SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    • Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought
    • Hanriot H.110 – wielki myśliwiec i wielka porażka
    • Czołg ciężki KW-1 – zapomniana legenda frontu wschodniego
    • Star Jet – roller coaster zabrany przez morze
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

      24 stycznia 2023

      Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      17 grudnia 20220

      Bracia Wright i pierwszy lot samolotu

      Recent
      27 stycznia 2023

      Wschodnia Brama Belgradu

      26 stycznia 2023

      Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

      25 stycznia 2023

      Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

      22 grudnia 2022

      Zimowa przerwa od jazdy motocyklem. 5 pomysłów, czym warto się zająć między sezonami

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » „Biały Słoń” – Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan
    "Biały Słoń" - Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan
    "Biały Słoń" - Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan
    Artykuły

    „Biały Słoń” – Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan

    Michał BanachBy Michał Banach2 czerwca 2019Brak komentarzy3 Mins Read
    Na szczycie Pop Iwan w Beskidach Wschodnich, znajdującym się obecnie na terytorium Ukrainy, w 1938 roku polskie władze zbudowały Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne. Ze względu na nie do końca zrozumiałe przeznaczanie obiektu, nazywano go „Białym Słoniem”.

    Szczyt Pop Iwan w paśmie Czarnhory w Beskidach Wschodnich ma 2022 m wysokości. Ze względu na swoją wysokość i położenie, miejsce to uznawane było w latach 30. za bardzo dobry punkt do umieszczenia obserwatorium astronomiczno-meteorologicznego. Polskie władze podjęły decyzję o budowie obiektu w 1936 roku, a jednym z najważniejszych inicjatorów projektu był generał Leon Barbecki.

    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Wikimedia Commons)
    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Wikimedia Commons)

    W trakcie prac, wszystkie materiały budowlane – łącznie około 800 ton m.in. piaskowca transportowano z oddalonej o 120 km stacji kolejowej Kołomyja w rejon szczytu najpierw ciężarówkami i wozami, a następnie na koniach huculskich. Niektóre elementy wyposażenie przenoszone były natomiast przez ludzi.

    Projekt obserwatorium wzorowano na zamku w Przemyślu. Budynek w kształcie litery L z wieżą miał 5 pięter, 43 pomieszczenia i 57 okien. Wyposażono go w podwójny refraktor (trójsoczewkowy astrograf o średnicy obiektywu 33 cm i ogniskowej 200 cm, sprzężony z 25 cm refraktorem wizualnym o ogniskowej 300 cm) produkcji angielskiej firmy Sir Howard Grubb-Parsons and Co.. Zasilanie zapewniał generator elektryczny zasilany silnikiem diesla, a wodę pobierano z odległego o 5 km źródła.

    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Khoroshkov/Wikimedia Commons)
    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Khoroshkov/Wikimedia Commons)

    Oprócz naukowców, w budynku znajdował się garnizon Korpusu Ochrony Pogranicza. Kierownikiem uruchomionego oficjalnie 29 lipca 1938 roku obserwatorium został Władysław Midowicz. Oficjalna nazwa obiektu to Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan. Do wybuchu II wojny światowej był to najwyżej położony w całej Polsce stale zamieszkany budynek. Koszt całego projektu wyniósł 1 mln zł.

    Mimo swojego znaczenia naukowego, obserwatorium uznawane było przez społeczeństwo za niezbyt przydatne, przez co zaczęto je nazywać „Białym Słoniem”. Nazwa dodatkowo odnosiła się podobno do koloru ścian budynku.

    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Khoroshkov/Wikimedia Commons)
    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Khoroshkov/Wikimedia Commons)

    Kariera budynku była jednak krótka, ponieważ po wybuchu wojny, 18 września 1939 roku obsługa zdemontowała najważniejsze wyposażenie i wraz z garnizonem opuściła obserwatorium, które zostało później przejęte przez Rosjan. Z czasem strategicznie ulokowany obiekt stał się placówką NKWD, a na przełomie 1939 i 1940 roku przywrócono go do funkcji obserwatorium instalując brakujące wyposażenie.

    Po agresji Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 roku obserwatorium przejęli Węgrzy, którzy wraz z lokalnymi mieszkańcami rozgrabili większość wyposażenia. W 1942 roku Niemcy próbowali odtworzyć obserwatorium, ale mimo podjętych działań, nie udało się przywrócić dawnego stanu. Pod koniec wojny kompleks został poważnie zniszczony, a po wojnie znalazł się na terytorium ZSRR.

    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Wikimedia Commons)
    Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne na szczycie Pop Iwan (fot. Wikimedia Commons)

    Ze względu na zły stan techniczny obiektu, nigdy nie przywrócono go do dawnego stanu. Dopiero po upadku ZSRR polscy i ukraińscy naukowcy wspólnie z władzami podjęli decyzję o chociaż częściowym wyremontowaniu obiektu i odtworzeniu w tym miejscu obserwatorium i w miarę możliwości utworzeniu schroniska. W 2012 roku rozpoczęto prace budowlane, po zakończeniu których, w 2016 roku przekształcono obiekt w stację ratownictwa górskiego, kierowaną początkowo przez Ukraińców, a obecnie wspólnie przez GOPR i Ukraińców.

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleKrótka historia rewolweru
    Next Article Chińska łódź latająca Harbin SH-5
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    2S5 Hiacynt – armatohaubica z muzeum na froncie

    18 listopada 20224 Mins Read

    Zapomniany okręt podwodny SS-310

    15 listopada 20225 Mins Read

    Parnaíba – wiekowy brazylijski monitor rzeczny

    6 listopada 20222 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    27 stycznia 2023

    Wschodnia Brama Belgradu

    26 stycznia 2023

    Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk

    25 stycznia 2023

    Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym

    24 stycznia 2023

    Pancernik Mikasa – ostatni zachowany predreadnought

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    25 kwietnia 20180

    Hasselblad 500EL (EDC) – księżycowe aparaty

    Przygotowując się do lądowania na księżycu, NASA musiało wybrać odpowiednie aparaty fotograficzne dla astronautów, dzięki…

    Lifestyle
    29 kwietnia 20180

    Na co zwracać uwagę kupując olejki CBD?

    Olejki CBD to produkt, który wciąż zyskuje na popularności. Polacy kupują ten suplement diety z…

    Lifestyle
    1 września 20170

    Beskidy Zachodnie – tu warto przyjechać przez cały rok

    Szukasz idealnego miejsca na urlop? Znajdziesz je nie tylko tysiące kilometrów od Polski. Atrakcje dla…

    Kobieta
    1 lipca 20220

    Niezastąpiona bielizna bezszwowa – dlaczego warto mieć ją w swojej szafie?

    Doskonale dobrana stylizacja, nieskazitelny makijaż i fryzura – dobry wygląd może zepsuć nie tylko niesprzyjająca…

    Artykuły
    8 stycznia 20230

    Scala Contarini del Bovolo – ukryta wenecka atrakcja

    Krążąc weneckimi uliczkami można czasami natrafić na wyjątkowe miejsca, ukryte przed tłumami turystów. Jednym z…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.