Zapomniany Stearman XA-21

Zakłady Stearman Aircraft kojarzą się przede wszystkim z dwupłatowymi samolotami szkolnymi Boeing Stearman PT-17 (Model 75). Jednym z mniej znanych samolotów stworzonych w tych zakładach był jednak całkowicie metalowy jednopłatowy bombowiec Stearman XA-21. Nie wszedł on jednak do produkcji seryjnej.

W 1938 roku USAAC ogłosiło konkurs na nowy lekki bombowiec (samolot szturmowy). Specyfikacja zakładała zbudowanie dwusilnikowe, całkowicie metalowego bombowca o zasięgu 2000 km i prędkości przelotowej 320 km/h oraz zdolnego do przenoszenia ładunku bomb o masie 550 kg. Do konkursu stanęły 4 firmy – Douglas z samolotem Douglas Model 7B (późniejszy Douglas A-20 Havoc), Martin z modelem Martin 167 (późniejszy Martin Maryland), North American z modelem NA-40 oraz Stearman z modelem XA-21 (oznaczenie wewnętrzne X-100).

Projekt Stearman Aircraft  był bardzo nowatorski dla tej firmy, ponieważ był to pierwszy jednopłat o całkowicie metalowej konstrukcji zaprojektowany w tej firmie. W trakcie prac nad samolotem, zakłady zostały przejęte przez Boeinga, ale nie wpłynęło to na realizację projektu ani na nazwę maszyny, która otrzymała oznaczenie Stearman XA-21.

Samolot oblatano w 1939 roku i w kwietniu przekazano USAAC. XA-21 miał 16,2 m długości i 19,8 m rozpiętości skrzydeł, oraz masę startową 8269 kg. Napęd stanowiły dwa silniki Pratt & Whitney R-2180-7  o mocy 1440 KM każdy, zapewniające prędkość maksymalną 414 km/h, oraz przelotową 322 km/h, przy zasięgu do 2400 km. Uzbrojenie składało się z 9 karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm oraz ładunku bomb o masie 1200 kg. Załoga liczyła 3 osoby.

Podczas prób wojskowi piloci oblatywacze krytykowali całkowicie przeszklony nos maszyny, uznając, że nie jest on wygodny i zapewnia… za małą widoczność do przodu (sic!). W związku z tym XA-21 wrócił do fabryki, gdzie przebudowano jego nos na bardziej tradycyjny. W toku dalszych prób okazało się, że maszyna ma najgorsze osiągi z testowanych samolotów, przez co odrzucono ją, a sam program zamknięto, decydując się na zamówienie Douglasów A-20. Pod wieloma względami XA-21 przypominał późniejsze bombowce North American B-25 Mitchell, które zbudowano w oparciu o doświadczenia z prób prototypowego NA-40.