Fallout: Krypty

Życie w Krypcie

Aby zapewnić przetrwanie społeczności schronu, a także zapobiec zamieszkom i anarchii, każda Krypta musiała działać zgodnie z ustalonymi zasadami. Najważniejszą osobą był Zarządca. To on był odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie całości, stanowił prawo i decydował o podjęciu kroków takich jak choćby wysłanie ekspedycji na zewnątrz.

Oczywiście Zarządca nie odpowiadał osobiście za każdy aspekt funkcjonowania Krypty i miał do dyspozycji pomocników. Każdy schron miał szefa ochrony, który odpowiadał nie tylko za zapewnienie bezpieczeństwa wewnątrz, ale też ochronę ekspedycji. Lekarz naczelny zarządzał pracą kliniki i dbał o to, żeby w Krypcie nie wybuchła żadna epidemia. Był też główny inżynier odpowiedzialny za mechaników i prawidłowe funkcjonowanie wszystkich skomplikowanych systemów, czy logistyk. Poza tym w wielu schronach funkcjonowało coś na kształt rady miejskiej składającej się nie tylko z Zarządcy i szefów poszczególnych departamentów, ale też najbardziej wpływowych mieszkańców.

Grafiki koncepcyjne z trzeciego Fallout-a w wykonaniu Adama Adamowicza

Dalej byli już „szeregowi” mieszkańcy. Nie oznacza to, że mogli oni wieść spokojny żywot bez pracy i zmartwień. Każdy z nich miał ściśle określoną rolę, przypisaną na podstawie wyników testu o nazwie K.O.Z.A. – Kompleksowa Ocena Zdolności Adaptacyjnych (ang. G.O.A.T. – Generalized Occupational Aptitude Test), do którego podchodził każdy w chwili ukończenia 16 roku życia.

Nie samą pracą jednak człowiek żyje, dlatego Krypty były wyposażone w szereg urządzeń i pomieszczeń zapewniających rozrywkę. Co ciekawe, bardzo istotna była biblioteka, która znajdowała się we wspomnianym już centrum dowodzenia, obok najważniejszych systemów. Każdy mieszkaniec był zachęcany do czytania, co można rozumieć jako chęć zachowania wiedzy o świecie przed wojną. Poza tym każdy miał dostęp do dużego zbioru filmów, czy muzyki. Istniało nawet coś na kształt kina – kiedy gracz zwiedza opustoszałe Krypty może trafić na sale z projektorem i krzesłami.

[toggle title=”Ciekawostki z Krypty #5″ load=”hide”]Mieszkańców Krypt wyróżnia jeden czynnik wspólny – charakterystyczny, niebieski kombinezon z wyszytym na plecach numerem schronu. Generuje to obraz bardzo sterylnego i ujednoliconego społeczeństwa. Z drugiej strony jednak, przeszukując stare Krypty, gracz często trafia na „cywilne” ubrania porozrzucane w komodach i szafach. Dzięki temu można się domyślać, że mieszkańcy nie zawsze chodzili w kombinezonach i na przykład zdejmowali je po skończonej zmianie.[/toggle]

O co tak naprawdę chodziło?

Ogólnokrajowa sieć schronów, które miały zapewnić przetrwanie cywilizacji. Schronów świetnie wyposażonych, odpornych na wszelkie formy ataków i katastrof naturalnych oraz całkowicie samowystarczalnych. Brzmi dobrze? No to spójrzmy jeszcze raz.

122 Krypty, każda mogąca pomieścić do 1000 osób. Razem 122 tysiące ocalałych. Populacja Stanów Zjednoczonych liczyła wtedy ponad 400 milionów obywateli. Krypty były w stanie ocalić co najwyżej 0,0003% populacji USA. Nawet nie promil. Nie to jednak jest najgorsze.

Tak naprawdę ani amerykańska administracja, ani Vault-Tec nie wierzyły, że może dojść do wojny atomowej na wielką skalę, a nawet gdyby, Stany Zjednoczone byłyby bezpieczne (jak wyszło wszyscy wiemy). Dlaczego zatem postanowiono wybudować Krypty? Otóż nie były one niczym innym, jak eksperymentem socjologicznym zainicjowanym przez tworzący się w tym okresie tajny rząd USA – Enklawę.

Ze wszystkich wybudowanych Krypt tylko 17 miało funkcjonować zgodnie z założeniami Projektu Safehouse i zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom. Była to najzwyklejsza w świecie grupa kontrolna, która pojawia się zawsze, kiedy przeprowadzany jest eksperyment na żywym organizmie. Pozostałe schrony były zaprojektowane w ten sposób, żeby w pewnym momencie coś poszło nie tak.

Na przykład Krypta 12 miała testować wpływ dużego napromieniowania na ludzi, jej drzwi zostały zamontowane tak, żeby nie zamknąć się do końca. Efekt? Znane z pierwszej gry miasto Necropolis, zamieszkałe przez ghoule. Krypta 13 miała pozostać zamknięta przez 200 lat i badać efekty, jakie na społeczność będzie miała przedłużająca się izolacja. Do Krypty 27 przyjęto dwa tysiące ludzi, choć była ona przeznaczona dla maksymalnie tysiąca. Numer 29 – same dzieci, numer 55 – usunięto wszystkie urządzenia zapewniające rozrywkę, numer 68 – na tysiąc mieszkańców tylko jedna kobieta, numer 69 – na tysiąc mieszkańców tylko jeden mężczyzna. Krypta 77 – tylko jeden człowiek i skrzynka pełna pacynek. Poniżej znajdziecie listę znanych Krypt razem z opisami eksperymentów.

[toggle title=”Lista znanych Krypt” load=”hide”]

Numer	Lokalizacja	Liczba mieszkańców	Rodzaj eksperymentu
Krypta LA	Los Angeles	Nieznana	Demonstracyjny schron Vault-Tec. Jego mieszkańcy nie brali udziału w eksperymencie, natomiast z czasem stał się kwaterą główną Mistrza z pierwszego Fallout-a
Krypta 0	Cheyenne Mountain, Kolorado	Nieznana, prawdopodobnie kilkadziesiąt osób	Zadaniem tej Krypty był monitoring i sprawowanie kontroli nad pozostałymi schronami. Jej mieszkańców stanowiły naukowe autorytety, których mózgi zostały usunięte, zamrożone i podłączone do głównego komputera o nazwie Kalkulator.
Krypta 3	Na zachód od Las Vegas	1000 osób	Jeden ze schronów kontrolnych i jeden z niewielu, który funkcjonował jak należy. Miał otworzyć się po 20 latach, jednak mieszkańcy zadecydowali inaczej. Awaria systemu doprowadzania wody wymusiła na mieszkańcach wyjście na zewnątrz, gdzie po krótkim okresie dobrobytu zostali zaatakowani przez gang Bestii (Fiends), a schron przejęty przez bandytów.
Krypta 8	Północna Nevada	1000 osób	Krypta kontrolna, która miała otworzyć się po 10 latach. Wyposażona w G.E.C.K., dzięki czemu mieszkańcom udało się zasiedlić okoliczne tereny. Efektem tego było powstanie Vault City.
Krypta 11	Na południowy wschód od Las Vegas	Nieznana, prawdopodobnie mniej niż 1000 osób	Celem eksperymentu w tej Krypcie było sprawdzenie, czy ludzie są w stanie poświęcić jednostkę dla dobra ogółu. Co roku wybierano jednego z mieszkańców, którego składano w ofierze.
Krypta 12	Bakersfield, Kalifornia	Nieznana	Eksperyment Krypty 12 miał sprawdzić wpływ dużych dawek promieniowania na organizm ludzki. Z tego powodu drzwi wejściowe zostały zaprojektowane tak, żeby nie zamknąć się do końca. Efektem eksperymentu było powstanie miasta ghouli – Necropolis.
Krypta 13	Mt. Whitney, Południowa Kalifornia	1000 osób	Zbadanie, jaki wpływ na populację ma przedłużająca się izolacja od reszty świata. Krypta miała otworzyć się po 200 latach, jednak ze względu na awarię systemu oczyszczania wody, nastąpiło to wcześniej.
Krypta 15	Południowa Kalifornia	Nieznana, prawdopodobnie 1000 osób	Mieszkańców schronu stanowiły osoby o skrajnie odmiennych poglądach, co miało zbadać, jak taka grupa zachowa się w zamkniętej przestrzeni. Efektem był podział społeczności na cztery grupy i opuszczenie przez wszystkich Krypty. Jedna z tych grup założyła miasteczko Shady Sands, które dało początek Republice Nowej Kaliforni.
Krypta 17	Nieznana	Nieznana	Nie wiadomo, czy Krypta należała do grupy kontrolnej, czy miała przypisany któryś z eksperymentów. Została napadnięta w 2154 roku przez supermutantów, a jej mieszkańcy porwani by zasilić szeregi armii Mistrza.
Krypta 19	Red Rock Canyon, Nevada	1000 osób	Mieszkańców tej Krypty podzielono na dwie grupy, które nie miały do siebie dostępu. Poprzez różne, niezabójcze, działania próbowano wywołać paranoję i nieufność między grupami. Krypta została porzucona w wyniku wycieku oparów siarki do systemów wentylacji.
Krypta 21	Las Vegas, Nevada	Nieznana, prawdopodobnie około 500 osób	Wszyscy mieszkańcy byli nałogowymi hazardzistami, a konflikty były rozwiązywane przez gry losowe. Jeden z niewielu eksperymentów, który nie doprowadziły do śmierci osób w nim uczestniczących.
Krypta 22	Na zachód od Las Vegas	Nieznana	W schronie miano opracowywać nowe, zaawansowane technologie w uprawie. Niestety, w wyniku nieudanego eksperymentu z pestycydami wszyscy mieszkańcy zostali zainfekowani i zginęli, bądź zostali przemienieni w coś na kształt hybrydy człowieka i rośliny.
Krypta 27	Nieznana	2000 osób	Choć Krypta była, jak inne, wybudowana z myślą o przyjęciu 1000 osób, weszło ich do niej 2000.
Krypta 29	Kolorado	Nieznana	Nikt z mieszkańców nie był starszy, niż 15 lat. Rodzice dzieci albo byli „przypadkowo” przypisywani do innych Krypt, albo wybierani spośród osób z genetycznymi obciążeniami, które miały doprowadzić do ich śmierci krótko po zamknięciu drzwi. Jeden z niewielu schronów, które zamiast Zarządcy nadzorowała sztuczna inteligencja.
Krypta 34	Na wschód od Las Vegas	1000 osób	W tej Krypcie zbrojownia miała nadmierną ilość broni i żadnego zamka. Ponadto schron był wyposażony w bardzo dużą liczbę pomieszczeń do rekreacji, kosztem przestrzeni mieszkalnej. Według zapisków bardzo szybko wystąpiło przeludnienie i Zarządca nakazał jednak zamknąć zbrojownię, co nie spodobało się części mieszkańców i wybuchły zamieszki.
Krypta 36	Nieznana	Nieznana	Przetworniki jedzenia tworzyły tylko wodnisty, pozbawiony smaku kleik.
Krypta 42	Nieznana	Nieznana	W schronie zamontowano tylko żarówki o maksymalnej mocy nieprzekraczającej 40 watów, co miało zbadać wpływ ograniczonego światła na organizm ludzki.
Krypta 43	Nieznana	30 osób plus kotek	Krótko: 20 mężczyzn, 10 kobiet i czarna pantera. Co może pójść źle?
Krypta 53	Nieznana	Nieznana	Większosć sprzętów była zaprojektowana tak, żeby psuć się co kilka miesięcy. Choć ich naprawy były możliwe, badano w ten sposób wpływ stresu na mieszkańców.
Krypta 55	Nieznana	Nieznana	Schronu nie zaopatrzono w żadne pomieszczenia ani taśmy rozrywkowe.
Krypta 56	Nieznana	Nieznana	Podobnie, jak w przypadku Krypty 55 nie było tutaj niczego, co mogło zapewnić rozrywkę, poza nagraniami wyjątkowo kiepskiego komika. Socjologowie przewidywali, że ten eksperyment runie szybciej, niż w schronie nr 55.
Krypta 68	Nieznana	1000 osób	Na 1000 mieszkańców była tylko jedna kobieta.
Krypta 69	Nieznana	1000 osób	Na 1000 mieszkańców był tylko jeden mężczyzna.
Krypta 70	Salt Lake, Utah	1000 osób	Maszyny szyjące kombinezony zostały zaprojektowane tak, żeby ulec nienaprawialnej awarii po pół roku funkcjonowania Krypty. Jej mieszkańcami byli w większości Mormoni, którzy po opuszczeniu schronu zbudowali miasto New Canaan.
Krypta 76	Nieznana, okolice Stołecznych Pustkowi	500 osób	Krypta kontrolna, miała otworzyć się po 20 latach. Losy mieszkańców pozostają nieznane.
Krypta 77	Nieznana	1 osoba	Schron był mniejszy od pozostałych. Został przyjęty do niego tylko jeden mężczyzna, a wyposażenie stanowiła skrzynka z pacynkami. Człowiek ten ponoć przeżył w Krypcie dwa lata, po czym ruszył na pustkowia razem z jedną z lalek, przemierzając je na wielkiej mrówce.
Krypta 87	Stołeczne Pustkowia	Nieznana, prawdopodobnie 1000 osób	Mieszkańcy Krypty zostali zamknięci w szczelnych pomieszczeniach i wystawieni na działanie wirusa FEV, co zmieniło ich w supermutanty. Nadal zamieszkują Kryptę i co jakiś czas urządzają wypady po „świeżych” ludzi.
Krypta 92	Stołeczne Pustkowia	245 osób	Większość mieszkańców stanowili znani muzycy, a oficjalną misją schronu było zachowanie dziedzictwa kulturowego. W rzeczywistości jednak prowadzono badania nad „białym szumem”, który miał doprowadzić do stworzenia super żołnierzy dzięki podświadomym przekazom. Eksperyment skończył się całkowitą porażką po tym, jak stworzeni w ten sposób wojownicy zaczęli mordować pozostałych ludzi i siebie nawzajem.
Krypta 101	Stołeczne Pustkowia	Nieznana, prawdopodobnie 500 osób	Krypta 101 miała pozostać na zawsze zamknieta, badając w ten sposób wpływ zmniejszonej puli genetycznej na kolejne pokolenia mieszkańców. W pewnym momencie doszło w niej do buntu mieszkańców, jednak dalsze losy są nieznane.
Krypta 106	Stołeczne Pustkowia	107 osób	10 dni po zamknięciu do systemu wentylacji zostały wpuszczone silne gazy psychotropowe. 200 lat po wojnie wnętrze Krypty jest zdewastowane, a zamieszkują ją oszaleli mieszkańcy.
Krypta 108	Stołeczne Pustkowia	Nieznana	Zarządca przejawiał genetyczne predyspozycje do zachorowania na nowotwór, który miał zabić go w ciągu 40 miesięcy od zamknięcia schronu. Ponadto główne źródło zasilania miało ulec awarii po 20 latach, a zapasowy generator był niewystarczająco wydajny, aby zapewnić stały dopływ mocy. Schron był też wyposażony w maszyny klonujące.
Krypta 111	Boston, Massachusetts	Nieznana	W Krypcie 111 miała miejsce katastrofa, która zabiła wszystkich mieszkańców poza jednym – bohaterem czwartej części serii. Nie wiadomo, czy schron należał do grypy kontrolnej, czy miał przypisany jakiś eksperyment.
Krypta 112	Stołeczne Pustkowia	85 osób	Miał to być przede wszystkim prywatny schron doktora Stanislaus’a Braun’a, twórcy G.E.C.K, który zamontował w nim skomplikowany symulator wirtualnej rzeczywistości. Pozostali mieszkańcy byli zamknięci w podłączonych do symulatora komorach kriogenicznych, a Braun miał pełną kontrolę nad symulacją.

[/toggle]

Niektóre eksperymenty się powiodły, większość natomiast okazała się kompletną porażką. O ile Krypty kontrolne faktycznie działały zgodnie z planem i części udało się stworzyć funkcjonujące społeczności po otwarciu drzwi (Vault City, Republika Nowej Kaliforni), o tyle wiele z nich padło ofiarą supermutantów, którzy w Kryptach widzieli źródło nieskażonych promieniowaniem obiektów do testów wirusa FEV. W pozostałych schronach natomiast eksperymenty kolejno padały. W Krypcie 101, która miała pozostać zamknięta na zawsze, wybuchł w końcu bunt. Mieszkańcy Krypty 11 mieli co roku wybierać jedną osobę, która zostanie złożona w ofierze. W akcie buntu wszyscy popełnili samobójstwo. Nieznane są losy mieszkańców Krypt 68 i 69, ale chyba nietrudno się domyślić, co tam się działo…

Nadal jednak pozostaje pytanie, czy faktycznie były to naukowe porażki? Krypty powstały po to, żeby sprawdzić, jak zachowa się grupa ludzi w obliczu określonych trudności czy niebezpieczeństw. Dla większości skończyło się to tragicznie, natomiast mawia się, że jeśli eksperyment dał jakikolwiek efekt, to mamy sukces.

[toggle title=”Ciekawostki z Krypty #6″ load=”hide”]Jak można było dostać się do Krypty? Dobre pytanie. Na pewno nie był to tajny projekt (a przynajmniej nie jego podstawowe założenia) choćby dlatego, że finansowano go z obligacji. Mało prawdopodobne też, żeby można było sobie kupić miejsce, choć pewnie zdarzały się pojedyncze sytuacje. W zwiastunie Fallout 4 widzimy, jak do drzwi głównego bohatera puka akwizytor Vault-Tec i wypełnia formularz z żoną protagonisty. W jednej z gier możemy też trafić na dokument, w którym odmawia się obywatelowi przyjęcia do Krypty ze względu na brak miejsc. To wszystko każe przypuszczać, ze ludzie sami zgłaszali się do Vault-Tec i byli wybierani tak, żeby spełnić wymogi eksperymentu, jak na przykład w przypadku Krypty 21, której mieszkańcy byli nałogowymi hazardzistami.[/toggle]

1 2