Pierwszy lotniczy atak torpedowy

12 sierpnia 1915 roku, brytyjski pilot Charles Edmonds przeprowadził pierwszy w historii udany atak torpedą lotniczą. Udało mu się zatopić uszkodzony wcześniej przez okręt podwodny turecki statek transportowy.

Geneza

Idea wykorzystania torped zrzucanych przez samoloty pojawiła się w 1912 roku za sprawą Bradleya A. Fiske z US Navy. Stworzył on podstawy teoretyczne dla tego typu ataków, ale jego idea nie zyskała popularności w USA. Inaczej sprawa wyglądała w Wielkiej Brytanii, gdzie już w 1914 roku przystąpiono do prób z nowym rodzajem uzbrojenia.

Początkowo wykorzystywano wodnosamoloty Short Type 166. Maszyny były rozwinięciem mniejszych wodnopłatowców Short 136, ale od samego początku projektowano je jako maszyny torpedowe. Szybko okazało się jednak, że samoloty mają za słabe silniki. W związku z tym rozpoczęto prace nad kolejnymi samolotami.

Efektem prac były wodnosamoloty Short Type 184. Wprowadzono je do eksploatacji w 1915 roku. Dwa pierwsze, jeszcze prototypowe egzemplarze załadowano w marcu 1915 roku na pokład okrętu HMS Ben-my Chree. Okręt ten był przebudowanym parowcem, przystosowanym do przenoszenia wodnosamolotów.

Ben-my Chree – 118-metrowy parowiec, którego budowę rozpoczęto w 1907 roku. Zwodowano go 23 marca 1908 roku, a do eksploatacji wszedł 8 sierpnia. Koszt budowy wyniósł 112 000 funtów. 1 stycznia 1915 roku przejęła go Brytyjska Marynarka Wojenna. Poddano go przebudowie na transportowiec wodnosamolotów. Mogł przenosić 4-6 maszyn. Jego załogę stanowiło 250 marynarzy. Okręt wykorzystywano do 11 stycznia 1917 roku, kiedy zatonął w wyniku ostrzału artyleryjskiego. Wydobyto go w 1920 roku i zezłomowano w 1923.

Po licznych próbach i misjach rozpoznawczych, w sierpniu tego samego roku okręt udał się w rejon Morza Egejskiego, gdzie jak się okazało, przeprowadzono pierwszy udany atak torpedą lotniczą w historii.

Pierwszy atak torpedą lotniczą

12 sierpnia 1915 roku dwa wodnosamoloty operujące z pokładu okrętu HMS Ben-my Chree zaatakowały w rejonie Morza Egejskiego turecki statek transportowy, osadzony na płyciźnie po wcześniejszym ataku torpedowym przeprowadzonym przez okręt podwodny E14.

Za sterami samolotu prowadzącego formację zasiadał Charles Edmonds. Dzień wcześniej zauważono uszkodzony statek i podjęto decyzję o ataku. Wodnosamolot Short Type 184 wyposażony był w jedną 370 kg torpedę kalibru 356 mm.

Charles Edmonds – brytyjski pilot wojskowy. Urodził się 20 kwietnia 1891 roku, zmarł 26 września 1954 roku. Podczas I wojny światowej przeprowadził pierwszy udany lotniczy atak torpedowy. Podczas II wojny światowej był oficerem RAF.

Edmonds zrzucił ją w odległości 730 metrów od celu i wysokości 4,6 metra, trafiając idealnie w cel. Był to pierwszy udany atak torpedowy, wykonany przez samolot.

17 sierpnia Edmonds i George Dacre wykonali kolejny, podwójny atak torpedowy. Edmonds zaatakował statek transportowy, a w tym samym czasie Dacre, mający problemy z silnikiem musiał wylądować na wodzie. Zauważył wówczas płynący niedaleko turecki holownik. Nie zastanawiając się, skierował maszynę w jego kierunku i wypuścił torpedę trafiając w statek.

Pozbywając się ciężaru torpedy, maszyna ponownie wystartowała i powróciła do okrętu-bazy. Tego dnia zatopiono dwa statki. Atak ten uznaje się za pierwszy w historii lotniczy atak torpedowy w wyniku którego zatopiono wrogi statek. Wcześniejszy wyczyn Edmondsa ma nieco mniejsze znaczenie, ponieważ zaatakowany statek był już uszkodzony.

Short Type 184 – pierwszy samolot, który przeprowadził udany atak torpedowy. Samoloty te wprowadzono do eksploatacji w 1915 roku. Łącznie zbudowano 936 egzemplarzy. Wykorzystywano je do zadań rozpoznawczych oraz ataków torpedowych. Załogę samolotu stanowiło 2 pilotów. Rozpiętość skrzydeł samolotu wynosiła 19,4 metra. Napęd zapewniał silnik Sundbeam o mocy 260 KM, pozwalający na lot z prędkością do 142 km/h. Bez torpedy, samolot mógł przebywać w powietrzu do dwóch godzin. Oprócz Wielkiej Brytanii samoloty te wykorzystywano w Kanadzie, Chile, Estonii, Francji, Grecji, Japonii i Holandii.