Stratolaunch Roc – największy samolot na świecie

Zaprezentowany w 2017 roku i oblatany 13 kwietnia 2019 roku Scaled Composites Model 351 Stratolaunch Roc to największy samolot na świecie. Zaprojektowała go firma Scaled Composites dla Stratolaunch Systems, a jego zadaniem miało być wynoszenie w powietrze rakiet.

Założycielem firmy Stratolaunch Systems był Paul G. Allen, współzałożyciel Microsoftu. Firma, dysponująca olbrzymimi środkami finansowymi od 2011 roku prowadziła prace nad nowym system wynoszenia w kosmos rakiet. Zamiast wykorzystania standardowej, lądowej platformy, rakiety miały być wystrzeliwane z pokładu samolotu.

Dzięki takiemu rozwiązaniu zmniejsza się ilość paliwa potrzebnego do wyniesienia rakiety w przestrzeń, a co za tym idzie, zmniejsza się koszty całej operacji. Maszyna miała być nosicielem dla rakiet typu Pegasus XL. Samolot Scaled Composites Model 351 Stratolaunch Roc po raz pierwszy zaprezentowano w środę 31 maja 2017 roku.

Maszyna ma 72 m długości i 117 m rozpiętości skrzydeł, co czyni ją największym samolotem na świecie pod względem rozpiętości skrzydeł. Dotychczas największym pod względem rozpiętości skrzydeł samolotem był Hughes H-4 Hercules – 97,5 m. Przez wiele lat największym wykorzystywanym samolotem był Antonow An-225 Mrija – 88,4 m rozpiętości skrzydeł, a największym samolotem pasażerskim jest Airbus A380 – 79,8 m rozpiętości skrzydeł.

Sam samolot waży 220 ton, natomiast w pełni zatankowany oraz z podwieszoną rakietą może ważyć około 590 ton. Maszyna powstała z połączenia dwóch zmodyfikowanych kadłubów Boeingów 747-400. Napęd stanowi 6 silników Pratt & Whitney PW4056 o ciągu 252,4 kN każdy. Co ciekawe, podwozie składa się z 28 kół. Maszyna do startu potrzebuje pas o długości 3600 m.

Prace wykończeniowe trwały do końca 2017 roku, a następnie rozpoczęto trwające ponad rok próby naziemne samolotu. Stratolauncher Roc został oblatany 13 kwietnia 2019 roku. W trakcie trwającego 2,5 godziny lotu samolot osiągnął prędkość 304 km/h i pułap 5200 m. Niestety dalsze prace nad maszyną wstrzymano. Powodem była śmierć Paula Allena w 2018 roku i brak koncepcji na dalsze wykorzystanie samolotu, a także problemy z finansowaniem projektu

W październiku 2019 roku firma Cerberus Capital Meanagement kupiła Stratolaunch Systems. Oznaczało to utrzymanie projektu przy życiu, ale już w innej roli. Oprócz nosiciela rakiet Talon-A, przewiduje się, że samolot będzie wykorzystywany do różnego rodzaju prób i badań. 29 kwietnia 2021 roku Stratolaunch Roc wykonał swój drugi lot.

Trzeci lot maszyny miał miejsce 16 stycznia 2022 roku i trwał 4 godziny i 23 minuty. W trakcie lotu maszyna osiągnęła pułap 7160 m i prędkość maksymalna 330 km/h. Czwarty lot miał miejsce 24 lutego 2022 roku. Podczas ósmego lotu, który odbył się 28 października 2022 roku po raz pierwszy podwieszono rakietę Talon-A.

13 stycznia 2023 roku odbył się dziewiąty lot, który trwał aż ponad 6 godzin. Dziesiąty lot z 1 kwietnia 2023 roku uznawany jest za pierwszy rutynowy lot, który zapoczątkował regularne operacje samolotu i dalsze testy systemu Talon.