Kresowiec – samochód pancerny z niczego

Podczas walk granicznych w 1918 roku, oddziały wojskowe i paramilitarne odradzającego się Państwa Polskiego nie dysponowały nowoczesnym uzbrojeniem. W związku z tym powstawały wówczas liczne improwizowane pojazdy, takie jak np. wóz bojowy Kresowiec, stworzony w 1919 roku w Lwowie.

Historia pojazdu jak i jego dokładny opis są bardzo okrojone. Wiadomo, że Kresowiec zaczął powstawać w listopadzie 1918 roku w Warsztatach Kolejowych w Lwowie. Prace prowadzono w warsztacie przy ulicy Polnej 32, a ich inicjatorem byli inż. Witold Aulich oraz inż. Aleksander Lutzke-Birk, profesor Politechniki Lwowskiej.

Jako bazę wykorzystali ciężki pług motorowy Praga konstrukcji firmy Erste Bohmismahrische Maschinenfabrik. Pojazd ten był czymś w rodzaju ciągnika rolniczego i prawdopodobnie dostarczyli go lokalni właściciele ziemscy, ponieważ był to ówcześnie bardzo drogi i trudny do nabycia pojazd. Opancerzono go blachami żelaznymi o grubości 10 mm wykonanymi w warsztacie kolejowym. Napęd stanowił czterocylindrowy silnik gaźnikowy o mocy 32 KM, chłodzony wodą.

Sam pojazd miał około 7 m długości, 2,86 m szerokości i 3,16 m wysokości. Masa pojazdu wynosiła około 7 lub 8 ton, co przekładało się na prędkość maksymalną do 5 km/h. Uzbrojenie składało się z 3 karabinów maszynowych Maxim kalibru 7,62 mm. Jeden umieszczono z przodu kadłuba, a dwa po bokach. Załoga liczyła prawdopodobnie 4-5 osób.

Prace nad pojazdem dobiegły końca w maju 1919 roku. Dokładny los pojazdu nie jest znany. Ukończono go prawdopodobnie już po zakończeniu walk o Lwów, więc raczej nie wziął udziału w walkach obronnych. Wspólnie z Tankiem Piłsudskiego, Kresowiec został włączony w skład Związku Aut Pancernych, ale dalszy los pojazdu nie jest znany. Nie ma żadnych informacji na temat wykorzystania go w dalszych walkach z Bolszewikami. Jego niska prędkość i małe opancerzenie sprawiały, że był to pojazd mogący działać tylko lokalnie.

Kresowiec był ciekawym przykładem jednego z wielu improwizowanych samochodów pancernych opracowanych w Polsce trakcie walk granicznych w latach 1918-1920. Ze względu na zachowanie jednego zdjęcia, historia pojazdu nie odeszła całkowicie w niepamięć. Niestety brak dokładnych informacji o jego wykorzystaniu sprawia, że nie można ocenić możliwości Kresowca.