read

    Jedyny w swoim rodzaju Fokker F.XXXVI Arend

    22 czerwca 20223 Mins Read

    Zapomniany Kamow Ka-22 Wintokryl

    17 czerwca 20224 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    4 czerwca 20220

    Ostatnie działo nadbrzeżne 16 inch M1919

    Obecnie obronę wybrzeża oprócz okrętów wojennych zapewniają wyrzutnie rakiet oraz samoloty. Zanim jednak te dwa…

    Artykuły
    13 maja 20212

    Stracona szansa – EM-10 Bielik

    Historia polskich konstrukcji lotniczych to kilka ciekawych konstrukcji, które weszły do eksploatacji oraz bardzo dużo…

    Artykuły
    27 lipca 20190

    Edmund Fitzgerald – największy wrak Wielkich Jezior

    W momencie zbudowania w 1958 roku, SS Edmund Fitzgerald był największym statkiem pływającym po Wielkich…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    29 czerwca 2022

    Różnice między futbolem amerykańskim a rugby

    29 czerwca 2022

    Damskie modele rowerów miejskich typu wave – top 5 w 2022 roku

    28 czerwca 2022

    HMS Trincomalee i HMS Unicorn – ostatnie fregaty typu Leda

    27 czerwca 2022

    Eksperymentalny bombowiec Douglas XB-19

    26 czerwca 2022

    Turbinia – pierwszy statek z turbiną parową

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    10 lutego 20150

    USS Katahdin – XIX-wieczny relikt antycznej idei

    XIX wiek przyniósł olbrzymią rewolucję w konstrukcji okrętów. W ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat drewniane żaglowce,…

    Artykuły
    21 lutego 20200

    Jak działają antywirusy?

    Antywirus to najpopularniejsze oprogramowanie ochronne, które każdy z nas powinien zainstalować w swoim komputerze. Większość…

    Artykuły
    10 sierpnia 20200

    Zamek Hohenwerfen w Austrii

    Zbudowany w latach 1075-1078 Zamek Hohenwerfen pełnił wiele różnych ról i zmieniał właścicieli. Zbudowano go…

    Artykuły
    27 maja 20222

    Operacja Dynamo – dramatyczna ewakuacja Dunkierki – 1940

    Ewakuacja Alianckich żołnierzy uwięzionych na plażach Dunkierki we Francji na przełomie maja i czerwca 1940…

    Artykuły
    28 czerwca 20200

    HMS Victoria – „pływający kapeć” i jego tragiczny los

    Okręty pancerne budowane pod koniec XIX wieku cechowały się często bardzo oryginalną konstrukcją. Wiele z…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2022. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.