ZiŁ-132 – radziecki prototypowy pojazd terenowy

W Rosji powstało wiele nietypowych pojazdów transportowych przystosowanych do działania w trudnym terenie. Pojazdy te zwykle nie wchodziły do produkcji seryjnej, ale zdobyte przy pracy nad nimi doświadczenie pozwalało na dopracowywanie innych konstrukcji. Jednym z takich prototypowych pojazdów terenowych był ZiŁ-132.

Prace nad pojazdem, którymi kierował Jurij Sobolew ruszyły pod koniec lat 50. a jedyny prototyp zbudowano 23 lutego 1960 roku. ZiŁ-132 posiadał szoferkę z ciężarówki ZiŁ-131, zmodyfikowaną skrzynię biegów pochodzącą z ZiŁ-a-157 a całe podwozie zostało zaprojektowane od podstaw i składało się z sztywnej podstawy, do której przymocowano sześć kół, każde napędzane i niezależnie zawieszone.

Pojazd miał 7,1 m długości, 2,5 m szerokości i 2,7 m wysokości, oraz ważył od 6,4 do 7,5 tony w zależności od zastosowanych opon. Ponadto mógł transportować ładunek o masie do 4,5 tony. Napęd stanowił ośmiocylindrowy silnik ZiŁ-375 o mocy 180 KM i pojemności 7 litrów. Początkowo ZiŁ-132 posiadał ręczną skrzynię biegów, ale w trakcie testów zamieniono ją na automatyczną przekładnię z ZiŁ-a-135E. Prędkość maksymalna wynosiła 67-70 km/h na drodze, przy spalaniu około 55 l/100 km.

Powstał jeden prototyp, który intensywnie testowano, wielokrotnie przebudowując jego nadwozie, oraz zmieniając koła. Pojazd testowano z szerokimi oponami balonowymi do jazdy w bardzo trudnym i grząskim terenie, oraz z bardziej standardowymi. Niestety prototyp uległ zniszczeniu w pożarze, we wrześniu 1962 roku. Wcześniejsze testy ZiŁ-a-132 były bardzo udane, w związku z czym podjęto decyzję o ich kontynuowaniu w oparciu o nowy pojazd.

W 1969 roku zbudowano pływający ciężki samochód transportowy ZiŁ-132P. Pojazd posiadał taki sam silnik jak jego poprzednik, ale nadwozie było całkowicie inne. Szoferka pochodziła z ZiŁ-a-135, a skrzynia biegów była modyfikacją przekładni z autobusu ZiL-158. ZiŁ-132P miał 7,1 m długości, 2,6 m szerokości i 2,4 m wysokości i ważył 10,5 tony. Na drodze mógł osiągnąć prędkość około 75 km/h, a w wodzie przy użyciu pędników 5-7 km/h. ZiŁ-132P był również testowany z dodatkowym napędem, w postaci… silnika turboodrzutowego.

Kolejnym pojazdem zaprojektowanym na bazie ZiŁ-a-132 był model ZiŁ-132R zaprezentowany w 1974 roku. Pojazd ten zaprojektowano jako bardziej tradycyjną ciężarówkę do działania w trudnym terenie. Wyposażoną ją w zmodyfikowany ośmiocylindrowy silnik z ZiŁ-a-130 o mocy 165 KM, oraz całkowicie przeprojektowane zawieszenie oraz skrzynię biegów z blokadą mechanizmu różnicowego. ZiŁ-132R miał 6,9 m długości, masę własną 6,3 tony i całkowitą 11,3 tony.

Testowano go do kwietnia 1975 roku. W trakcie prób udało się osiągnąć prędkość maksymalną 68 km/h przy średnim spalaniu 78,4 l/100 km. Ze względu właśnie na zużycie paliwa pojazd ten nie trafił do produkcji seryjnej. W kolejnych latach powstało jeszcze kilka wersji testowanych pojazdów, ale żadna nie weszła do produkcji. Ograniczano się jedynie do krótkich prób, a całe zdobyte doświadczenie wykorzystywano przy pracach nad innymi pojazdami.