SmartAge.pl
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn
    Trending
    • Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!
    • Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain
    • Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie
    • Pancerniki typu Iowa
    • Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu
    • Wschodnia Brama Belgradu
    • Normandie – najsłynniejszy francuski transatlantyk
    • Potez-CAMS 161 – niedokończony olbrzym
    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    SmartAge.pl
    • Technika
      1. Militaria
      2. Lotnictwo
      3. Motoryzacja
      4. Kosmos
      5. Statki i okręty
      6. Kolej
      7. Transport
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Historia
      1. Katastrofy
      2. Polityka
      3. Terroryzm
      4. Sylwetki
      Featured
      29 stycznia 20230

      Pancerniki typu Iowa

      Recent
      31 stycznia 2023

      Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

      30 stycznia 2023

      Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

      29 stycznia 2023

      Pancerniki typu Iowa

    • Technologia
      1. Internet i komputery
      2. Fotografia
      3. Gadgety
      4. Nauka
      5. Drony
      6. Gry komputerowe
      Featured
      1 marca 20222

      Sea Shadow – eksperymentalny okręt w technologii stealth

      Recent
      1 stycznia 2023

      Muzeum Techniki im. Nikola Tesli w Zagrzebiu

      12 grudnia 2022

      Jak zrobić ładną stronę internetową?

      3 grudnia 2022

      Licznik Geigera – na czym polega fenomen tego urządzenia?

    • Lifestyle
      1. Podróże
      2. Miejsca
      3. Sport
      4. Rozrywka
      5. Kultura
      6. Zabawki
      7. Zdrowie
      8. Jedzenie
      Featured
      6 maja 20210

      Ubrania do zadań specjalnych – Helikon-Tex Woodland i Tiger Stripe

      Recent
      1 lutego 2023

      Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

      14 stycznia 2023

      Piłkarska zapowiedź weekendu – typy na Serie A!

      24 grudnia 2022

      5 zwyczajów i symboli wigilijnych

    • Biznes
      1. Historia znanych marek
      2. Media
      3. Przemysł
      4. Reklama
      Featured
      30 grudnia 20190

      Złomowanie statków w XXI wieku

      Recent
      29 grudnia 2022

      Osuszacz powietrza – kiedy warto skorzystać z niego na budowie?

      2 listopada 2022

      Co to jest i jak działa elektroniczny obieg dokumentów?

      30 października 2022

      Cesja umowy leasingu – na czym polega? Kiedy można z niej skorzystać?

    • Recenzje
      1. Gry komputerowe
      2. Filmy
      3. Książki
      4. Sprzęt
      Featured
      9.0
      1 października 20160

      Żywioł. Deepwater Horizon – recenzja

      Recent
      19 października 2022

      Plakat – najlepszy pomysł na aranżację Twojego wnętrza

      21 sierpnia 2022

      Fotoksiążka Saal Professional Line – recenzja

      7.0
      3 czerwca 2022

      Crime Scene Game – Helsinki 2012 – recenzja

    • Redakcja
      • O nas
      • Reklama
    • Kontakt
    SmartAge.pl
    You are at:Strona główna » MBT-70 – nieudany amerykańsko-niemiecki czołg podstawowy
    MBT-70 - nieudany amerykańsko-niemiecki czołg podstawowy
    MBT-70 - nieudany amerykańsko-niemiecki czołg podstawowy
    Artykuły

    MBT-70 – nieudany amerykańsko-niemiecki czołg podstawowy

    Michał BanachBy Michał Banach8 stycznia 2019Brak komentarzy7 Mins Read
    W latach 60. w Stanach Zjednoczonych i Niemczech uruchomiono wspólny projekt budowy nowego czołgu podstawowego (MBT) dla sił zbrojnych NATO. Pojazd otrzymał amerykańskie oznaczanie MBT-70 i niemieckie KPz-70. Mimo nowatorskiej konstrukcji, z powodu lawinowo rosnących kosztów i różnic koncepcyjnych, projekt ostatecznie został skasowany po zbudowaniu 14 prototypów.

    Geneza

    Na początku lat 60. podstawowymi czołgami używanymi przez większość oddziałów pancernych państw NATO były amerykańskie czołgi M48 (rozwinięcie czołgu M47, zaprojektowanego jako następca M26 Pershing z czasów II wojny światowej), będące ich następcą M60 i niemieckie Leopard 1. Dodatkowo Francja dysponowała czołgami AMX-30 (będącymi następcą amerykańskich czołgów M47/M48), a Wielka Brytania dysponowała nowymi, lepiej uzbrojonymi odmianami czołgów Centurion (równocześnie prowadzono prace nad jego następcą, w postaci czołgu FV4201 Chieftain, który wszedł do służby w 1966 roku).

    Model MBT-70
    Model MBT-70

    Czołgi te powstały w większości jako odpowiedź na wprowadzenie przez ZSRR do uzbrojenia czołgów rodziny T-54/T-55. W związku z tym Rosjanie zostali zmuszeni do rozpoczęcia prac nad następcami swoich pierwszych czołgów podstawowych, co doprowadziło do powstania czołgów T-62, a później również T-64, które dysponowały o wiele większymi możliwościami bojowymi od pojazdów NATO, głównie pod względem siły ognia. Radzieckie czołgi miały również o wiele lepszą mobilność i niższą sylwetkę, co wpływało na ich przeżywalność na polu walki.

    Zdając sobie sprawę z radzieckiej przewagi ilościowej, oraz w przypadku najnowszych radzieckich czołgów również jakościowej, zarówno w USA jak i Niemczech podjęto decyzję o rozpoczęciu prac nad następcą czołgów M60 i Leopard 1. Oba kraje były głównymi dostawcami czołgów wśród państwo NATO. Nowy czołg miał przede wszystkim dysponować o wiele silniejszym uzbrojeniem i lepszym opancerzeniem od poprzedników. Aby dodatkowo zwiększyć przewagę, założono wykorzystanie jak największej ilości nowoczesnych, niestosowanych wcześniej rozwiązań technologicznych.

    MBT-70 podczas testów sprawnościowych
    MBT-70 podczas testów sprawnościowych

    W 1963 roku podpisane zostało porozumienie między USA a Niemcami, na mocy którego powołano połączony zespół projektowy, który miał stworzyć nowy czołg podstawowy dla sił zbrojnych NATO. Zakładano,  że równolegle będą powstawać dwie wersje czołgu – amerykańska, oznaczona jako MBT-70, oraz niemiecka, oznaczona jako KPz-70, różniące się zastosowanym wyposażeniem, tak aby ułatwić dalsze dostosowywanie konstrukcji do potrzeb innych odbiorców i przyśpieszyć implementację docelowego czołgu w siłach zbrojnych pozostałych państw NATO.

    Bolesne narodziny i szybki koniec

    Praktycznie od samego początku projekt MBT-70/KPz-70 napotykał na liczne trudności, takie jak choćby różnice w stosowanych jednostkach miar w obu krajach (ostatecznie ustalono, że podczas prac wykorzystywany będzie system metryczny, bardziej popularny w Europie). Kolejnym problemem było całkowicie odmienne podejście do projektu, prezentowane przez inżynierów z obu krajów. W toku prac projektowych uznano, że pojazd amerykański otrzyma amerykańską armatę XM150E5 kalibru 152 mm, będącą rozwinięciem armaty XM-81, stosowanej w czołgach M551 Sheridan i M60A2 Starship, natomiast czołg niemiecki miał otrzymać armatę kalibru 120 mm. W przypadku obu dział zastosowano automat ładujący, co pozwoliło na zmniejszenie załogi do 3 osób. Dodatkowe uzbrojenie miało stanowić niemieckie działko Rh 202 kalibru 20 mm zamontowane na wieży oraz sprzężony z działem karabin maszynowy M73 lub MG-3 kalibru 7,62 mm.

    Kolejną różnicą między prototypami był napęd. Amerykański czołg otrzymał dwunastocylindrowy silnik diesla Continental AVCR o mocy 1470 KM, natomiast niemiecki czołg otrzymał powerpack MTU z silnikiem diesla o mocy 1500 KM. Niemiecka jednostka napędowa przystosowana była do szybkiej wymiany, trwającej zaledwie 15 minut, co znacząco ułatwiało naprawy czołgów warunkach polowych.

    MBT-70
    MBT-70

    Wspólną cechą czołgów był układ jezdny i konstrukcja kadłuba oraz wieży. Długość pojazdu wynosiła 9,1 m, szerokość 3,51 m a wysokość od 1,9 do 2,6 m. Czołgi wyposażono w zawieszenie hydropneumatyczne, pozwalające na zmianę prześwitu (w zakresie od 100 mm do aż 710 mm), co pozwalało na obniżenie sylwetki czołgu oraz zwiększało jego zdolności jazdy w trudnym terenie. Czołgi chronił pancerz warstwowy, składający się z dwóch warstw stali (34 i 46 mm), rozdzielonych pustą przestrzenią (127 mm), co znacząco zwiększało odporność na ówczesne radzieckie pociski przeciwpancerne.

    Próby prototypów rozpoczęto w 1965 roku równolegle w USA i Niemczech, początkowo z wykorzystaniem dwóch tzw. miękkich wozów (nieposiadających opancerzenia). Z czasem dołączyło do nich 12 kolejnych wozów w docelowej konfiguracji (po sześć MBT-70 i KPz-70). Pod względem zdolności terenowych i osiągów czołgi spisywały się znakomicie. Potężny silnik zapewniał dobre przyśpieszenie w porównaniu do M60 oraz możliwość osiągania prędkości maksymalnej 69 km/h. O wiele gorzej wyglądała sytuacja z uzbrojeniem.

    blank
    MBT-70 podczas testów pocisków Shillelagh

    O ile niemiecka armata kalibru 120 mm okazała się dobrym wyborem, tak amerykańska armata XM150 była piętą achillesową MBT-70, sprawiającą same problemy. Działo przystosowane było do strzelania amunicją bezłuskową, która okazała się bardzo problematyczna – pociski pod wpływem wilgoci zmieniały swoje gabaryty, przez co czasami nie pasowały do lufy, a po umieszczeniu w lufie rozgrzanej wcześniejszym wystrzałem mogło dojść do samozapłonu. Równie problematyczne były przeciwpancerne pociski kierowane MGM-51 Shillelagh, którymi można było strzelać z armaty XM150. O ile zapewniały one możliwość skutecznego rażenia celów na dystansie do 3 km, ich obsługa i niezawodność pozostawiały wiele do życzenia. Nawet zainstalowane na wieży działko kalibru 20 mm było problemem, ponieważ system jego chowania w kadłubie w specjalnym pojemniku za stanowiskiem kierowcy był bardzo skomplikowany i trudny w obsłudze.

    Kolejne problemy pojawiły się w związku z układem wnętrza czołgu i rozmieszczeniem składającej się z 3 osób załogi. W przeciwieństwie do innych czołgów, kierowca zajmował pozycję w wieży, w specjalnym, obrotowym stanowisku. Ze względu na swoje położenie miał jednak bardzo słabą widoczność, a obracająca się wieża utrudniała ocenę położenia czołgu. Pomimo prób obniżenia stanowiska i wciśnięcia go do kadłuba (który był stosunkowo ciasny), nie udało się rozwiązać tego problemu do końca.

    KPz-70
    KPz-70

    Liczne zmiany w projekcie sprawiły, że zamiast zakładanej masy 45 ton czołg zaczął ważyć aż 54 tony. Po odciążeniu konstrukcji masa spadła jedynie do 50 ton. Różnica ta oznaczała, że do holowania uszkodzonych wozów potrzebny był nowy, dedykowany wóz zabezpieczenia technicznego o odpowiednim udźwigu.

    Próby rozwiązania piętrzących się problemów, oraz kolejne różnice w wyposażeniu sprawiły, że koszty projektu zaczęły lawinowo rosnąć. W 1969 roku wyniosły one 303 mln dolarów (współcześnie około 2 mld dolarów), wobec planowanych 80 mln. Tylko niemiecka, bardziej dopracowana część projektu kosztowała 130 mln dolarów. Pozostałe koszty generowała część amerykańska, która była daleka od finalizacji. W zaistniałej sytuacji Niemcy wycofali się z prac i skasowali program KPz-70, wykorzystując zdobyte doświadczenie w nowym projekcie, który doprowadził do powstania czołgu Leopard 2.

    KPz-70
    KPz-70

    Amerykanie przeprowadzili audyt swojego projektu i następnie kontynuowali prace jeszcze przez dwa lata, ale ostatecznie w 1971 roku przerwali je. Początkowo fundusze przeniesiono do projektu XM803, który również został skasowany, a następnie całe dostępne moce przerobowe i finanse skierowano do prac nad projektem XM1, który doprowadził do powstania czołgu M1 Abrams.

    Podsumowanie

    Czołg MBT-70/KPz-70 był bardzo nowatorską konstrukcją, dysponującą sporym potencjałem, ale ze względu na chęć stworzenia uniwersalnego pojazdu, łączącego amerykańskie i niemieckie podejście do budowy czołgów zaczęły piętrzyć się problemy. Gwoździem do trumny projektu były koszty, których nie przewidziano na początku prac.

    Co ciekawe, chociaż doświadczenie z prac nad tymi czołgami okazało się bardzo przydatne przy kolejnych projektach (które de facto doprowadziły do powstania najważniejszych współczesnych, zachodnich czołgów podstawowych), większości rozwiązań nie zaimplementowano w praktyce. Wielu historyków i specjalistów od broni pancernej ma obecnie również wątpliwości co do faktycznego potencjału bojowego MBT-70, a zwłaszcza jego przeżywalności na polu walki – o ile opancerzenie czołgu było dobre w połowie lat 60., nieco późniejsze radzieckie pociski przeciwpancerne bez problemu mogły przebić tak cienki pancerz.

    Jeden z prototypów MBT-70
    Jeden z prototypów MBT-70

    MBT-70 pozostaje więc nieco zapomnianym epizodem w historii współczesnej broni pancernej. Do naszych czasów przetrwało jedynie kilka prototypów – 3 czołgi w USA, oraz 2 w Niemczech. Przez lata jeden z nich był dostępny w zbiorach United States Army Ordnance Museum w Aberdeen, które zamknięto w 2010 roku, a następnie zlikwidowano, przenosząc kolekcję do innych muzeów (to z tego muzeum pochodzą współczesne zdjęcia MBT-70 w artykule).

    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)
    MBT-70 w United States Army Ordnance Museum w 2011 roku (fot. Michał Banach)

    Related

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Email
    Previous ArticleTrzęsienie ziemi w Chile (1960) – najsilniejsze trzęsienie ziemi w historii
    Next Article 7. Festiwal Podróżniczy Śladami Marzeń – program i najważniejsze informacje
    blank
    Michał Banach
    • Website
    • Facebook
    • Instagram
    • LinkedIn

    Gdybym miał spisać wszystkie swoje zainteresowania to nie starczyłoby mi życia. Głównie interesuję się historią, militariami i techniką a także fotografią, ale lista ta mogłaby być znacznie dłuższa. Skończyłem studia na kierunkach stosunki międzynarodowe oraz dziennikarstwo i komunikacja społeczna na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM.

    Related Posts

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    31 stycznia 20239 Mins Read

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    30 stycznia 20233 Mins Read

    Pancerniki typu Iowa

    29 stycznia 202323 Mins Read
    Najpopularniejsze
    Artykuły
    18 stycznia 20230

    Wojenna prowizorka – „niszczyciel czołgów” RSO/PaK 40

    Podczas każdego konfliktu zbrojnego, nawet najlepsze armie często sięgają po prowizoryczne rozwiązania, które w krótkim…

    Artykuły
    4 września 20165

    10 najlepszych asów myśliwskich II wojny światowej

    W trakcie II wojny światowej wojna w powietrzu była równie ważna, jak walki na lądzie.…

    Artykuły
    4 stycznia 20230

    Wewnątrz słynnego czołgu T-34/85

    T-34 był jednym z najważniejszych czołgów II wojny światowej. Pojazd ten stał się legendą, a…

    Reklama
    Najnowsze Artykuły
    1 lutego 2023

    Muzyka pop na winylach. Te albumy musisz mieć!

    31 stycznia 2023

    Brytyjski czołg podstawowy FV4201 Chieftain

    30 stycznia 2023

    Kuna – najstarszy pływający lodołamacz rzeczny na świecie

    29 stycznia 2023

    Pancerniki typu Iowa

    28 stycznia 2023

    Genex Tower – Zachodnia Brama Belgradu

    Reklama




    Losowe
    Artykuły
    7 sierpnia 20222

    Rumuńska fregata Marasesti

    Fregata Marasesti przez lata była najważniejszym okrętem wojennym rumuńskiej floty. Początkowo miała być krążownikiem lotniczym,…

    Artykuły
    15 kwietnia 20210

    Chemin de fer de Petite Ceinture – opuszczona linia kolejowa w Paryżu

    Przechadzając się paryskimi uliczkami można natrafić na wiele śladów przeszłości, często ukrytych między budynkami i…

    Artykuły
    6 września 20160

    Solar Impulse 2 – dookoła świata na bateriach słonecznych

    W marcu 2015 roku z lotniska Abu Zabi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich wystartował napędzany energią…

    Artykuły
    13 października 20180

    Latające samochody Convair Model 116 i 118

    Wraz z rosnącą popularnością lotnictwa i samochodów w latach 30. XX wieku, pojawił się pomysł…

    Artykuły
    11 stycznia 20206

    Mercedes-Benz T80 – zbudowany do bicia rekordów

    W drugiej połowie lat 30. w nazistowskich Niemczech rozpoczęto budowę samochodu wyścigowego, który miał tylko…

    Dołącz do nas na Facebooku
    SmartAge.pl
    O nas
    O nas

    SmartAge.pl - Portal ludzi ciekawych świata powstał w 2014 roku. Na stronie znajdziecie liczne artykuły, ciekawostki, recenzje, wywiady, oraz wiele więcej. Piszemy o rzeczach znanych i nieznanych, o tym co było pierwsze, największe, najlepsze, albo też ostatnie, najmniejsze i najgorsze. Wszystko to podane w ciekawej i zwięzłej formie. SmartAge.pl jest zarejestrowany w międzynarodowym systemie informacji o wydawnictwach ciągłych i oznaczony symbolem ISSN 2391-7342

    Facebook Twitter Instagram LinkedIn RSS
    • Strona główna
    • Kontakt
    • Reklama
    • O nas
    • Regulamin
    • Polityka Prywatności
    • RODO
    © Copyright by SmartAge Media Sp. z o.o. 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone. SmartAge.pl ISSN 2391-7342

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.