USS Gerald R. Ford vs. USS Langley – czyli jak zmieniły się amerykańskie lotniskowce

Współcześnie najważniejszymi okrętami nawodnymi amerykańskiej floty są bez wątpienia lotniskowce. Stanowią one trzon grup bojowych, które same w sobie dysponują często większą siłą ognia niż floty niektórych państw razem wzięte. Obecnie najnowszym lotniskowcem US Navy jest wprowadzony do służby w 2017 roku USS Gerald R. Ford. Pierwszym amerykańskim lotniskowcem był natomiast USS Langley, który wszedł do służby w 1922 roku.

Droga jaką przeszły amerykańskie lotniskowce od USS Langley do USS Gerald R. Ford jest bardzo długa Najlepiej świadczy o tym fakt, że zgodnie z amerykańskim systemem oznaczeń okrętów wojennych, najnowszy lotniskowiec nosi numer CVN-78, a więc jest to 78 lotniskowiec pod amerykańską banderą. Dopisek N oznacza, że posiada on napęd nuklearny. Warto dodać, że jest to również pierwszy z 10 planowanych lotniskowców tego typu i obecnie największy lotniskowiec na świecie.

Oczywiście porównując USS Gerald R. Ford z USS Langley trzeba pamiętać, że okręty te dzieli prawie 100 lat, a więc zmieniło się w nich wszystko, od wyglądu, przez rodzaj napędu, kształt pokładu startowego, ilość samolotów na pokładzie jak i możliwości jakie mają te samoloty. Gdyby samoloty z USS Langley próbowały zaatakować najnowszy amerykański lotniskowiec, bez wątpienia nie dałyby rady nawet zbliżyć się do niego na odległość ataku. Dlatego porównując te okręty można zobaczyć jak bardzo się one zmieniły.

Warto też dodać, że w momencie wejścia do służby USS Langley nie był ani największym, ani najlepszym a już tym bardziej najnowocześniejszym lotniskowcem. Byłą to przeciętna jednostka, będąca bardziej rozwiązaniem tymczasowym do czasu zbudowania pełnoprawnych lotniskowców. Na tle innych pierwszych lotniskowców okręt ten prezentował się mizernie. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku USS Gerald R. Ford. Okręt ten jest najnowocześniejszym, najlepszym i największym lotniskowcem na świecie. Zastosowane w nim rozwiązania sprawiają, że okręt ten nie ma sobie równych.

USS Langley

Pierwszym amerykańskim lotniskowcem był USS Langley (CV-1). Okręt zbudowano na bazie węglowca USS Jupiter. Stępkę pod niego położono 18 października 1911 roku. Wodowanie miało miejsce 14 sierpnia 1912 roku, a do służby okręt wszedł 7 kwietnia 1913 roku. 24 marca 1920 roku węglowiec wycofano z eksploatacji i poddano przebudowie na lotniskowiec. Ta zakończyła się wejściem okrętu do służby 20 marca 1922 roku. W trakcie prac usunięto nadbudówki i w ich miejsce zbudowano konstrukcję podtrzymującą pokład startowy. Ładowanie zamieniono natomiast na hangary. 21 kwietnia 1937 USS Langley po przebudowie wrócił do służby jako transportowiec wodnosamolotów. W tej roli wykorzystywano go aż do 8 maja 1942 roku, kiedy to został zatopiony w wyniku japońskiego ataku lotniczego.

Okręt miał 165,2 m długości i wyporność 12 900 ton. Napęd stanowiły silniki parowe o mocy 7200 KM, zapewniające prędkość maksymalną 15,5 węzła, oraz zasięg 3500 mil morskich (6500 km) przy prędkości 10 węzłów. Uzbrojenie składało się z 4 dział kalibru 127 mm do których w toku eksploatacji dodano kilka dodatkowych dział i karabinów maszynowych. Załoga liczyła 468 oficerów i marynarzy. Okręt wyposażono w jedną windę i katapultę, a hangar mieścił 36 samolotów.

USS Langley miał prostą konstrukcję i był pozbawiony typowej wyspy na pokładzie, gdzie znajduje się mostek. Pokład startowy przebiegał przez całą długość kadłuba, przez co w jednym momencie możliwe było albo przyjmowanie samolotów, albo ich start. Okręt nie posiadał żadnego specjalistycznego wyposażenia, radaru ani silnego uzbrojenia przeciwlotniczego.

USS Gerald R. Ford

Najnowocześniejszym amerykańskim lotniskowcem jest obecnie USS Gerald R. Ford (CVN-78). Okręt jest pierwszą jednostką typu Gerald R. Ford. Stępkę pod niego położono 13 listopada 2009 roku, wodowanie miało miejsce 11 października 2013 roku, a do służby okręt wszedł 22 lipca 2017 roku. Następnie rozpoczęto trwające kilka lat próby, w trakcie których eliminowano błędy konstrukcyjne, wady i usterki wynikające z świeżości jednostki. Według docierających do mediów informacji, mimo upływu lat i licznych prac na okręcie, ma on cały czas sporo wad, które wymagają wyeliminowania z myślą o przyszłych jednostkach tego typu.

Okręt ma 337 m długości i wyporność około 100 000 ton. Napęd stanowią dwa reaktory nuklearne Bechtel A1B PWR zapewniające moc około 800 000 KM i prędkość maksymalną 30 węzłów oraz praktycznie nieograniczony zasięg (typowe zaopatrzenie pozwala na rejs trwający 90 dni). Wymiana paliwa w reaktorze musi nastąpić co 20-25 lat. Uzbrojenie okrętu składa się z 2 wyrzutni przeciwlotniczych RIM-162 ESSM, 2 wyrzutni RIM-116 RAM, 3 systemów Phalanx CIWS oraz 4 karabinów maszynowych kalibru 12,7 mm. Załoga liczy 4539 oficerów, marynarzy i członków personelu lotniczego. Okręt wyposażony jest w 4 katapulty elektromagnetyczne, a nie parowe, oraz 11 wind dla samolotów i wyposażenia. Grupa lotnicza liczy ponad 75 maszyn różnego typu (do około 90 maszyn).

Okręt wyposażony jest w systemy radarowe AN/SPY-3 i AN/SPY-4, które służą zarówno do obsługi lotów (około 160 lotów bojowych dziennie przez 30 dni, lub w wyjątkowych sytuacjach 270 lotów bojowych dziennie) jak i wykrywania zagrożeń. Systemy te pozwalają również na reagowanie na potencjalne zagrożenie, a następnie niszczenie zarówno samolotów jak i pocisków przeciwokrętowych. USS Gerald R. Ford jest pierwszym okrętem nowego typu lotniskowców, które docelowo zastąpią jednostki typu Nimitz. Przewiduje się, że pozostaną one w służbie przez około 50 lat. Obecnie lotniskowce typu Gerald R. Ford to największe okręty tej klasy na świecie i prawdopodobnie nie zmieni się to aż do pojawienia się ich następcy za kilkadziesiąt lat.